مصباحی مقدم علاوه بر فعالیت‌های سیاسی، به عنوان یکی از چهره‌های اقتصادی مجلس هفتم نیز شناخته شده و در کمیسیون اقتصادی مجلس عضویت دارد.وی در چهارمین دوره از انتخابات مجلس خبرگان رهبری نیز به عنوان کاندیدای داوطلب نمایندگی استان تهران در مجلس خبرگان، ثبت‌نام کرده است.
مصباحی مقدم در گفتگویی با همشهری بر اهمیت انتخابات خبرگان رهبری به دلیل جایگاه والای رهبری در نظام جمهوری اسلامی‌تاکید دارد و معتقد است خبرگان واسطه خوبی بین مردم و رهبری هستند.
وی می‌گوید: خبرگان می‌توانند مسائل کلان نظام را از مردم شنیده و آن را به رهبری منتقل کنند.
یک چنین حلقه واسطه بین رهبری و مردم می‌تواند یک رابطه خوب بین رهبر و عامه مردم پدید آورد. به عقیده او رقابت در انتخابات خبرگان رهبری، رقابت صرفا سیاسی نیست که گروه‌ها و تشکل‌ها بخواهند رفتار سیاسی در آن داشته باشند.
روند برگزاری‌این دوره از انتخابات خبرگان رهبری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
- برای ورود به بحث خبرگان نزدیک به 8 ماه پیش از این، جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین به طور جداگانه وارد گفتوگو و رایزنی شدند و کسانی که در دوره جاری عضو خبرگان هستند را اصل قرار دادند که در دوره بعد حتما خواهند آمد مگر کسانی که به دلیل مسائلی از جمله کهولت سن توانایی حضور در مجلس خبرگان رهبری را ندارند یا اینکه خود آنها حاضر به شرکت در دوره جدید نیستند؛ لذا افراد جدیدی را جایگزین کسانی کردند که به دلایلی در دوره جدید کاندیدا نمی‌شدند.
در مورد صلاحیت‌های علمی و سیاسی و ابعاد دیگر هر یک از این افراد به طور مفصل در جلسات جامعه روحانیت مبارز بحث و گفتوگو صورت گرفت با این رویکرد که بهترین‌ها انتخاب شوند. البته ما صلاحیت، شایستگی و کفایت سایرین را نفی نمی‌کنیم بنابر‌این بوده کسانی را در لیست بگنجانیم که از نظر ما از مزایای بیشتری برخوردار بوده‌اند.
اقبال مردم به لیست جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین در انتخابات مجلس خبرگان رهبری را تا چه میزان ارزیابی می‌کنید؟
- انتشار این اسامی و تبلیغ به نفع آنها هرگز به معنای نفی صلاحیت دیگران نیست و به این معنا نیست که این لیست به مردم تحمیل شود. این لیست تنها پیشنهادی از ناحیه جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین که نهایتا به لیست واحد رسیده‌اند، است.
با توجه به اعتمادی که احزاب، گروه‌ها و جمعیت‌های اصولگرا به جامعه روحانیت و جامعه مدرسین از دیرباز داشته‌اند تصور می‌کنیم اقبال به این لیست بیشتر خواهد بود. ابتدا در هر دو جامعه این لیست‌ها بررسی شد و پس از آن کمیته مشترک 6 نفره شامل سه عضو از جامعه مدرسین و سه عضو از جامعه روحانیت لیست‌ها را با هم تطابق داده و موارد اختلافی را با گفتوگو کاهش دادند.
چند مورد اختلافی بین جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین وجود داشت؟
- این موارد در کل کشور به 3 مورد تقلیل پیدا کرد. در آن 3 مورد نیز یک نماینده تام‌الاختیار از سوی جامعه روحانیت و یک نماینده از سوی جامعه مدرسین تعیین شدند و آنها اختلاف در‌این 3مورد را حل کرده و افراد جایگزین معرفی شدند.
کل کاندیداهایی را که ما در سراسر کشور مشخص کرده بودیم، صلاحیتشان از سوی شورای نگهبان تأیید شد. البته بعد از ثبت‌نام متوجه شدیم دو نفر از کاندیداهای ما با‌اینکه با آنها گفتوگو شده بود، ثبت نام نکردند. البته علت عدم ثبت نام را پیگیری نکردیم اما به هرحال مایل به ورود در این دور از انتخابات نبودند. به جای آنها اقدام به جایگزینی شد.
از کاندیداهای جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین کسی هم بود که در آزمون علمی‌شرکت نکرده باشد؟
- 3 نفر در کل کشور از کاندیداهای ما در آزمون شرکت نکردند که تأیید صلاحیت هم نشدند. آن سه نفر نیز در آخرین جلسات جایگزین خواهد شد. یک مورد مربوط به‌ایلام، یک مورد تهران و یک مورد دیگر نیز مربوط به آذربایجان شرقی بوده است. مورد تهران جایگزین شده و لیست تهران جامعتین اکنون کامل است.
به عقیده جنابعالی، چگونه می‌توان بحث اهمیت خبرگان را در بین مردم نهادینه کرد تا حضوری پررنگ‌تر در این انتخابات داشته باشند؟
- مردم ایران از نظر سیاسی مردمی رشید و آگاه هستند. از ابتدای انقلاب نیز در همه انتخابات خبرگان حضور خوبی داشته‌اند.
مردم توجه دارند که موضوع خبرگان موضوع نمایندگی مجلس و ریاست جمهوری نیست و در مسائل روزمره جامعه نقشی ندارد. اهمیت خبرگان اهمیت زیربنایی فوق‌العاده و کلان نظام اسلامی است.خبرگان کسانی هستند که از نظر علمی، سیاسی و عدالت توانایی تعیین رهبری را دارند و رهبری نظام محور اصلی نظام است. مشروعیت ریاست جمهوری با تنفیذ رهبری است.
مشروعیت مجلس شورای اسلامی با شورای نگهبان است که منصوب رهبری هستند. رئیس قوه قضاییه با حکم رهبری تعیین می‌شود. مسئله جنگ و صلح در کشور به تصمیم رهبری باز می‌گردد.
رهبری در نظام جمهوری اسلامی ایران محوریت بلامنازع و بدون شبهه را دارد و تعیین و عزل و نظارت بر این رهبری در دست مجلس خبرگان است که این نشان می‌دهد موضوع بسیار مهم است و سرنوشت کشور و ملت در مجلس خبرگان تعیین می‌شود.
اگر خدای نکرده خبرگان در تعیین جایگزین رهبری به اشتباه بیفتند آثار سوئی به دنبال خواهد داشت و اگر انتخاب خوبی داشته باشند، آثار مبارکی خواهد داشت که ما تجربه گذشته پس از رحلت امام را به حمدالله داریم و نظام جمهوری اسلامی استوار در مقابل تهدیدات بیگانگان ایستاده و مشکلات داخلی خود را آرام آرام حل می‌کند. این جایگاه اقتضا می‌کند که از یک پشتوانه مردمی‌قوی برخوردار باشد.
از نظر تاریخی هم‌این مسئله سابقه ممتدی در بین ما شیعیان دارد و آن تعیین مرجعیت است. مردم برای تعیین مرجعیت به علمای بلاد مراجعه می‌کردند و از علمای شهر خود در این باره سوال می‌کردند. با یک چنین سازوکار شناخته شده‌ای که رجوع مردم به علمایی که مورد اعتماد آنها بوده تعیین کننده مرجع بوده است.
این مسئله امروز در جمهوری اسلامی ایران ساختار قانونی پیدا کرده و سازماندهی شده است. هیچ چیز کم نشده بلکه بر قوت کار افزوده شده است. کسانی مورد مراجعه مردم برای تعیین رهبری قرار می‌گیرند که صلاحیت علمی و عمومی آنها در جای معتبری احراز شود.
پیش از این مردم خود مراجعه می‌کردند و محبوبیت علما مورد توجه آنها بود، اما تشخیص اینکه آیا این شخصی که ما به او مراجعه می‌کنیم از نصاب علمی لازم برای اظهار نظر برخوردار است یا نه با مردم نبود، اما امروز تشکیلاتی به وجود آمده که می‌تواند این کار را انجام دهد.علاوه بر این مردم که مرجع را تعیین می‌کردند دیگر مسئول ادامه وجود صلاحیت‌ها در شخص او نبودند اما امروز چنین مسئولیتی به آنها داده شده است.
اعتراض‌هایی به نحوه بررسی صلاحیت داوطلبان از سوی شورای نگهبان و برگزاری آزمون علمی، از سوی برخی چهره‌های سیاسی صورت گرفت، ارزیابی شما از‌این روش بررسی صلاحیت‌ها چیست؟
- ممکن است شورای نگهبان در برخی از کارهایی که انجام می‌دهد رفتاری را داشته باشد که برای برخی توجیه نشده باشد، اما نباید به این بهانه این جایگاه را تضعیف کرد. اگر اشتباهی هم رخ داد باید مجموعه این نهاد و این جایگاه را همچنان معتبر بدانیم و به تصمیمات آنها ترتیب اثر داده و رضایت دهیم. اعتراض کسانی که در آزمون شرکت نکردند، به این معنا نبوده که کار آنها را خلاف قانون و شرع بدانند.
آنها به احتمال زیاد، شأن خود را فراتر از این دانسته‌اند که در آزمون شرکت کنند. تصور کرده‌اند که جایگاه آنها تثبیت شده است، پس ضرورتی ندارد که خود را از نظر علمی به آنها بشناسانند و از این رقابت خارج می‌شوند. بی‌خبر نیستیم کسانی به این شیوه کار معترض هستند.
البته معتقد هستیم آنچه مهم است برآیند کلان این کار است که این برآیند کاملا مثبت است. هرچند ممکن است کسانی به ناصواب چه از نظر علمی و چه از نظر سیاسی، مورد احراز صلاحیت قرار نگرفته باشند.
مجمع مدرسین و محققین و مجمع روحانیون خود را رقیب جامعتین در انتخابات خبرگان می‌دانند. تصور می‌کنید آنها از اقبال مردمی برخوردار خواهند بود؟
- این امر بسیار روشنی است که موقعیت جامعتین در این انتخابات و در انتخابات گذشته خبرگان رهبری موقعیت برتری بوده است. جامعه روحانیت و جامعه مدرسین اگر مشترکا وارد ارائه یک لیست می‌شوند بحث آنها بحث جناح‌بندی نیست.
بحث تعیین افراد ذیصلاح است. چه عضو مجموعه تشکیلات خود باشند و چه عضو این تشکیلات نباشند و چه حتی به نحوی علاقه‌مند به این تشکیلات نباشند؛ مهم افرادی هستند که از صلاحیت‌های علمی، اخلاقی و عمومی لازم برخوردار باشند. نباید انتخابات مجلس خبرگان را صحنه مبارزه دو جناح تلقی کرد. زیرا وجه سیاسی انتخابات خبرگان بسیار پایین‌‌تر از مجلس و ریاست جمهوری است.
علت‌اینکه می‌گویید لیست جامعتین قوی‌تر است چیست؟
- این مسئله به خاطر سوابق اعضای جامعتین است. جامعتین از یک سابقه 40ساله برخوردار هستند و علما و فضلای با تجربه‌تر و باسابقه‌تر و باسابقه مبارزات سیاسی قبل از انقلاب این دو جامعه را تشکیل می‌دهند.این مسئله در سایر علمای کشور هم هست که اگرچه جزو این دو جمعیت نیستند، اما به نحوی علاقه‌مند به این دو جمعیت هستند و حاضرند در لیست آنها قرار گیرند.
مجمع روحانیون در اواخر حیات حضرت امام (ره) از درون جامعه روحانیت مبارز اعلام استقلال کرد و فضلای جوان‌تر آن را تشکیل می‌دهند. طبعا اینها از یک پشتوانه جامعتین و داشتن کسانی با سوابق کهن و مقام علمی اثبات شده کمتر برخوردار هستند.
اگر بنا باشد دوستان ما در مجمع روحانیون مبارز و مجمع مدرسین و محققین بخواهند لیست کامل برای کشور بدهند افراد مورد نظر خود را ندارند. تعدادی صاحبان فضل بین آنها موجود است که البته آنها را به صحنه می‌آورند اما اینگونه نیست که افرادی در حد وزانت کسانی که جامعتین از لحاظ سوابق علمی و محبوبیت و مقبولیت مردمی در کل کشور ارائه می‌کنند، در اختیار داشته باشند. طبیعی است که وجه انتخابات به سمت انتخاب کسانی می‌رود که از جامعتین مطرح می‌شوند. اما خوشبختانه میدان رقابت باز است.
میزان رقابت در این دوره از انتخابات مجلس خبرگان رهبری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
- عرصه کاملا رقابتی است. در برخی ادوار انتخاباتی در برخی حوزه‌ها فقط به حد ظرفیت نمایندگان خبرگان کاندیدا داشتیم. اما در این دوره با جابجایی از استان‌هایی که نفرات کمتری دارد این مسئله اصلاح شد و انتخابات این دوره خبرگان کاملا رقابتی خواهد بود.
