سحر خالقيان
مهر كه مي رسد تن هوبره ها مي لرزد. گماشته هاي شيخ هاي عرب، اين در و آن در مي زنند براي گرفتن ويزا و مجوز و هوبره ها هراسان در دشت هاي گسترده، در به در بوته يا تخته سنگي هستند براي فرار از چنگ بحري هاي تعليم ديده.
گرچه طبق قانون شكار و صيد، تمامي گونه هاي در معرض خطر انقراض در ليست ممنوعيت شكار قرار دارند و قرار است هيچ گونه مجوزي براي صيد آنها صادر نشود، اما دراين ميان، بحث هوبره جدا ست .
عرب ها شكار هوبره را آن هم با بحري (نوعي پرنده شكاري) دوست دارند و اين دوست داشتن بلايي شده به جان نيمه جان هوبره ها.اتفاقا بحري ها هم از ايران قاچاق مي شوند- از طريق مرزهاي آبي جنوب به وسيله لنج- و البته به قيمتي گزاف به عرب ها فروخته مي شوند. گاهي قيمت بحري ها وقتي به آن سوي آب مي رسند از 13ميليون تومان هم بالا مي زند. عرب ها پولدارند و خوشگذران و تاوان پولداريشان را حيات وحش بي زبان ما بايد بپردازد. البته طبق قانون، شكار هوبره چندان هم غيرقانوني نيست. خوشبختانه در قوانين كشورما هر قانوني كه وضع شده با افزودن تبصره يا آمدن قانوني در گوشه اي ديگر، راه فرارش هم مدنظر قرار گرفته است. به خاطر تنوع حيات وحش كشور و وجود گونه هاي منحصربه فرد قابل شكار و مشهور در سطح جهان در كشورمان، تقاضاهايي متعدد براي سفرهاي اكوتوريستي با هدف شكار به ايران - حتي از سوي سران كشورها- وجود دارد كه در آئين نامه اجرايي شكار ويژه كه در تاريخ چهاردهم فروردين ماه سال جاري بر اساس اصل 138 قانون اساسي توسط هيات وزيران به تصويب رسيده است، آمده: اجراي برنامه هاي شكار توسط مقامات عالي رتبه كشورهاي خارجي در ايران از شمول ضوابط و دستورالعمل هاي عمومي شكار مستثني بوده و تابع مقررات اين آئين نامه است. تمامي دستگاه هاي دولتي و مراجع ذي ربط موظف به رعايت اين مقررات هستند . البته در گوشه اي از اين قانون احتمالا به منظور تسهيل  اجراي آن در جهت توجيه طرفداران طبيعت آمده است كه اين آئين نامه بايد از طريق وزارت امورخارجه مورد بررسي قرار گيرد و سپس به سازمان حفاظت محيط زيست ارجاع شود تا با
درنظر گرفتن محدويت هايي مثل سهميه شكار و عدم مواجهه با فصل ممنوعيت، پروانه شكار ويژه صادر شود .
البته لازم به ذكر است كه به گفته يكي از كارشناسان اين سازمان، تاكنون هيچ درخواست پروانه ويژه شكاري كه از سوي وزارت امورخارجه به سازمان حفاظت محيط زيست آمده باشد، رد نشده است.
اما شكار،تنها معضل اصلي افت شديد جمعيت هوبره نيست. باندهاي مافيايي قاچاق هوبره از كشور ما به كشورهاي شيخ نشين آنقدر قوي است كه هر ساله چندين برابر مجوزهاي شكار، هوبره به صورت زنده، جوجه و حتي تخم از كشور قاچاق مي شود و در واقع هر ماه خبري در رابطه با كشف محموله و دستگيري عاملان قاچاق هوبره در جمعيت هاي نه چندان قابل چشم پوشي با متوسط عددي 40 قطعه از گوشه و كنار به گوش مي رسد. محموله هايي هم كه بدون كشف و با خيال آسوده از مرز عبور مي كنند هم كه جاي خودشان را دارند. سالانه بيش از 4 هزار هوبره، جوجه و تخم از ايران به كشورهاي عربي قاچاق مي شود!
سازمان حفاظت محيط زيست هم كه در واقع متولي اصلي حفاظت از گونه هاي جانوري، بخصوص گونه هاي در معرض خطر انقراض است، از يك سو هر سال از عدم صدور يا محدوديت شديد صدور پروانه مي گويد و از سوي ديگر رئيس اسبق آن، خانم دكتر معصومه ابتكار در گفت وگو با خبرنگار روزنامه وقايع اتفاقيه با افتخار مي گويد: صدور پروانه شكار هوبره و گونه هاي ديگر براي مقامات كشورهاي خارجي و بخصوص كشورهاي عربي، بيشتر به منزله هديه اي است براي بهبود روابط ديپلماتيك تا به نوعي ما هم در كمك به تسهيل روابط با كشورهاي خارجي با وزارت امورخارجه و وزارت اطلاعات و وزارت كشور سهيم باشيم . او حتي آمار دقيقي از تعداد مجوزهاي صادرشده توسط اين سازمان براي سران عرب ندارد. پس عدم رد مجوزهاي ويژه- حتي در فصل هاي ممنوعيت شكار، يعني فصل جفتگيري و زايمان- حتي براي گونه هاي در معرض خطر انقراض صحت دارد.
بازه زماني شكار هوبره هم متاسفانه چندان محدود نيست، در واقع نيمي از سال، عرب ها مي توانند به دشت هاي پهن و زيباي ايران بيايند و از شكار هوبره با پرنده هاي شكاري شان لذت ببرند. البته در گذشته، هوبره ها به صورت بومي، پراكندگي نسبتا خوبي داشتند (بخصوص در ارمنستان، سوريه، مصر، عراق، ليبي، عربستان، كويت و پاكستان كه تا حدودي در جمعيت هاي نسبتا محدودتر در اين مناطق ديده مي شدند)، اما از آنجا كه هوبره ها مهاجرند، در فصل پاييز كوچ مي كنند؛ آن هم به طرف ايران ؛ ايراني كه در گذشته اي نه چندان دور با آغاز فصل پاييز ميزبان دسته هاي هوبره در دشت هاي كرمان، بندرعباس، سيستان و بلوچستان، خوزستان و فارس بود. اما در سالهاي اخير، كاهش جمعيت شديد، آنها را در زمره پرندگان ليست قرمز IUCN (اتحاديه جهاني حفاظت از طبيعت و منابع طبيعي) قرار داده است و تمام اينها در حالي ست كه دفتر نظارت و بازرسي سازمان حفاظت محيط زيست، مدعي ست كه امسال هيچ گونه مجوزي براي شكار و صيد هوبره داده نشده است. البته طي سالهاي گذشته نيز ادعاي سازمان غير از اين نبوده و هميشه با قاطعيت عنوان مي شود نه براي شيوخ عرب و نه براي هيچ كس ديگر، حتي پروانه ويژه براي شكار هوبره صادر نشده است. اما قطعا اين همه شكارچي عرب زباني كه به محض فرا رسيدن فصل پاييز با خانواده و اطرافيان و خدم و حشم به دشت هاي گسترده جنوب ايران سرازير مي شوند، همگي دست خالي و بدون مجوز نيستند؛ بخصوص وقتي در يكي از روزنامه هاي معتبر كشور مي آيد: يك گروه 34 نفره از اتباع امارات متحده عربي قصد داشتند به منظور شكار پرنده هوبره از طريق بندر شهيد رجايي به همراه 17 دستگاه انواع خودرو و 84 پرنده شكاري وارد استان هرمزگان شوند كه به علت نداشتن مجوزهاي لازم از سازمان حفاظت محيط زيست، از ورود آنان به كشور جلوگيري شد و همان روز از طريق دريا به امارات بازگشتند . بنابراين روانه شدن عرب ها از طريق آبهاي جنوبي به سمت ايران در فصل مهاجرت هوبره، امري متداول است كه تنها شرطش هم به همراه داشتن مجوز است. آنها كه مجوز دارند خوش آمدند و آنها كه مجوز ندارند شايد مجبور به بازگشت شوند.
و اما جذابيت هاي شكار هوبره براي عرب ها؛ عرب هايي كه معمولا گوشت هوبره را نمي خورند و تنها براي سرگرمي، بحري هايشان را به جان هوبره ها مي اندازند. شايد هم اصلا تقصير هوبره هاست كه رفتار جذابشان در مواجهه با دشمن، آنها را در بين عرب هاي جنگجو اينچنين محبوب و مشهور كرده است.
پروير بختياري - پرنده شناس - نام هوبره را مرغ بمب افكن گذاشته است و درباره جذابيت هاي شكار آن مي گويد: هوبره وقتي در آسمان مورد حمله قرار مي گيرد با يك حركت چرخشي به پشت پرنده مهاجم مي رود و با پرتاب مدفوع چسبانكش به سمت پرنده مهاجم، او را در مانور و پرواز دچار مشكل مي كند. مدفوع هوبره با اصابت به پر و بال پرنده شكاري كه عموما بحري است، باعث درهم رفتن و چسبيدن پرها به يكديگر شده و به صورت طبيعي تا فصل پرريزان با پرنده مي ماند و حتي گاهي باعث مرگ او مي شود .
البته شكاري هاي آموزش ديده هم روش هاي خودشان را دارند. آنها ابتدا به هوبره نزديك شده و به محض
آماده شدن آن براي پرتاب مدفوع، به اصطلاح جاخالي داده و از پرنده دور مي شوند و بعد از اطمينان از خالي شدن پرنده از بمب چسبناك، با يك حمله، آن را به زمين مي كوبند.اما چرا بحري، آن هم بحري چشم بسته؟
بستن چشم، علاوه بر آرامش دادن به پرنده، باعث بالا رفتن دقت عملش هم مي شود.
عرب ها بحري را روي ساق دستشان مي گذارند و يك دفعه چشم بند را از روي چشمش برمي دارند. هوبره كاملا همرنگ محيط است و استتارش با زيستگاه به قدري خوب است كه معمولا حضورش به چشم انسان نمي آيد، اما چشمان تيز بين بحري ها كه به دليل وضعيت قرارگيري در جمجمه (كه البته در بين شكاري ها عموميت دارد) امكان خاصي به پرنده براي تشخيص عمق ميدان مي دهد به او اين قابليت را مي دهد كه بسرعت، نزديك ترين هوبره موجود در ميدان ديد را تعيين موقعيت كرده و به آن حمله كند.در هر حال، هر پاييز چه بخواهيم و چه نخواهيم، ايران مقصد شيوخ پولدار عربي است كه با بوي نفت به ايران مي آيند و با بدرقه اي از ايرانيان به كشورهايشان بازمي گردند.

پرنده تك همسر
هوبره كه محلي ها به آن آهوبره مي گويند از پرندگان بزرگ جثه كويري است كه طول آن به 65سانتي متر مي رسد و معمولا پرواز نمي كند. قامتي بلندداشته و دو رشته پرهاي زينتي سياه و سفيد در حاشيه گردن دارد كه سياهي آن كاملا مشخص است. زمينه پر و بال هوبره ها خاكي بوده و زير بال ها كم و بيش سفيد است. نرهاي نابالغ، شبيه ماده ها به نظر مي رسند، اما پرهاي زينتي حاشيه گردن ماده ها، كمتر است. هوبره ها به طور كلي سه زيرگونه دارند. اين گونه ها در عرض هاي جغرافيايي متوسط تا پايين و در نواحي مديترانه اي، مناطق استپي، بياباني و نيمه بياباني با نواحي باز و بدون پوشش و بوته اي و دشت هاي خشك كه پوشش گياهي آنها حداكثر 2 متر باشد و در لابه لاهاي گز و تاغ ديده مي شوند.
هوبره پرنده اي مهاجر است كه در بعضي مناطق از جمله ايران به صورت بومي مشاهده مي شود. هوبره پرنده اي همه چيزخوار است كه از بذرها، دانه ها و شاخه هاي نازك و حتي برگ و گل گياهان تغذيه مي كند. البته ملخ، آخوندك، سوسك، كرم، مورچه و مار را نيز مي خورد، اما اغلب، خوراكش را برگ و عنكبوت، مارمولك و حتي گياهان، ميوه كنار، خارشتر و آنچه كه در دسترس است، تشكيل مي دهد.
از شگفتي ها و جذابيت هاي اين حيوان، نحوه جفت يابي آن است كه به اعتقاد بسياري از پرنده شناسان، برجسته ترين رفتار اين حيوان است. هوبره با متانت، بال ها را بلند كرده، كاكل هاي اطراف گردن را پف مي كند، دم را به صورت چتري پايين مي آورد و به طور ناگهاني جست مي زند و يك دفعه برمي گردد. اين پرنده در تمام كارهايي كه انجام مي دهد، مراقب است تا پرنده ماده نظر خود را برنگرداند.
هوبره، پرنده اي تك همسر و بسيار متعهد به زندگي زناشويي است.
پرنده ماده، تخم ها را در محل كاسه مانندي كه معمولا در شن انتخاب مي كند و داخل آن را با شاخ و برگ پر مي كند، مي پوشاند. اين آشيانه در زير بوته ها و در سايه آنها ساخته مي شود تا هم از آفتاب شديد و هم از ديد دشمنان مخفي بماند. تخم هاي اين پرنده، قهوه اي كم رنگ مايل به خاكستري با لكه ها يا نقطه هايي به رنگ زيتوني است. هوبره يك روز در ميان، جمعا سه تخم و گاهي نيز 4 تا 5 تخم مي گذارد. جوجه ها لانه گريز بوده و پس از خارج شدن از تخم، به دنبال مادر و براي يافتن غذا راه مي افتند و تا يك هفته توسط مادر از راه منقار به منقار تغذيه شده و پس از گذشت 35 روز، آماده پرواز مي شوند.

بعد از اعلام تصميم اجراي طرح رديابي يوزپلنگ توسط پروژه حفاظت از يوزپلنگ ايران از سوي دفتر پروژه، چيني ها هم تصميم گرفته اند در اقدامي مشابه، پانداها يشان را به كمك ماهواره تحت نظر بگيرند. اين طرح در چين بيشتر به منظور كنترل رفتار جنسي اين گونه در معرض انقراض در طبيعت به انجام مي رسد. اين پروژه توسط دو كشور چين و آمريكا به طور مشترك انجام مي شود. اين طرح با استفاده از ماهواره هاي سيستم موقعيت ياب جهاني (GPS) حركات پانداها در يك منطقه حفاظت شده دورافتاده در استان شانشي را زير نظر خواهد گرفت.
هدف از انجام اين پروژه، كشف اين مسئله است كه چرا پانداها در زمينه جفت گيري چندان موفق نيستند. يك مقام چيني مي گويد: ردگيري آنها با كمك فن آوري پيشرفته و نظارت بر فعاليت هاي جنسي آنها ممكن است به يافتن راهي براي جلوگيري از انقراض آنها كمك كند .
واي فوون، از موسسه جانورشناسي آكادمي علوم چين، گفت: پانداهايي كه در حيات وحش زندگي مي كنند، براحتي در طبيعت رد گم كرده و قابل دسترسي و مطالعه نيستند .
وي به خبرگزاري شينهوا گفت: نمي توان با نظارت به شيوه هاي معمول، اسرار اكولوژيكي اين حيوانات را فاش كرد . دانشمندان چيني براي كمك به توليد مثل پانداها ايده هاي كم و بيش شگفت انگيزي مطرح كرده اند كه يكي از آنها نمايش دادن ويدئوهاي آموزش جنسي براي آنهاست.

كنجكاوي حيوان ها هم بعضي وقت ها كار دست محيط بان ها و محققان مي دهد. يكي از دوربين هاي تله اي انجمن يوزپلنگ ايراني كه در پناهگاه حيات وحش مياندشت كار گذاشته شده بود، توسط يك كفتار به عبارتي فضول ربوده شد. به گفته محيط بانان، اين دوربين كه دقيقا در منطقه دو شاخ مياندشت روي يك تخته سنگ كار گذاشته شده بود، ناگهان مفقود شد.
در آغاز، تصور بر اين بود كه اين دوربين احتمالا توجه يكي ازمحلي هايي كه در منطقه در حال گشت بوده را به خود جلب كرده و شخص با تصور اينكه اين دوربين در اين محل جا گذاشته شده، آن را با خود برده است، اما بررسي در اطراف محل نصب دوربين جز رد پاي كفتار چيز ديگري نشان نمي داد، بنابراين احتمالا اين دوربين توسط حيوان كنجكاو به سرقت رفته و كفتار آن را به خانه برده است.
بعد از حدود يك ماه، دوربين مفقود شده به طور اتفاقي در فاصله 50 متري محل كارگزاري پيدا شد و با چاپ عكس هاي درون دوربين، ربوده شدن آن توسط كفتار قطعي شد. بخشي از قاب محافظ دوربين شكسته و جاي دندان كفتار روي آن باقي مانده است، ولي خوشبختانه دوربين سالم مانده بود. كنجكاوي جانوران همواره براي آن دسته از طبيعت دوستاني كه به ماجراجويي علاقمندند ، جالب است .

شايد يكي از بهترين راه ها براي جلوگيري از ساخت و ساز بي رويه در اراضي جنگلي، حريم منابع طبيعي و حتي باغ ها و مزارع، ممنوعيت ارائه خدمات   به اين واحدها باشد. چنانچه چندين بار نيز بر اين مسئله تاكيد كرده ايم و اتفاقا برخي استان ها هم به اين پيشنهاد پاسخ مثبت داده اند. از آن جمله مي توان به استان گلستان اشاره كرد. اخيرا با توجه به ساخت وسازهاي بي رويه، بخصوص در مناطق خوش آب و هواي شمالي كشور، معاون برنامه ريزي و اداره مالي استانداري گلستان اعلام كرده كه خدمات دهي به واحدهاي مسكوني كه به شكل غيرمجاز در عرصه هايي با كاربري غيرمسكوني بنا مي شوند، ممنوع است.
به گزارش مهر، غلامرضا بنيات گفته است كه بسياري از ناهنجاري هاي گذشته در ساخت وساز كه تخريب منابع طبيعي كشور را نيز در پي داشته، ناشي از خدمات رساني به اين قبيل واحدهاست. بنابراين تمامي دستگاه هاي مرتبط با ساخت و ساز، بايد اين هشدار را جدي بگيرند و ممنوعيت هاي ذكرشده را اعمال كنند.
در ضمن به منظور اجراي قوانين وضع شده و به عنوان ضمانت اجرايي آن، بنيات عنوان كرد: دستگاه ها بايد از نتيجه اقدامات خود در عملياتي كردن اين هشدار اطلاع دهند و با اقدامات موثر خود از اين پديده ناهنجار جلوگيري كنند . دستگاه هاي مرتبط با امر ساخت وساز، شركت هاي توزيع برق، گاز، آب و فاضلاب و شركت مخابرات استان هستند.

آخرين پناهگاه حيات وحش
فرهنگ قصرياني، مديركل دفتر زيستگاه ها و امور مناطق سازمان حفاظت محيط زيست، با بيان اينكه 34 پناهگاه حيات وحش طي سالهاي 54 تا 84 به تصويب رسيده و در فهرست مناطق چهارگانه قرار گرفته است، حفاظت بيشتر را ضامن بقاي حيات وحش ايران مي داند.
در آخرين مصوبه سال 84 سازمان حفاظت محيط زيست، پناهگاه حيات وحش چوكام در استان گيلان با مساحت 347 هكتار، جزو مناطق چهارگانه تحت مديريت سازمان محيط زيست قرار گرفت و بدين ترتيب به جمع پناهگاه هاي اميركلايه، لوندويل، سلكه و سرفانگل پيوست.
با مهاجرت پرندگان ازعرض هاي شمالي، بخصوص مناطق سيبري به عرض هاي جنوبي در تالاب هاي گيلان و مازندران، شاهد فرود انواع كثيري از مرغابيان، غازها، درناها و اگرت ها هستيم. همه ساله، 7 هزار شكارچي تفنگدار در استان گيلان مجوز شكار دريافت كرده و با تشكيل كومه هايي اقدام به شكار مي كنند. بنابراين با مديريت صحيح مناطق مي توان گامي بلند، هم در جلب توريسم و هم در حفاظت و كنترل حيات وحش برداشت.
تولد يك توله پانداي ديگر
موزه ملي واشنگتن اميدوار است تولد پانداي تازه متولدشده اش را بزودي بتواند به نمايش بگذارد.
خانه پانداها مدتي تعطيل بود براي اينكه تامي كيانگ مادر بتواند در آرامش، توله اش را به دنيا بياورد تا بعد از آن مردم بتوانند خانواده پانداها را به همراه تيان تيان پدر ببينند.
سخنگوي باغ وحش - پيرلونگ - در بخشي از سخنانش در واشنگتن پست مي گويد: مسئولان باغ وحش قرار است يك روز را براي بازگشايي و نمايش اين خانواده تعيين كنند؛ البته اين امر زماني تحقق مي يابد كه مراقبان مطمئن شوند مي كيانگ تحمل شلوغي و سروصدا را دارد . البته برنامه ريزي هايي هم در اين باره انجام شده وقرار است به بازديدكنندگان بليت هاي زمان دار در بخش هاي مختلف ارائه شود. اين توله هنوز نامي ندارد، اما قطعا قبل از تعيين روز ملاقات، نام او مشخص خواهد شد. بازديدكنندگان وب سايت اين باغ وحش تا حالا 143هزار راي درباره نام اين توله پاندا دريافت كرده اند. كاركنان تا 17 اكتبر نام نهايي اين توله را اعلام خواهند كرد.
گامي ديگر براي يوز
به منظور اطمينان از بقاي يوز ايراني، دبيرخانه پروژه حفاظت از يوزپلنگ آسيايي برنامه اي جهت زنده گيري و تكثير يوز آسيايي در اسارت  تدوين كرده است. براي اين منظور از آقاي شان مك كاون كه يكي از كارشناسان منحصر به فرد در اين زمينه است و تاكنون موفق به تكثير ده ها يوز آفريقايي در اسارت شده، دعوت شد تا جهت انجام مشاوره و همكاري در امر زنده گيري و تكثير يوز در ايران سفري به تهران داشته باشد.
در جلسه اي كه با حضور آقاي دكتر سليمانپور، معاونت محيط طبيعي و تنوع زيستي، آقاي مهندس ضيايي، مدير پروژه و آقاي شان مك كاون در دبيرخانه پروژه تشكيل شد، برنامه زنده گيري و تكثير در اسارت يوز آسيايي در ايران مورد بررسي قرار گرفت و طبق توافق انجام شده، قرار شد كه پس از تعيين مكان هاي زنده گيري و تكثير، اين برنامه در سال جاري به مرحله اجرا گذاشته شود. بر اساس بررسي هاي اخير انجام شده و با توجه به مشاهده سه قلاده يوزپلنگ در مرداد ماه سال جاري در منطقه نايبندان، در حال حاضر اين منطقه جهت زنده گيري در اولويت است.
مهندس ضيايي اظهار داشت: تكثير يوز در اسارت و ازدياد تعداد آن امكان دارد به شرط آنكه به يوزهايي كه در زيستگاه هاي طبيعي زندگي مي كنند توجه كمتري نشود. چون ما اين تجربه را در مورد تكثير مصنوعي گوزن زرد در پناهگاه حيات وحش دشت ناز داريم، چرا كه با ازدياد گوزن زرد در اين زيستگاه، حفاظت از زيستگاه هاي دز و كرخه و گوزن هاي زردي كه در آنجا به صورت طبيعي زندگي مي كنند كم رنگ تر شده است. البته بايد توجه داشت كه پس از پايان جنگ تحميلي به علت قرار گرفتن منطقه حفاظت شده كرخه در منطقه جنگي و همچنين وقوع سيلاب ها، ديگر گوزني در اين منطقه وجود نداشت كه ما طي برنامه اي با انتقال گوزن هاي دشت ناز به آنجا توانستيم نسل گوزن زرد را مجددا در اين منطقه احيا كنيم كه اميد داريم با انجام اين طرح، اين اتفاق براي يوزهاي ايران نيفتد.

محمدرضا محمدي - در كشور ما به دليل موقعيت خاص جغرافيايي و اختلافات جوي، جانوران سمي فراواني ديده مي شوند كه شناسايي آنها براي پيشگيري و درمان ضروري است. عنكبوت  ها، عقرب ها، مارها و حشرات، سمومي ترشح مي كنند كه در بسياري موارد چندان خطرناك نيستند، ولي گاهي سموم اين حيوانات باعث بروز حساسيت هاي شديد(آنافيلاكسي) در بدن مي شود كه انسان را تا حد مرگ پيش مي رود.
داشتن مختصري اطلاعات در مورد نحوه زندگي و عادات اين جانوران سمي به شما كمك مي كند تا گرفتار آنها نشويد و اگر گزيده شويد، چطور خودتان را نجات دهيد. نيش حشرات عموما موجب قرمزي، خارش، سوزش و تورم در ناحيه گزش مي  شود. بنابراين اقدامات ما فقط منحصر به درآوردن نيش حشره و گذاشتن يك تكه يخ روي محل گزش محدود شده تا از درد و التهاب آن كاسته شود. عنكبوت ها جانوراني از شاخه بندپايان هستند كه چهار جفت پا و دست و هشتم دارند. در ميان عنكبوت ها، عنكبوت  بيوه سياه و عنكبوت منزوي يا گوشه گير خطرناك هستند. بيوه سياه باعث افزايش آزاد شدن استيل كولين در محل تماس عصبي عضلاني مي شود. اين عنكبوت به رنگ سياه با شكم قرمز ( به شكل ساعت شني) و طول يك تا پنج سانتي متر است. عنكبوت بيوه سياه تارهاي خود را در اطراف آلونك ها، زيرزمين ها، در قسمت هاي خارجي درب هاي ساختمان ها با پيشرفت سريع و تهاجمي مي تند و در مواقعي كه به وسيله انسان تحريك شده و غضبناك شود،حمله كرده و نيش مي زند. زهرش توليد هيجانات اعصاب مركزي و محيطي كرده، به صورت فعاليت خودكار اسپاسم عضلات، افزايش فشارخون و انقباضات عروقي بروز مي كند. بيشترين زمان گزش عنكبوت بيوه سياه فصل هاي بهار و تابستان است. بعد از گزش و لحظاتي زودگذر، درد تيز و تندي در محل گزش به صورت درد پيچش عضلاني موضعي شروع شده و در عرض 15 تا 60 دقيقه به ساير قسمت هاي بدن مي رسد. درد آزاردهنده و تنفس سخت مي شود.
درد بي حس كننده و مبهم در اندام گرفتار، سفتي عضلات، سردرد، سرگيجه، التهاب، خارش، تهوع، استفراغ، تعريق و جاري شدن بزاق و ضعف، از علائم گزش اين جانور است. قبل از هر اقدامي بايد از يك كيف آب داغ براي تسكين موقتي درد استفاده كرد. تجويز وريدي آمپول 10 ميلي ليتري كلسيم گلوكنات 10درصد كه به طور آهسته (ظرف مدت 20-10 دقيقه) تزريق  شود، انقباض عضلاني (كرامپ) را گرچه زودگذر است، مرتفع مي كند. رتيل، نامي است كه تمامي طبيعتگردان با آن آشنا هستند؛ گونه اي از عنكبوتيان كه مواظب باشيد با عنكبوت اشتباه نگيريد. زهر انواعي از رتيل ها تنها موجب درد موضعي، قرمزي و تورم مي شود ليكن نيش بعضي از آنها از جمله رتيل هاي سياه
lectbodectus matams موجب درد عمومي عضلات، اسپاسم و سفتي عضلاني، تهوع و استفراغ مي شود. اين گونه در مناطق گرم و كوهستاني به وفور ديده مي شود. عمده فعاليت رتيل ها در شب بوده و نسبت به رنگ و بو حساسند. تا حدودي درد ناشي از انقباضات عضلاني را با تزريق ناركوتيك مي  توان تسكين داد. سرم ضد زهر بندرت ضرورت دارد و تنها در بچه هاي كوچك يا بيماران پير كه تدابير فوق جواب ندهند، لازم است. نوعي از رتيل قهوه اي Iaxos cele reclusa موجب نكروز پيشرونده موضعي و واكنش هاي همولتيك(بندرت) مي شود. چون نيش اين نوع رتيل ممكن است به نكروز وسيع منجر شود، بعضي محققان برش و برداشت فوري محل نيش را توصيه مي كنند، در حالي كه بعضي ديگر كورتيكومتروئيد خوراكي را تجويز مي كنند. جديدا توجه بر مصرف داپون و كولشيسين توصيه شده است، مع هذا تمامي درمان هاي فوق بايد انجام شود. علل عمده گزيدگي هاي  آگاهانه يا ناآگاهانه به خود گردشگران و طبيعت دوستان برمي گردد. شايد ندانيد كه لباس هاي رنگي و روشن، مصرف خوش بوكننده هايي نظير ادكلن، افترشيو و اسپري مو حشرات را جلب مي كند. اگر مي خواهيد زنده بمانيد، مزاحم حشرات يا آشيانه آنها نشويد.

دراج پرنده اي در ظاهر سياه رنگ با خال ها و راه راه هاي سفيد در پهلوست. تارك و پس گردن قهوه اي، نوار چشم سياه، پوشش پرهاي گوش و گونه سفيد و نيم طوق پهن خرمايي در پس گردن دارد. يكنواختي رنگ در دراج ماده با بدني قهوه اي همراه با خط و خال سياه و نخودي و يك لكه بزرگ خرمايي در پس گردن ديده مي شود. دراج  ها معمولا به صورت جفت جفت ديده مي شوند، گرچه گاهي در خارج از فصل زاد و ولد به صورت گله هاي كوچك نيز مشاهده مي شوند. حيواني خجالتي است و خود را از انظار دور نگه مي دارد. اين پرنده 31 سانتي متري در ميان علفزارهاي ناهموار با بوته هاي انبوه، بخصوص در نقاطي كه درخت گز مي رويد لانه مي سازد. زيستگاه اين پرنده معمولا مناطق تالابي در بيابان ها يا نواحي خشك است. روي زمين و لابه لاي گياهان انبوه، آشيانه مي سازد و گرچه فراوان ديده مي شود، اما گونه اي در خطر است.