محمدجواد محمدی‌زاده در گفت‌وگو با همشهری، تصریح کرد که طی 5دهه گذشته به‌طور متوسط سالانه 100هزار هکتار از جنگل‌های کشور تخریب شده یا کیفیت خود را از دست داده‌اند و طی این دوره زمانی، سطح جنگل‌ها از 18میلیون هکتار به 14میلیون هکتار کاهش پیدا کرده است.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست با تأکید بر اهمیت جنگل‌ها از بیابانی‌شدن بخش عظیمی از اراضی کشور خبر داد و گفت: نزدیک به 30میلیون هکتار به نوعی تبدیل به بیابان شده که معضلات بزرگی از جمله خشکسالی، مهاجرت، فرسایش خاک، پرشدن سدها، خشک‌شدن تالاب‌ها و کاهش محصولات زراعی و کم‌آبی را در پی داشته است.
محمدی‌زاده، با اشاره به اینکه پوشش گیاهی و فضای سبز از مصادیق بارز انفال هستند و از مظاهر و شاخص‌های بارز توسعه‌یافتگی است، گفت: ما باید با راهکارهای علمی، کشور را به تراز 50 سال گذشته از لحاظ حجم جنگل برسانیم و ضمن جلوگیری از تخریب جنگل‌های کشور، سطح این رویشگاه‌ها را توسعه دهیم.
وی در باره اهمیت رویشگاه‌های جنگلی تصریح کرد: هر هکتار جنگل باعث جذب بیش از 60تن گرد و غبار و آلودگی می‌شود و 2/5 تن اکسیژن تولید می‌کند. تعدیل حرارت، افزایش نسبی رطوبت، کاهش سر و صدا و کاهش آلایندگی‌های صوتی از دیگر مزایای جنگل است. علاوه براین، جنگل موجب ذخیره‌سازی آب و تثبیت خاک می‌شود و از فرسایش خاک ممانعت می‌کند، همچنین پناهگاه امنی برای وحوش و سایر موجودات زنده محسوب می‌شود.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست یادآور شد: ایران روی کمربند خشک و نیمه‌خشک واقع شده و میزان بارندگی در کشور ما یک سوم متوسط جهانی است. نتیجه این شرایط آب‌وهوایی، وجود پدیده‌هایی چون گردوغبار است که 21 استان را تحت‌الشعاع قرار داده است به‌طوری که گاه این پدیده سبب اعلام وضعیت هشدار می‌شود. از سوی دیگر، فرسایش خاک در کشور بسیار نگران‌کننده است تا آنجا که براساس آمار، این فرسایش سالانه 4میلیاردتن در سال است که می‌تواند تأثیری نامطلوب بر امنیت غذایی داشته باشد.
محمدی‌زاده در ادامه خاطر نشان کرد: در حال حاضر، میانگین سرانه جنگل و فضای سبز در دنیا برای هر نفر 7هزار مترمربع است اما این رقم در کشور ما هزار مترمربع یعنی نزدیک به یک چهارم سرانه جهانی است. پوشش گیاهی کشور به‌ویژه مراتع هم وضعیت نامطلوبی دارد به‌طوری که فقط 10درصد مراتع کشور وضعیت عالی دارند و وضعیت 90درصد باقیمانده، متوسط و ضعیف است. براین اساس، باید با راهکارهای علمی، نقص گذشتگان و نیاکان‌مان را در توجه به جنگل و مرتع جبران کنیم.
نابودی سالانه 14هزار هکتار جنگل‌های شمال
دکتر محمد امینی، رئیس مرکز تحقیقات منابع طبیعی و کشاورزی استان مازندران هم با اشاره به سال جهانی جنگل، صیانت از جنگل‌های کشور را ضرورتی اجتناب‌ناپذیر دانست و گفت: بنا به آمارهای موجود، سالانه به‌طور متوسط 14هزار هکتار از جنگل‌های شمال، جنگل‌زدایی می‌شود. این در حالی است که تصاویر و داده‌های ماهواره‌ای نشان از آن دارد که این جنگل‌زدایی اغلب در بالادست حاشیه جاده‌ها و در بهترین رویشگاه‌های جنگلی که ذخیرگاه‌های ارزشمند محسوب می‌شوند اتفاق می‌افتد.
به گفته این عضو هیأت علمی، وقتی جاده دسترسی در مناطق جنگلی احداث می‌شود از یک سو، این اراضی قابلیت اقتصادی پیدا می‌کند و از سوی دیگر، هیچ‌گونه تمهیدی برای حفاظت و صیانت از رویشگاه‌هایی که با این جاده قابل دسترس شده‌اند در نظر گرفته نمی‌شود در نتیجه زمینه تجاوز و تعدی به عرصه فراهم می‌شود؛ زمین‌خواری هم ریشه در همین شیوه عملکرد دارد.
وی علت عمده جنگل‌زدایی و تجاوز و تصرف اراضی جنگلی را، کمبود نیرو و تجهیزات برای حفاظت و مقابله با متجاوزان عنوان کرد و گفت: در حال حاضر سازمان جنگل‌ها و مراتع، نیرو و امکانات لازم در اختیار ندارد. این سازمان با وجود آنکه کار حاکمیتی انجام می‌دهد اما ابزار و امکانات متناسب با این وظیفه را در دست ندارد نتیجه آن می‌شود که فرصت‌طلبان به صورت خزنده بهترین رویشگاه‌های جنگلی را تخریب و تصاحب می‌کنند.
به گفته امینی تخریب جنگل‌ها در همه نواحی یکسان نیست بلکه در جاهای مرغوب‌تر به‌ویژه مناطقی که باید به‌عنوان ذخایر ژنی حفظ شود بیشتر است زیرا این مناطق اغلب شیب کم دارد و از تنوع گیاهی بالایی برخوردار است و از آنجایی که قابلیت تولید آن بسیار بالاست اگر قربانی ساخت‌وساز هم نشود برای کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
رئیس مرکز تحقیقات منابع طبیعی و کشاورزی استان مازندران گفت: انتظار می‌رود مسئولان در سال جهانی جنگل، امکانات لازم برای حفاظت و صیانت از رویشگاه‌های جنگلی را فراهم سازند و با تمهیدات قانونی اجازه ندهند این ذخایر ارزشمند حیات به بهانه‌های مختلف تصرف و تخریب شود. این گزارش می‌افزاید: در پی اعلام سال جهانی جنگل ازسوی سازمان ملل، 5 و 6 دی‌ماه سال‌جاری، همایش بزرگداشت سال جهانی جنگل در کشورمان با حضور صاحب‌نظران داخلی و خارجی و نماینده فائو با حمایت سازمان‌ها و نهادهای مختلف در تهران (بوستان‌گفتگو) برگزار می‌شود.
