یکی از انتشارات معروف با 3 میلیون و 100هزار تومان مالیات، سال 89 را با وزارت امور اقتصادی و دارایی تسویه کرده بود که اسفند سال90 از وزارت امور اقتصادی ودارایی برای بررسی مجدد مالیات‌ها سراغ این انتشاراتی و چندین کتابفروشی و ناشر دیگر رفتند و این بررسی مجدد، مالیات 3میلیون و 100هزار تومانی سال89 این انتشاراتی را به رقم 8میلیون و 100هزار تومان افزایش داد!
احمدرضا طهوری، مدیر نشر طهوری، با اشاره به اینکه معمولا 15 تا 20درصد هر سال به میزان مالیات‌ها افزوده می‌شود، گفت: زمانی که برای بررسی مجدد آمدند خوشحال شدیم و با توجه به اینکه در سال 88، مالیات انتشارات ما 2میلیون و 200هزار تومان شده بود، ابتدا فکر کردیم این مبلغ کاهش می‌یابد اما با توجه به اینکه مالیات سال 89 را هم تسویه کرده بودیم در کمال تعجب به ما اعلام شد که«بعد از بررسی مجدد متوجه شدیم که شما کم پرداخت کرده‌اید» و در نهایت مالیات نشر طهوری را 8میلیون و 100هزار تومان اعلام کردند.
احمد تهوری، مدیر روابط عمومی انتشارات ققنوس، هم در این باره گفت: مالیات انتشارات ققنوس در سال89 حدود 3میلیون تومان برآورد شده بود، البته چند وقت پیش متوجه شدم که این رقم به‌صورت تصاعدی در حدود 8میلیون تومان اگر اشتباه نکنم، بالا رفته است.
دستوری که ابلاغ نشد
هر چند بهمن دری معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حاشیه جلسه کمیسیون مشورتی شورای‌عالی انقلاب فرهنگی که عصر روز یکشنبه 29 خردادماه سال 90 برگزار شده بود درگفت‌وگو با خبرگزاری مهر، از نگاه وزارت ارشاد و معاونت امورفرهنگی با موضوع معافیت مالیاتی ناشران و کتابفروشان سخن گفته و یادآور شده بود، «معافیت مالیاتی حوزه چاپ و نشر و مشخصا محدوده ناشران و کتابفروشان تفسیربردار نیست و بخشنامه نیز نمی‌تواند آن را محدود یا حذف کند»، افزود: «توصیه ما به عزیزان سازمان امور مالیاتی کشور این است که نباید قانونی را که انجام آن تکلیف است با صدور بخشنامه تضعیف کنند.»
با تمام این حرف‌ها همچنان از ناشران و کتابفروشان مالیات گرفته می‌شود. احمد تهوری، رسانه‌ای کردن این قانون را بیشتر یک کار تبلیغاتی و تشریفاتی می‌داند و معتقد است، «این دستورالعمل هنوز به وزارت امور اقتصادی و دارایی ابلاغ نشده و تا زمانی که یک قانون به نهاد و سازمان مرتبط ابلاغ نشود ضمانت اجرایی پیدا نمی‌کند.» وی با اشاره به اینکه در روز هفتم نمایشگاه کتاب امسال یکی از ممیزین مالیاتی را (ترجیح داد اسمش را به ما نگوید!) برحسب اتفاق در غرفه ققنوس ملاقات کرده است، گفت: «ایشان در گفت‌وگو با حسین زادگان، مدیر نشر ققنوس ابراز کردند که هنوز قانونی مبنی بر معافیت مالیاتی ناشران و کتابفروشان به وزارت امور اقتصادی و دارایی ابلاغ نشده و تا زمانی که این قانون ابلاغ نشود مالیات‌ها مثل سابق گرفته می‌شود.
زمانی که ابلاغ شد شما می‌توانید دیگر مالیات ندهید.» از سوی دیگر مدیر نشر طهوری، با اشاره به اینکه از سال 86 وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌طور رسمی در مطبوعات اعلام کرده است که ناشران و کتابفروشان معاف از مالیات هستند گفت: «اعتراض ما به این نیست که چرا مالیات باید بدهیم بلکه بیشتر اعتراض ما به این است که اگر می‌‌گویید، «معاف هستیم» پس چرا همچنان مالیات وضع می‌شود؟ و چرا این قانون شامل حال ما نمی‌شود؟ و اگر معاف نیستیم پس چرا این موضوع را رسانه‌ای کرده‌اید؟ از طرفی اعتراض ما به نحوه ارزیابی کار انتشاراتی‌ها و تعیین میزان مالیات‌ها هم هست.
پیش از این نماینده کتابفروشان در وزارت امور اقتصادی ودارایی ناشران را برحسب موقعیت مکانی، متراژ، تیراژ و میزان فروش کتاب و... رتبه‌بندی می‌کرد و براساس این رتبه‌بندی مالیات تعیین می‌شد اما این اواخر دیگر ارزیابی‌ها علمی صورت نمی‌گیرد.»
همیشه راه سومی هم هست
راه اول این بود که بنا به گفته بهمن دری، ناشران و کتابفروشان از مالیات معاف شوند؛ چنانچه در خبرها از دری نقل شده «معافیت مالیاتی حوزه فرهنگ با توجه به رویکرد فرهنگی دولت نهم و دهم امری ذاتی است و این قانون قابل تفسیر و توجیه نیست و نمی‌توان به استناد بند و تبصره‌ای از آن تخطی کرد.»
راه دوم این است که ناشران و کتابفروشان بی‌هیچ چک و چانه‌زدنی بروند و مالیات خود را بدهند. راه سوم اینکه می‌توان یک نامه اعتراضی نوشت و با مراجعه به وزارت اموراقتصادی و دارایی، وقت ملاقاتی با رئیس اداره گرفت و در نهایت بخش اندکی از مالیات را تخفیف گرفت. درباره این راه‌حل سوم مدیر انتشارات طهوری، اطلاعات بیشتری در اختیارمان می‌گذارد و به کتابفروشی آکادمی، اشاره می‌کند و می‌گوید: این کتابفروشی هم جزو کتابفروشی‌هایی بود که مجددا مورد بازرسی مالیاتی قرار گرفت و تا جایی که من می‌دانم مالیات آکادمی هم از چیزی حدود 3میلیون تومان یکباره به 11میلیون تومان افزایش پیدا کرد که البته با رایزنی و اعتراض به مبلغ مالیاتی، در نهایت توانستند آن را به 8میلیون تومان کاهش دهند.
وی افزود: البته به ما هم پیشنهاد دادند که احتمالا می‌توانیم با مراجعه به وزارت امور اقتصادی ودارایی این مبلغ را کاهش دهیم، اما نکته اینجاست که معمولا مدیران تا حد اندکی و حدود 15درصد می‌توانند به مبلغ کل مالیات تخفیف بدهند که چندان گره از کار ناشران و کتابفروشان باز نمی‌کند. همچنین مدیر روابط عمومی نشر ققنوس گفت: «البته به ناشران پیشنهاد شده که دفاتر رسمی و پلمب‌شده از سوی وزارت دارایی داشته باشند تا از این طریق میزان درآمد و هزینه آنها بررسی و به تبع آن مالیات مشخص شود. درواقع براساس تراز مالی هر نشر، سقف مالیاتی آن مشخص شود، هر چند تهیه این دفاتر هزینه‌بر است، اما انتشارات ققنوس به‌تازگی این دفتر را تهیه کرده است.» اما مدیر انتشارات طهوری با اشاره به روند سنتی کار خود و بسیاری از ناشران و کتابفروشان گفت: «داشتن دفتر رسمی و استخدام حسابدار رسمی که مورد تایید وزارت امور اقتصادی ودارایی باشد خودش هزینه‌بر است و نمی‌تواند کمک قابل توجهی برای کسر مبلغ اندکی از مالیات بعد از بررسی این دفاتر به ناشران کند.»
کتابفروشی‌ها تعطیل می‌شوند
نصرالله حدادی روزنامه‌نگار، محقق و مورخ با اشاره به تعطیلی کتابفروشی قدیمی و باسابقه تهران- تبریز (حاج مشمع‌چی) که نتوانست از عهده مخارج و مالیات‌ها بر بیاید، گفت: ناشر به ویترین و مغازه‌ای برای عرضه و نمایش کتاب‌هایش نیازمند است. سرقفلی یک کتابفروشی مثلا روبه‌روی دانشگاه تهران حدود 2میلیارد تومان است و از طرفی در جامعه‌ای که مردمش اهل خریدن و اصولا خواندن کتاب نیستند و همچنین با توجه به هزینه‌های جاری، کارگر، کارمند، بیمه و غیره، کتابفروشی صرفه اقتصادی ندارد.
حدادی با اشاره به اینکه حدود سال‌های 57-56
دربسیاری از شهرها مثل تبریز، مشهد و کرمان بازارچه‌های کتاب وجود داشت که امروز خبری از آنها نیست، گفت: «بسیاری از کتابفروشی‌های استخوان‌دار تعطیل و یا تبدیل به لوازم التحریر‌فروشی شده‌اند. با نادیده‌گرفتن قانون حذف مالیات ناشران و کتابفروشی‌ها، این روند تنها منجر به کاهش چشمگیر کتابفروشی‌ها می‌شود و کتاب را مهجورتر از گذشته می‌کند. دولت با حمایت‌هایش باید کاری کند که نشر و فروش کتاب صرفه اقتصادی داشته باشد تا به تبع آن قیمت کتاب که در حال حاضر بسیار گران است پایین بیاید تا در درازمدت شاهد افزایش سرانه مطالعه باشیم.
