تصمیم‌هایی که روزنامه‌نگاران در موقعیت‌های خاص و عام می‌گیرند و دشواری‌ها و پیامدهای این تصمیم‌گیری‌ها تأثیرات مهمی بر سیاستگذاری مطبوعات دارد.
به گزارش ستاد خبری چهارمین سمینار مطبوعات ایران، دکتر علیرضا دهقان با بیان این مطلب افزود: «دوراهی‌ها» برای روزنامه‌نگاران مسئله آشنایی هستند. تضادهایی که بین منفعت‌های شخصی و اطلاع‌رسانی و یا تضاد میان فضای خصوصی و حق مردم برای دانستن و آگاهی وجود دارد مسئله تصمیم‌گیری در روزنامه‌نگاری را به امری دشوار تبدیل می‌کند.
یکی از تصمیم‌‌گیری‌های مهمتر در این عرصه تضاد میان انتشار یک مقاله یا عدم انتشار آن است. پرسش این مقاله آن است که آیا روزنامه‌نگاران در مقابل عواقب تصمیم خود مسئولیتی احساس می‌کنند یا نه.
دهقان با اشاره به مبانی نظری این بحث گفت: یکی از این نظریه‌ها الگوی کُنش روزنامه‌نگاران و سیاستمداران از ماکس وبر است. در این نظریه بین عقلانیت ارزشی و عقلانیت مصلحتی و اخلاق مسئولیتی و اخلاق عقیدتی بحث شده است. طبق این نظریه سیاستمداران در حیطة اخلاق مصلحتی و روزنامه‌نگاران در قلمرو اخلاق ارزشی هستند.
وی افزود: در این نظریه دو سطح از اخلاق مطرح شده است. به نظر وبر اخلاق عقیدتی، اخلاقی آرمانگرا و مطلق‌گرا است اما اخلاق مسئولیتی، واقعیت‌گرا و عینی است. فرد اخلاقی یا انسان اخلاقی که روزنامه‌نگار هم در این قلمرو قرار دارد تنها از فرمانهای ایمان و اعتقاد خود بدون توجه به نتایج آنها تبعیت می‌کند.
وی در ادامه ضمن مطرح کردن این سؤال که آیا روزنامه‌نگاران معتقد به اخلاق عقیدتی هستند و اخلاق روزنامه‌نگاران مبتنی بر کُنش ارزشی است، گفت: برای پاسخ دادن به این پرسش موقعیت‌های پارادوکسیکالی را برای تصمیم‌گیری طراحی کردیم. این دو راهی‌ها می‌توانند به اَشکال متنوعی مطرح شوند.
مدیر گروه ارتباطات دانشگاه تهران در ادامه به روش تحقیق این پژوهش اشاره کرد و گفت: در این مطالعه 108 روزنامه‌نگار با سن، جنس و تجربیات مختلف روزنامه‌نگاری را در موقعیت‌های طراحی شده قرار دادیم تا واکنش آنها را در این شرایط بررسی کنیم.
نتیجه این پژوهش نشان داد روزنامه‌نگارانی که در موقعیت‌های خاص اخلاقی قرار داده شدند عمدتاً خود را ملزم به اخلاق عقیدتی و انتشار مطالب صرف‌نظر از آثار و نتایج آن می‌دانستند. این نتیجه‌گیری می‌تواند پیامدهای بسیار مهمی از لحاظ دریافت ما از کار رسانه‌ای و سیاستگذاری مطبوعاتی و نیز میزان سنجیدگی این سیاست‌ها داشته باشد.
