سه شنبه ۲۷ بهمن ۱۳۸۳ - سال سيزدهم - شماره - ۳۶۳۹
تهرانشهر
Front Page

عاشورا و فرهنگ ايراني
آئين هاي عاشورايي به واسطه ايران به ديگر سرزمين هاي غير مسلمان نفوذ كرده است. به عنوان مثال اين مراسم  به هند و از آنجا توسط كارگران مهاجر به جزاير درياي كارائيب درآمريكاي شمالي برده شده است و امروزه مراسم هاي عزاداري مسلمانان با تاثير از رسوم هندوستان در يك جامعه غير مسلمان جزاير كارائيب برگزار مي شود
029832.jpg
مسعود مير
همزمان با فرا رسيدن ماه محرم حدود 19هزار مبلغ مذهبي در سطح كشور كار خود را آغاز كردند. روابط عمومي سازمان تبليغات اسلامي هدف اصلي اعزام مبلغ ها به اقصي نقاط كشور را آماده سازي هيات هاي مذهبي و ايجاد تسهيلات لازم براي برگزاري هرچه بهتر مراسم عزاداري سالار شهيدان ذكر كرد. از 19 هزار مبلغ حدود 5 هزار نفر آنها جزو فضلاي حوزه علميه قم و بقيه از مبلغان ساير حوزه هاي كشور و روحانيون طرح هجرت هستند.
البته به منظور ايجاد هماهنگي بين مبلغان و پشتيباني محتوايي و استفاده هرچه بهتر از فرصت ماه محرم، كتاب آموزشي ره توشه راهيان نور در اختيار مبلغان قرار گرفته است.
همچنين معاونت فرهنگي سازمان تبليغات اسلامي با تشكيل ستادهاي هماهنگي و نظارت بر مراسم عزاداري در دفاتر سازمان تبليغات اسلامي استان ها تلاش ها براي هرچه بهتر برگزار شدن مراسم سوگواري را آغاز كرده است. در مواردي كه مراسم  عزاداري موجب آزار و اذيت مردم شود يا اينكه سيستم هاي صوتي موجب اختلال در آسايش شود، اقدامات لازم انجام خواهد شد.

عزاداري براي شهادت امام سوم شيعيان و بزرگداشت واقعه كربلا در فرهنگ ايراني از جايگاه ويژه اي برخوردار است. اگر كمي تامل كنيم متوجه مي شويم كه اين توجه خاص به ايام محرم در هيچكدام ازكشورهاي مسلمان ديگربه چشم نمي خورد يا از اين ويژگي ها برخوردار نيست.
چهل هزار هيات عزاداري در ايران رقم قابل ملاحظه اي است. البته اگر بخواهيم دقيق تر به آمار عزاداران دست يابيم ، بايد هزاران تكيه كوچك و بزرگ در كوچه و خيابان هاي تهران را هم به عدد اين هيات هاي رسمي اضافه كنيم. در تاسوعا و عاشورا تمام شهرهاي ايران به ويژه تهران در وضعيت فوق العاده اي قرار دارند. تمام مردان و زنان تهراني هميشه تصاويري در ذهن دارند كه پياده روها و خيابان هاي شهر به جولانگاه هيات هاي عزاداري و البته عزاداران تماشاگر تبديل مي شود.
شايد نقل قول يكي از توريست هاي اروپايي هنگام بازديدش از تهران ماتم زده و محرمي بيانگر اين وضعيت باشد. او مي گويد: اولين باري است كه مي بينم تمام مغازه هاي شهري به اين بزرگي تعطيل است و عده اي ناهار و شام ديگر همشهريانشان را تهيه مي كنند و در اختيار آنها قرارمي دهند. همه يك شكل هستند، در تمام نقاط صداي گريه و روضه به گوش مي رسد و در عين حال هيچ كس به اين سر و صداها اعتراضي نمي كند.
مراسم ماه محرم البته در سرزمين هاي شيعه مذهب گسترش يافته است، اما چنان كه از تحقيقات انجام شده در 4 همايش محرم در فرهنگ ايراني كه در سالهاي 76 تا 79 به مناسبت همزماني هفته ميراث فرهنگي با ماه محرم برميآيد، حوزه فرهنگ ايراني حتي اقوام و آئين هاي اهل تسنن هم براي واقعه كربلا ارزش و اعتبار خاصي قائلند و در برخي نقاط برنامه هاي ويژه اي هم براي آن دارند. مراسم محرم داراي طبقه بندي است. اول مراسم روضه خواني و مجالس سوگواري است كه معمولا در مساجد و تكيه ها برگزار مي شود. دوم دسته گرداني ها است كه معمولا در شب هاي قبل از تاسوعا و عاشورا آغاز به كار مي كنند و تا پايان مراسم سوم امام ع در بعضي نقاط حتي به چهلم هم مي رسد به طول مي انجامد. سوم نمايشي است كه در ايام محرم با نام تعزيه گره خورده است؛ يكي از قديمي ترين مراسم عزاداري كه به گونه اي سينه به سينه وقايع عاشورا را از ديرباز تاكنون محفوظ نگه داشته است و آخر نمادها و نشانه هاي سوگواري. اين طبقه بندي ها بسته به مكان زندگي و زمان و البته قوميت برگزاركنندگان متفاوت است. دكتر محمد ميرشكرايي رئيس پژوهشكده مردم شناسي درباره رواج آئين هاي مربوط به محرم در ساير نقاط جهان مي گويد: آئين هاي عاشورايي از ايران به ديگر سرزمين هاي غير مسلمان نيز نفوذ كرده است. به عنوان مثال اين مراسم  به هند و از آنجا توسط كارگران مهاجر به جزاير درياي كارائيب درآمريكاي شمالي برده شده است و امروزه مراسم هاي عزاداري مسلمانان با تاثير از رسوم هندوستان در يك جامعه غير مسلمان جزاير كارائيب برگزار مي شود. اين اتفاقات باعث شده كه بسياري از محققان دنيا در مورد اين پديده فعاليت هايي را آغاز كنند. دكتر چالكوفسكي از آن دسته كارشناساني است كه در چهارمين همايش محرم و فرهنگ، مقاله مفصلي در رابطه با نفوذ آئين هاي عاشورايي در كشورهاي غير مسلمان ارايه كرده است. فرهنگ سرزمين ايران و سرزمين هايي مانند ايران به لحاظ پيشينه اي كه داشتند پذيراي رخداد عظيم كربلا بودند. اين واقعه نقطه درخشاني در مسير تاريخي سرزميني شد كه ظلم ظالمان و سرنوشت ستمديدگان در آن حكايت غريب و كهني داشته است.
تمام آنچه را كه خوانديد شايد به نوعي تفسير اين جمله قديمي ها باشد كه در محرم سنگ هم ناله و فغان سر مي دهد...

ستون شما
در پاسخ به مطلب اسكندر
روايت وارونه تاريخ
مطلبي كه مي خوانيد مقاله اي است از موسوي نيا همشهري خوان گرامي كه بابت چاپ مطلبي در دفاع از فيلم اسكندر دست به قلم شده است:
در همان لحظات ابتدايي فيلم ما به عينه شاهد جلال و جبروت سپاهيان يونان و زبوني و از هم گسيختگي سپاه ايران هستيم. فيلم در سكانس هاي پياپي در يكسو در حالي كه عقابي را بر بالاي سر اسكندر در حال پرواز نمايش مي دهد، در همان حال سپاه ايران را در حالتي بسيار زبون به تصوير مي كشد. از يكسو دوربين در حالي كه سپاه يونان را از بالا و با تعدادي بسيار كثير و با استفاده از جلوه هاي ويژه بيكرانگي آن  را نشان مي دهد و همچنين نظم و انضباط بسيار دقيق آنان را كه به صورتي بسيار باشكوه در حال رژه هستند و اسكندر نيز در حال سان ديدن از آنان است با تاكيد بر اينكه وي تمامي اعضاي سپاه خود را با نام كوچك و خصوصيات جزئي و شخصي آنان مي شناسد. در حالي كه سپاه ايران و مخصوصا پادشاه و سرداران ايراني، بسيار قليل از لحاظ تعداد و از همه مهمتر اينكه بسيار وحشتزده و حيران نظاره گر اين نمايش قدرت سپاهيان يونان هستند و به هيچ عنوان دوربين قبل از شروع جنگ حتي نيم نگاهي هم به طرف سپاه ايران نمي اندازد و فقط در يك نماي بسته، شاه ايران و سرداران وي را در حالتي بين ترس و حيراني از قدرت نظامي رو در رويشان به نمايش مي گذارد و در آخر نيز جنگي در مي گيرد كه به صورتي يكطرفه و در يك اقدام نظامي طومار سلسله هخامنشي در هم پيچيده و كشور ايران به دست يونان مي افتد.
اولا داريوش سوم ، آخرين پادشاه هخامنشي، ظرف 4 سال و در سه جنگ بزرگ از اسكندر شكست مي  خورد و با يك جنگ و يك شكست ايران در دامن اسكندر و سرداران او سقوط نمي كند ، در ثاني سپاهيان ايران از لحاظ قدرت و شوكت كم از سپاه يونان نبوده كه هيچ، بالاتر نيز بوده اند. همانگونه كه سبب پيروزي سپاه يونان وجود فرمانده اي دلير و لايق بود ، علت شكست و هزيمت سپاه ايران نيز ضعف و سستي آخرين پادشاه سلسله هخامنشي يعني داريوش سوم بوده است كه از چندي قبل اين سلسله را به سراشيبي سقوط كشانده بود.
از موارد ديگر نيز مي  توان به نوع پوشش سپاهيان ايران اشاره كرد. همانطور كه مورخان و ايران شناسان چه در عهد قديم همچون هرودوت و چه در يافته هاي جديد ، بر اين مساله تصريح دارند كه نوع پوشش ايرانيان در زمان هخامنشيان پوشش منحصر به فرد و خاص پارسيان بوده است كه نشانه هاي كمي از آن در حال حاضر در آئين هاي كيش زرتشتي به جاي مانده است، نه پوشش باديه نشينان عرب كه در اين فيلم بر تن سپاهيان ايران پوشانده بودند. هر فردي با تماشاي فيلم به سهولت درمي  يابد كه پوشش ايرانيان در فيلم اسكندر از نوع پوشش اعراب بدوي و همچنين مسلمانان اوليه در زمان لشكركشي به اروپا و جنگ هاي صليبي است.
نمونه هايي از اين دست بسيار است. در حالي كه پيشينه باشكوه ايران نيازي به تبليغ ديگران نداشته و خود گوياي بسياري از ناگفته هاي تاريخي است، بايد يادآوري مي كردم كه ديگران دغدغه اي نسبت به ما ندارند.
نكته: مطلب آقاي موسوي نيا ارزش به هم زدن فرمت ستون شما را داشت. استاد، كاش اسم كوچكتان را هم مي نوشتيد!

جعبه
يك هفته ديگر صبر كنيد
بعد از تماشاي برنامه هاي صبحگاهي شبكه هاي مختلف سيما اولين پيشنهاد براي امروز تماشاي تكرار سريال همسفران است كه 13:40 از شبكه سوم پخش مي شود. مشق عشق را مي توانيد 15:10 ا زشبكه اول تماشا كنيد. باز خواني يك پرونده را مي توانيد ساعت 19 از شبكه تهران تماشا كنيد. پس از اين سريال هم سريال ويژه محرم را خواهيد ديد با عنوان غريبانه. حتما تا به حال اين سريال را ديده ايد و آن را دنبال مي كنيد. حول و حوش ساعت 20 زمان پخش اين سريال است از شبكه تهران.
ساعت 21 مثل هر هفته مي توانيد فيلم سينمايي ببينيد از شبكه 2. پرستاران را مي توانيد 22:10 از شبكه اول تماشا كنيد. مجموعه سفر سبز كه - ويژه ايام محرم - از شبكه سوم پخش مي شود را هم مي توانيد۲۲:30 از اين شبكه ببينيد.
فرانك ريوا آخرين برنامه پيشنهادي امشب است كه ساعت 23 از شبكه تهران تكرار خواهد شد. يك خبر خوب هم براي علاقه مندان به فوتبال داريم.
اين سه شنبه را هم كه پشت سر بگذاريد از هفته آينده مي توانيد شاهد مسابقات ليگ قهرمانان اروپا باشيد. ديدار منچستر - ميلان، يووه- رئال، بارسلونا - چلسي و ... مسابقاتي است كه آخرين روزهاي زمستان را داغ و داغ تر خواهد كرد. پس تا سه شنبه آينده صبر كنيد. ويژه برنامه شبستان هم ساعت 23:30 از شبكه اول پخش مي شود. اين برنامه ويژه ايام محرم است.

هوا
روز مبادا
در آفتاب ايستادن و چشم دوختن به آب شدن برف هم عالمي دارد. امروز رفتن برف از شهر هيچ حس شاعرانه اي در ما ايجاد نمي كند، اما شاعر كسي است كه توصيف هوا و زمين امروز را در ذهن فريز كند براي روز مبادا.
امروز با ديدن خورشيد در آسمان ذوق زده شده ايد. احتمالا چشمتان از آسمان ترسيده و نگران فردا هستيد، اما اين نگراني بي دليل است، آسمان فردا هم خورشيد دارد. فردا دماي هوا در گرمترين لحظه ها 7 درجه سانتيگراد بالاي صفر است، اما شب مراقب آخرين قطره هاي به جا مانده از برف روي زمين باشيد. در دماي 5- درجه، يخ زدگي زمين و سر به هوايي برابر با خلق خاطره اي دردناك است. راستي، فريز كردن خاطرات فراموش نشود، خورشيد، بلوغ روز مبادا را نزديك مي كند!

ذهن زيبا
ايمن نيست مگر آن كسي كه از خدا بترسد.
امام حسين (ع )

هيچ وقت بيشتر از زماني كه سر و كارمان با نادان است، احتياج به هوش زياد نداريم.
ضرب المثل چيني

اميد، تخم مرغي است كه گروهي پوستش را در اختيار دارند، گروه ديگر سفيده و گروه سوم زرده اش را.
ضرب المثل آلماني 

تا كار به زر برآيد، جان در خطر افكندن نشايد.
سعدي

|  ايرانشهر  |   تهرانشهر  |   خبرسازان   |   دخل و خرج  |   در شهر  |   طهرانشهر  |
|  محيط زيست  |   شهر آرا  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |