به گزارش گروه اقتصادی روزنامه همشهری، دور دوحه نهمین دور مذاکرات آزادسازی تجارت جهانی از زمان تاسیس گات در سال 1947 و اولین دور مذاکرات تجارت جهانی بعد از تاسیس سازمان جهانی تجارت است که سال 2001 در شهر دوحه قطر آغاز شد.
دستور کار گسترده این دور از مذاکرات که به نام دور توسعه ای دوحه موسوم شده، اختلاف نظر اعضای سازمان جهانی تجارت را در پی داشته و همین امر موجب شده تا چندین ضرب الاجل تعیین شده برای پایان این دور از مذاکرات بدون نتیجه پایان یابد. پیش از این، ولفوویتز رئیس سازمان تجارت جهانی هشدار داده بود، در صورتی که کشورهای بزرگ از مواضع خود کوتاه نیایند، مذاکرات دور دوحه به زودی به شکست خواهد انجامید.
پاسکال لامی رئیس سازمان تجارت جهانی نیز بارها هشدار داده بود که مذاکرات دور دوحه که به علت اختلاف نظرهای گسترده اعضا نزدیک به پنج سال طول کشیده است، به زودی به شکست کامل خواهد انجامید، مگر اینکه کشورهای مذاکره کننده از مواضع خود کوتاه بیایند. مقامات تجاری جهان از دو سال پیش خواستار مداخلات سیاسی بیشتر برای حل بن بست مذاکرات تجارت جهانی بوده اند، حال آنکه مذاکرات سازمان تجارت جهانی درباره جزئیات فنی یارانه ها و تعرفه ها بدون نتیجه باقی مانده است.
مذاکرات دور دوحه که از سال 2001 با هدف تسهیل مزایای تجارت آزاد برای کشورهای در حال توسعه آغاز شد، بارها از موعد زمانی تعیین شده برای آن به تعویق افتاده است. رئیس بانک جهانی نیز به هنگام تشدید اختلاف نظرها در مذاکرات دور دوحه، از آمریکا خواست برای جلوگیری از شکست این مذاکرات با کاهش یارانه های کشاورزی موافقت کند.
به گفته ولفوویتز، دولت آمریکا سالانه 20 میلیارد دلار صرف اعطای یارانه به کشاورزان و محصولات کشاورزی می کند که این امر موجب اعتراض دیگر کشورها است و آن را ناقض تجارت آزاد و به ضرر کشاورزان کشورهای فقیر می دانند. اما آمریکا نهایتا در برابر این فشارها برای کاهش یارانه های کشاورزی مقاومت کرد تا اینکه مذاکرات به حال تعلیق درآمد. آمریکا بارها اعلام کرده بود که ابتدا کشورهای دیگر باید تعرفه های کشاورزی را کاهش دهند تا آنگاه آمریکا به بررسی کاهش یارانه های کشاورزی خود بپردازد.
با وجود هشدارهای مکرر پاسکال لامی مبنی بر اینکه آینده سازمان تجارت جهانی به ،به توافق رسیدن اعضا در مذاکرات دور دوحه بستگی دارد، اما قدرت های بزرگ عضو سازمان تجارت جهانی از مواضع خود کوتاه نیامدند، تا سازمان تجارت جهانی شاهد عقب گرد دردناکی باشد.
در حالی که بخش کشاورزی فقط 10 درصد تجارت جهان را در اختیار دارد، اما به علت اهمیت آن برای اقتصادهای در حال توسعه، در کانون مذاکرات «دور دوحه» قرار گرفت و به نظر می رسد تا زمانی که مسئله کشاورزی در مذاکرات سازمان تجارت جهانی (WTO) به نتیجه نرسد، هرگونه اجماع در دیگر مسائل، دور از انتظار خواهد بود.
