شماره‌ 2126‏‎ ‎‏‏،‏‎24 MAY 2000 خرداد 1379 ، ‏‎ چهارشنبه‌ 4‏‎
Front Page
Editorial
National
International
Across Iran
Metropolitan
Features
Accidents
Life
Free Tribune
Business
Stocks
Sports
World Sports
Religion
Science/Culture
Arts
Articles
Last Page
الاسرار‏‎ كشف‌‏‎ عرفاني‌‏‎ هاي‌‏‎ ويژگي‌‏‎


تفسيرهاي‌‏‎ ميان‌‏‎ در‏‎ ميبدي‌‏‎ كشف‌الاسرار‏‎ جايگاه‌‏‎
پاياني‌‏‎ بخش‌‏‎ - كريم‌‏‎ قرآن‌‏‎
و‏‎ تفسير‏‎ علم‌‏‎ بر‏‎ آمدي‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ حاضر‏‎ مقاله‌‏‎ نخست‌‏‎ بخش‌‏‎ :‎اشاره‌‏‎
پاياني‌‏‎ بخش‌‏‎گذشت‌‏‎ نظرتان‌‏‎ داشت‌ ، از‏‎ وسني‌‏‎ شيعه‌‏‎ تفاسير‏‎ نيز‏‎
كشف‌‏‎ عرفاني‌‏‎ و‏‎ ادبي‌‏‎ هاي‌‏‎ ارزش‌‏‎ هاو‏‎ ويژگي‌‏‎ بررسي‌‏‎ به‌‏‎ نوشتار‏‎
.پردازد‏‎ مي‌‏‎ الاسرار‏‎
معارف‌‏‎ گروه‌‏‎
عرفاني‌‏‎ تفاسير‏‎
بطناالي‌‏‎ لبطنه‌‏‎ و‏‎ "بطنا‏‎ و‏‎ "ظهرا‏‎ للقرآن‌‏‎ ان‌‏‎
"بطنا‏‎ سبعين‌‏‎ سبعتابطن‌اوالي‌‏‎
باطنش‌‏‎ هر‏‎ براي‌‏‎ و‏‎ باطني‌‏‎ و‏‎ است‌‏‎ ظاهري‌‏‎ قرآن‌‏‎ براي‌‏‎ يقين‌‏‎ به‌‏‎
.باطن‌‏‎ هفتاد‏‎ يا‏‎ باطن‌‏‎ هفت‌‏‎ تا‏‎ است‌‏‎ باطني‌‏‎
تا‏‎ ميبدي‌‏‎ از‏‎ پيش‌‏‎ تفسير‏‎ كليات‌‏‎ و‏‎ احوال‌‏‎ اوضاع‌ ، ‏‎ كه‌‏‎ اينك‌‏‎
الاسرار‏‎ كشف‌‏‎ تفسير‏‎ نمود‏‎ باز‏‎ و‏‎ بررسي‌‏‎ آمد‏‎ گفته‌‏‎ حدودي‌‏‎
دانسته‌‏‎ كه‌‏‎ همان‌طور‏‎.‎مي‌رسد‏‎ نظر‏‎ به‌‏‎ آسانتر‏‎ وعدتالابرار‏‎
.است‌‏‎ قرآن‌‏‎ صوفيانه‌‏‎ تفاسير‏‎ شمار‏‎ در‏‎ كشف‌الاسرار‏‎ تفسير‏‎ است‌‏‎
تصوف‌‏‎ و‏‎ عرفان‌‏‎ منشا‏‎ و‏‎ منبع‌‏‎ وارد‏‎ بخواهيم‌‏‎ آنكه‌‏‎ بي‌‏‎ لذا‏‎
دكتر‏‎ مرحوم‌‏‎ از‏‎ تعريف‌‏‎ و‏‎ تذكر‏‎ اين‌‏‎ به‌‏‎ "صرفا‏‎ شويم‌ ، ‏‎ اسلامي‌‏‎
اكتفا‏‎ (‎نموده‌‏‎ مطرح‌‏‎ را‏‎ مهم‌‏‎ اين‌‏‎ مختلف‌‏‎ ابعاد‏‎ كه‌‏‎)‎ غني‌‏‎
و‏‎ قرآن‌‏‎ باطن‌‏‎ و‏‎ عصاره‌‏‎ و‏‎ لب‏‎ از‏‎ عبارت‌‏‎ تصوف‌‏‎":‎كه‌‏‎ مي‌كنيم‌‏‎
كه‌‏‎ است‌‏‎ اولياءالله‌‏‎ شهود‏‎ و‏‎ كشف‌‏‎ نتيجه‌‏‎ و‏‎ (ص‌‏‎)پيغمبر‏‎ احاديث‌‏‎
و‏‎ شده‌‏‎ الهي‌‏‎ مواهب‏‎ مستحق‌‏‎ باطن‌‏‎ تصفيه‌‏‎ و‏‎ نفس‌‏‎ تزكيه‌‏‎ راه‌‏‎ از‏‎
(‎‏‏11‏‎)".گشته‌اند‏‎ ملكي‌‏‎ و‏‎ رباني‌‏‎ خواطر‏‎ مورد‏‎
و‏‎) ادبيات‌‏‎ و‏‎ شعر‏‎ بر‏‎ اسلامي‌ ، ‏‎ تصوف‌‏‎ و‏‎ عرفان‌‏‎ عميق‌‏‎ تاثير‏‎
اعتراف‌‏‎ بايد‏‎ ترديدي‌‏‎ بي‌هيچ‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ به‌قدري‌‏‎ فارسي‌‏‎ (‎فرهنگ‌‏‎
فارسي‌‏‎ فرهنگ‌‏‎ گنجينه‌‏‎ از‏‎ ادبعرفاني‌‏‎ و‏‎ شعر‏‎ تفريق‌‏‎ با‏‎ كرد‏‎
قصد‏‎ بي‌اينكه‌‏‎ نگارنده‌ ، ‏‎.‎نمي‌ماند‏‎ باقي‌‏‎ قابل‌توجهي‌‏‎ چيز‏‎
"صرفا‏‎ باشد ، ‏‎ داشته‌‏‎ را‏‎ جريان‌‏‎ اين‌‏‎ فراگرد‏‎ نمود‏‎ باز‏‎ و‏‎ بررسي‌‏‎
( -ه‏‎ ‎‏‏309‏‎) حلاج‌‏‎ شهادت‌‏‎ از‏‎ پس‌‏‎ كه‌‏‎ مي‌كند‏‎ بسنده‌‏‎ نكته‌‏‎ اين‌‏‎ به‌‏‎
آن‌‏‎ خون‌‏‎ با‏‎ بود ، ‏‎ شكل‌گيري‌‏‎ و‏‎ رشد‏‎ حال‌‏‎ در‏‎ تازه‌‏‎ كه‌‏‎ نهالي‌‏‎
بزرگاني‌‏‎ قرن‌‏‎ يك‌‏‎ از‏‎ كمتر‏‎ درعرض‌‏‎ و‏‎ شد‏‎ آبياري‌‏‎ حق‌‏‎ راه‌‏‎ شهيد‏‎
شهابالدين‌‏‎ همداني‌ ، ‏‎ عين‌القضاه‌‏‎ خرقاني‌ ، ‏‎ ابوالحسن‌‏‎ چون‌‏‎
سنايي‌‏‎ و‏‎ ابي‌الخير‏‎ ابوسعيد‏‎ عربي‌ ، ‏‎ ابن‌‏‎ محي‌الدين‌‏‎ ;سهروردي‌‏‎
شعر‏‎ كهكشان‌‏‎ در‏‎ شوقي‌‏‎ و‏‎ شور‏‎ آنچنان‌‏‎ حافظ ، ‏‎ و‏‎ مولوي‌‏‎ و‏‎ عطار‏‎ و‏‎
را‏‎ اثري‌‏‎ كمتر‏‎ "تقريبا‏‎ كه‌‏‎ آوردند‏‎ به‌وجود‏‎ فارسي‌‏‎ ادب‏‎ و‏‎
بي‌بهره‌‏‎ تصوف‌‏‎ و‏‎ عرفان‌‏‎ چاشني‌‏‎ از‏‎ نوعي‌‏‎ به‌‏‎ كه‌‏‎ يافت‌‏‎ مي‌توان‌‏‎
(‎‏‏12‏‎).باشد‏‎ مانده‌‏‎
ترجمان‌‏‎" با‏‎ "ظاهرا‏‎ كه‌‏‎ فكري‌‏‎ جريان‌‏‎ اين‌‏‎ بارز‏‎ خصوصيت‌‏‎
نويني‌‏‎ فرهنگ‌‏‎ عربي‌‏‎ ابن‌‏‎ محي‌الدين‌‏‎ اكبر‏‎ شيخ‌‏‎ (‎‎‏‏13‏‎)‎"الاشواق‌‏‎
رازناكي‌ ، ‏‎ همانا‏‎ آفريده‌ ، ‏‎ را‏‎ عرفاني‌‏‎ تاويلات‌‏‎ و‏‎ واژه‌ها‏‎ از‏‎
.است‌‏‎ آن‌‏‎ اشراقي‌‏‎ و‏‎ شهودي‌‏‎ معرفت‌‏‎ و‏‎ طربناكي‌‏‎ شيدايي‌‏‎ و‏‎ شور‏‎
به‌هرحال‌‏‎ كه‌‏‎ -تاويلات‌‏‎ و‏‎ واژه‌ها‏‎ اين‌‏‎ ادراك‌‏‎ كيفيت‌‏‎ درباره‌‏‎
آثار‏‎ در‏‎ آن‌‏‎ نمونه‌هاي‌‏‎ و‏‎ -‎نيست‌‏‎ همسان‌‏‎ لغت‌‏‎ واضح‌‏‎ منظور‏‎ با‏‎
;مي‌خورد‏‎ به‌چشم‌‏‎ بسيار‏‎ ميبدي‌‏‎ كشف‌الاسرار‏‎ ازجمله‌‏‎ صوفيه‌ ، ‏‎
از‏‎ نقل‌‏‎ به‌‏‎ -"عربي‌‏‎ ابن‌‏‎ تنزيه‌‏‎ علي‌‏‎ تنبيه‌الغبي‌‏‎" در‏‎ سيوطي‌‏‎
:گويد‏‎ عربي‌‏‎ ابن‌‏‎
".كرده‌اند‏‎ تحريم‌‏‎ را‏‎ ما‏‎ كتب‏‎ به‌‏‎ نظر‏‎ كه‌‏‎ هستيم‌‏‎ قومي‌‏‎ ما‏‎"
:مي‌افزايد‏‎ سيوطي‌‏‎ و‏‎
مصطلح‌‏‎ آنان‌‏‎ بين‌‏‎ كه‌‏‎ الفاظي‌‏‎ در‏‎ صوفيه‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ آن‌‏‎ براي‌‏‎ اين‌‏‎"
ديگر‏‎ معاني‌‏‎ اصطلاحات‌ ، ‏‎ آن‌‏‎ از‏‎ يعني‌‏‎ ;مي‌كنند‏‎ مواضعه‌‏‎ است‌‏‎
آن‌‏‎ كه‌‏‎ كساني‌‏‎ و‏‎ مي‌نمايند‏‎ اراده‌‏‎ متعارف‌‏‎ معاني‌‏‎ از‏‎ غير‏‎
بپذيرند ، ‏‎ ظاهري‌‏‎ علم‌‏‎ اهل‌‏‎ بين‌‏‎ متعارف‌‏‎ معاني‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ الفاظ‏‎
كه‌‏‎ آنجا‏‎ از‏‎ و‏‎ بحث‌‏‎ تدقيق‌‏‎ منظور‏‎ به‌‏‎ اينك‌‏‎ "مي‌شوند‏‎ كافر‏‎
و‏‎ بوده‌‏‎ ميبدي‌‏‎ مسلك‌‏‎ هم‌‏‎ (حدودي‌‏‎ تا‏‎ و‏‎)‎ معاصر‏‎ عربي‌‏‎ ابن‌‏‎
به‌‏‎ وجودي‌ ، ‏‎ وحدت‌‏‎ عرفان‌‏‎ در‏‎ وي‌‏‎ جايگاه‌‏‎ اهميت‌‏‎ به‌دليل‌‏‎
:مي‌شود‏‎ اشاره‌‏‎ عربي‌‏‎ ابن‌‏‎ تفسير‏‎ از‏‎ نمونه‌اي‌‏‎
رسول‌‏‎ از‏‎ هركسي‌‏‎ آيه‌ 80‏‎ نسا ، ‏‎:‎اطاع‌الله‌‏‎ فقد‏‎ الرسول‌‏‎ يطع‌‏‎ من‌‏‎
.است‌‏‎ نموده‌‏‎ اطاعت‌‏‎ را‏‎ خدا‏‎ كند ، ‏‎ اطاعت‌‏‎ و‏‎ پيروي‌‏‎
:فرمايد‏‎ عربي‌‏‎ ابن‌‏‎
نمي‌گويد‏‎ چيزي‌‏‎ بلكه‌‏‎ ;خداي‌‏‎ طرف‌‏‎ از‏‎ مگر‏‎ نمي‌زند‏‎ حرفي‌‏‎ رسول‌‏‎"
رسول‌‏‎ پس‌ ، ‏‎ او‏‎ خداي‌‏‎ مگر‏‎ نمي‌گويد‏‎ بل‌‏‎ ;خدا‏‎ استعانت‌‏‎ به‌‏‎ مگر‏‎
(‎‏‏14‏‎)"خداست‌‏‎ جلوه‌‏‎ و‏‎ صورت‌‏‎
نظر‏‎ مورد‏‎ و‏‎ مطلوب‏‎ نتيجه‌‏‎ به‌‏‎ آنكه‌‏‎ براي‌‏‎ عربي‌‏‎ ابن‌‏‎ كه‌‏‎ پيداست‌‏‎
افكار‏‎ بر‏‎ را‏‎ قرآني‌‏‎ آيات‌‏‎ و‏‎ برسد‏‎ "خداست‌‏‎ جلوه‌‏‎ و‏‎ صورت‌‏‎ رسول‌‏‎"
.است‌‏‎ الهي‌‏‎ آيات‌‏‎ تاويل‌‏‎ از‏‎ ناگزير‏‎ نمايد ، ‏‎ منطبق‌‏‎ وجودي‌‏‎ وحدت‌‏‎
تفسير‏‎ اسلامي‌ ، ‏‎ عرفان‌‏‎ گسترش‌‏‎ با‏‎ شديم‌‏‎ يادآور‏‎ كه‌‏‎ همانطور‏‎
قرن‌‏‎ از‏‎ بدينسان‌‏‎ و‏‎ است‌‏‎ شده‌‏‎ متاثر‏‎ جريان‌‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ نيز‏‎ قرآن‌‏‎
تفاسير‏‎ مي‌كنند ، ‏‎ ظهور‏‎ بزرگ‌‏‎ صوفيان‌‏‎ به‌تدريج‌‏‎ كه‌‏‎ سوم‌ ، ‏‎
تفاسير‏‎ قديمي‌ترين‌‏‎ از‏‎ يكي‌‏‎مي‌شود‏‎ خلق‌‏‎ نيز‏‎ صوفيانه‌‏‎
ابومحمد‏‎ بزرگ‌‏‎ عارف‌‏‎ از‏‎ العظيم‌‏‎ قرآن‌‏‎ تفسير‏‎ صوفيانه‌ ، ‏‎
چند‏‎ ميبدي‌‏‎ از‏‎ پيش‌‏‎ (‎‎‏‏15‏‎).است‌‏‎ (ق‌‏‎.-ه‏‎ ‎‏‏200283‏‎)‎ تستري‌‏‎ عبدالله‌‏‎
"حقايق‌التفاسير‏‎" يكي‌‏‎ دارد ، ‏‎ وجود‏‎ نيز‏‎ ديگر‏‎ صوفيانه‌‏‎ تفسير‏‎
نيشابوري‌‏‎ سلمي‌‏‎ ابوعبدالرحمن‌‏‎ از‏‎ تفسيرالحقايق‌‏‎ به‌‏‎ مشهور‏‎
آن‌‏‎ ابن‌الصلاح‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ تفسيري‌‏‎ همان‌‏‎ اين‌‏‎ (‎ق‌‏‎.‎-‎ه‏‎ ‎‏‏412‏‎-‎‎‏‏320‏‎)
لطايف‌‏‎ ديگري‌‏‎ و‏‎.‎است‌‏‎ خوانده‌‏‎ زندقه‌‏‎ و‏‎ كفر‏‎ -‎فتوايي‌‏‎ طي‌‏‎ -را‏‎
عبدالكريم‌‏‎ ابوالقاسم‌‏‎ از‏‎ حقايق‌العبارات‌‏‎ في‌‏‎ الاشارات‌‏‎
در‏‎ نيز‏‎ غزالي‌‏‎ محمد‏‎ ابوحامد‏‎.‎(م‌ 465‏‎ )‎نيشابوري‌‏‎ قشيري‌‏‎
دست‌‏‎ به‌‏‎ قرآن‌‏‎ از‏‎ صوفيانه‌‏‎ تاويلي‌‏‎ و‏‎ درك‌‏‎ اخلاص‌‏‎ سوره‌‏‎ تفسير‏‎
از‏‎ صوفيانه‌‏‎ تفسير‏‎ دو‏‎ يكي‌‏‎ نيز‏‎ ميبدي‌‏‎ از‏‎ بعد‏‎.‎است‌‏‎ داده‌‏‎
روزبهان‌‏‎ حضرت‌‏‎ از‏‎ عرايس‌البيان‌‏‎ جمله‌‏‎ مي‌شوداز‏‎ ديده‌‏‎ قرآن‌‏‎
.(م‌ 654‏‎) دايه‌‏‎ نجم‌‏‎ از‏‎ النجميه‌‏‎ تفسيرالتاويلات‌‏‎ و‏‎ (‎م‌ 606‏‎)‎
عدتالابرار‏‎ و‏‎ كشف‌الاسرار‏‎
عظيم‌‏‎ و‏‎ كبير‏‎ تفسير‏‎ بي‌گمان‌‏‎ صوفيانه‌ ، ‏‎ تفاسير‏‎ تمام‌‏‎ ميان‌‏‎ در‏‎
رشيدالدين‌‏‎ امام‌السعيد‏‎ از‏‎ عدتالابرار‏‎ و‏‎ كشف‌الاسرار‏‎
چيز‏‎" محمودالميبدي‌ ، ‏‎ محمدبن‌‏‎ احمدبن‌‏‎ سعيد‏‎ ابي‌‏‎ بن‌‏‎ ابي‌الفضل‌‏‎
.است‌‏‎ "ديگري‌‏‎
از‏‎ موءلف‌ ، ‏‎ ژرف‌‏‎ تاثر‏‎ و‏‎ ارادت‌‏‎ دليل‌‏‎ به‌‏‎ بي‌مانند‏‎ اثر‏‎ اين‌‏‎
از‏‎ ناياب‏‎ تفسيري‌‏‎ كتاب‏‎ ايجاز‏‎ و‏‎ اعجاز‏‎ و‏‎ عرفاني‌‏‎ انديشه‌هاي‌‏‎
نيز‏‎ انصاري‌‏‎ عبدالله‌‏‎ خواجه‌‏‎ تفسير‏‎ به‌‏‎ مناجاتنامه‌ ، ‏‎ صاحب‏‎
:فرمود‏‎ باره‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ ميبدي‌‏‎ حضرت‌‏‎است‌‏‎ شده‌‏‎ ناميده‌‏‎ و‏‎ نامي‌‏‎
وحيد‏‎ و‏‎ عصره‌‏‎ فريد‏‎ شيخ‌الاسلام‌‏‎ كتاب‏‎ طالعت‌‏‎ فاني‌‏‎ بعد‏‎ اما‏‎"
علي‌الانصاري‌‏‎ بن‌‏‎ محمد‏‎ بن‌‏‎ عبدالله‌‏‎ اسمعيل‌‏‎ دهره‌ابي‌‏‎
قد‏‎ رايته‌‏‎ و‏‎ معاينه‌‏‎ كشف‌‏‎ و‏‎ في‌تفسيرالقرآن‌‏‎ روحه‌‏‎ قدس‌الله‌‏‎
غير‏‎ "ترصيعا‏‎ و‏‎ "تحقيقا‏‎ و‏‎ معني‌‏‎ و‏‎ "لفظا‏‎ حدالاعجاز‏‎ به‌‏‎ بلغ‌‏‎
فلايكاد‏‎ الاختصار ، ‏‎ سبيل‌‏‎ فيه‌‏‎ سلك‌‏‎ و‏‎ غايتالايجاز‏‎ جز‏‎ او‏‎ انه‌‏‎
صدرالمتامل‌‏‎ غليل‌‏‎ اوشيفي‌‏‎ المترشد‏‎ غرض‌المتعلم‌‏‎ و‏‎ يحصل‌‏‎
(‎‏‏16‏‎)".المستبصر‏‎
موجود‏‎ اينك‌‏‎ انصاري‌‏‎ عبدالله‌‏‎ خواجه‌‏‎ تفسير‏‎ اصل‌‏‎ سوگمندانه‌‏‎
طبقات‌‏‎ در‏‎ است‌‏‎ سيوطي‌‏‎ قول‌‏‎ آن‌‏‎ هستي‌‏‎ از‏‎ ما‏‎ آگاهي‌‏‎ و‏‎ نيست‌‏‎
(‎‏‏17‏‎).المفسرين‌‏‎
نيست‌ ، ‏‎ صوفيانه‌‏‎ تفسير‏‎ پيشگام‌‏‎ چه‌‏‎ اگر‏‎ ميبدي‌‏‎ كشف‌الاسرار‏‎
از‏‎ استفاده‌‏‎ همچون‌‏‎ عرفاني‌‏‎ تفاسير‏‎ ويژگيهاي‌‏‎ لحاظ‏‎ به‌‏‎ اما‏‎
اشعار‏‎ و‏‎ شاعرانه‌‏‎ دلكش‌‏‎ تعابير‏‎ عارفانه‌ ، ‏‎ (‎‎‏‏18‏‎)نهاني‌‏‎ لطايف‌‏‎
-كشف‌الاسرار‏‎ اينكه‌‏‎ ضمن‌‏‎.‎بي‌تاست‌‏‎ خود‏‎ نوع‌‏‎ در‏‎ عاشقانه‌‏‎
خود‏‎ عصر‏‎ در‏‎ تفسير‏‎ متعارف‌‏‎ ويژگيهاي‌‏‎ غالب‏‎ به‌‏‎ -‎"مجموعا‏‎
تفسير‏‎ خصايص‌‏‎ مهمترين‌‏‎ بهرحال‌‏‎.است‌‏‎ مانده‌‏‎ وفادار‏‎
ساير‏‎ از‏‎ را‏‎ آن‌‏‎ كه‌‏‎ ميبدي‌‏‎ حضرت‌‏‎ عدتالابرار‏‎ و‏‎ كشف‌الاسرار‏‎
قرار‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ "اجمالا‏‎ ساخته‌ ، ‏‎ ممتاز‏‎ و‏‎ مشخص‌‏‎ همگون‌‏‎ تفاسير‏‎
:است‌‏‎
سنت‌‏‎ اهل‌‏‎ ميبدي‌‏‎ رشيدالدين‌‏‎ ابوالفضل‌‏‎ حضرت‌‏‎ اينكه‌‏‎ عليرغم‌‏‎ -‎‎‏‏1‏‎
خلفاي‌‏‎ با‏‎ برخورد‏‎ در‏‎ بالطبع‌‏‎ و‏‎ است‌‏‎ (‎‎‏‏19‏‎)‎حديث‌‏‎ اصحاب‏‎ از‏‎ و‏‎
از‏‎ اما‏‎ باشد‏‎ داشته‌‏‎ برابر‏‎ دركي‌‏‎ و‏‎ همسان‌‏‎ نگاهي‌‏‎ بايد‏‎ راشدين‌‏‎
امام‌‏‎ براي‌‏‎ تنها‏‎ نه‌‏‎ ميبدي‌‏‎:كه‌‏‎ پيداست‌‏‎ او‏‎ تفسير‏‎ جاي‌‏‎ جاي‌‏‎
ارادت‌‏‎ و‏‎ احترام‌‏‎ بلكه‌‏‎ است‌‏‎ قايل‌‏‎ متعالي‌تري‌‏‎ مرتبه‌‏‎ (ع‌‏‎)علي‌‏‎
(‎‏‏20‏‎).نيست‌‏‎ انكاري‌‏‎ قابل‌‏‎ مطلب‏‎ شيعه‌‏‎ ائمه‌‏‎ و‏‎ بيت‌‏‎ اهل‌‏‎ به‌‏‎ او‏‎
با‏‎ او‏‎ ديدگاه‌‏‎ و‏‎ انديشه‌‏‎ كه‌‏‎ برد‏‎ ياد‏‎ از‏‎ نبايد‏‎ چه‌‏‎ اگر‏‎
تصريح‌‏‎ و‏‎ تبيين‌‏‎ براي‌‏‎ ما‏‎ و‏‎ است‌‏‎ متفاوت‌‏‎ بسيار‏‎ شيعه‌‏‎ مفسران‌‏‎
-سني‌‏‎ مفسري‌‏‎ عنوان‌‏‎ به‌‏‎ ميبدي‌‏‎ از‏‎ مشخص‌‏‎ تفسير‏‎ دو‏‎ به‌‏‎ مهم‌‏‎ اين‌‏‎
مفسري‌‏‎ عنوان‌‏‎ به‌‏‎ رازي‌‏‎ ابوالفتوح‌‏‎ و‏‎ -!شيعي‌‏‎ گرايش‌هاي‌‏‎ با‏‎
:مي‌كنيم‌‏‎ اشاره‌‏‎ شيعه‌‏‎
كوثر‏‎ حوض‌‏‎
را‏‎ امت‌‏‎ تشنگان‌‏‎ تا‏‎ داديم‌ ، ‏‎ كوثر‏‎ حوض‌‏‎ ترا‏‎ ما‏‎":فرمايد‏‎ ميبدي‌‏‎
صديق‌‏‎ آن‌‏‎ ساقي‌‏‎ بي‌سكر ، ‏‎ آن‌‏‎ شارب‏‎.‎بي‌كدر‏‎ شرابي‌‏‎.دهي‌‏‎ شراب‏‎
مرتضي‌‏‎ يكي‌‏‎ ازهر ، ‏‎ عثمان‌‏‎ يكي‌‏‎ انور ، ‏‎ فاروق‌‏‎ يكي‌‏‎ اكبر ، ‏‎
".(‎‏‏21‏‎)(ع‌‏‎)انوراشهر‏‎
حوض‌‏‎ ساقي‌‏‎ و‏‎ است‌‏‎ رسول‌‏‎ حوض‌‏‎ حوض‌ ، ‏‎":‎فرمايد‏‎ رازي‌‏‎
.است‌‏‎ والسلام‌‏‎ عليه‌الصلاه‌‏‎ ابيطالب‏‎ علي‌بن‌‏‎ اميرالموءمنين‌‏‎
"(‎‏‏22‏‎)
به‌‏‎ و‏‎ عرفاني‌‏‎ است‌‏‎ تفسيري‌‏‎ عدتالابرار ، ‏‎ و‏‎ كشف‌الاسرار‏‎-‎‎‏‏2‏‎
اشارات‌‏‎ و‏‎ عارفان‌‏‎ رموز‏‎":‎از‏‎ متاثر‏‎ شورانگيز‏‎ و‏‎ لطيف‌‏‎ غايت‌‏‎
(‎‏‏23‏‎)".مذكران‌‏‎ لطايف‌‏‎ و‏‎ صوفيان‌‏‎
وجوه‌‏‎ در‏‎ عامه‌‏‎ مفسران‌‏‎ اقوال‌‏‎" به‌‏‎ توجه‌‏‎ بر‏‎ علاوه‌‏‎ ميبدي‌‏‎ حضرت‌‏‎
خود‏‎ تفسير‏‎ اساس‌‏‎ "(‎‎‏‏24‏‎)‎غيره‌‏‎ و‏‎ احكام‌‏‎ و‏‎ آيات‌‏‎ تفسير‏‎ و‏‎ قرائت‌‏‎
ايراد‏‎ با‏‎ غريب‏‎ تاويلات‌‏‎ بر‏‎ مبتني‌‏‎ عرفا‏‎ نظر‏‎" مبناي‌‏‎ بر‏‎ را‏‎
كتاب‏‎ مصحح‌‏‎.‎است‌‏‎ نهاده‌‏‎ (‎‎‏‏25‏‎)"لطيف‌‏‎ اشعار‏‎ و‏‎ دلفريب‏‎ عبارات‌‏‎
نموده‌‏‎ تيتربندي‌‏‎ چنين‌‏‎ را‏‎ عظيم‌‏‎ تفسير‏‎ اين‌‏‎ عمومي‌‏‎ ويژگيهاي‌‏‎
محتوي‌‏‎ عامه‌ ، ‏‎ مفسرين‌‏‎ سبك‌‏‎ به‌‏‎" است‌‏‎ تفسيري‌‏‎ كشف‌الاسرار‏‎.‎است‌‏‎
احكام‌‏‎ در‏‎ بحث‌‏‎ و‏‎ آيات‌‏‎ نزول‌‏‎ شان‌‏‎ آنها ، ‏‎ اختلاف‌‏‎ و‏‎ قرائات‌‏‎ بر‏‎
با‏‎ جابجا‏‎ كه‌‏‎ عظام‌ ، ‏‎ صوفيه‌‏‎ سبك‌‏‎ به‌‏‎ عرفاني‌‏‎ تاويلات‌‏‎ فقهيه‌ ، ‏‎
و‏‎ تفسير‏‎ لحاظ‏‎ از‏‎ و‏‎ است‌‏‎ مزين‌‏‎ انصار‏‎ خواجه‌‏‎ از‏‎ چند‏‎ اقوالي‌‏‎
و‏‎ نحو‏‎ و‏‎ صرف‌‏‎ و‏‎ ادب‏‎ و‏‎ حديث‌‏‎ و‏‎ سير‏‎ و‏‎ خبر‏‎ و‏‎ فقه‌‏‎ و‏‎ تاويل‌‏‎
منتخب‏‎ و‏‎ ايشان‌‏‎ اخلاقي‌‏‎ مواعظ‏‎ و‏‎ صوفيه‌‏‎ كلمات‌‏‎ و‏‎ اشتقاق‌‏‎
و‏‎ بي‌نظير‏‎ كتابي‌است‌‏‎ -‎غزنوي‌‏‎ سنايي‌‏‎ بالاخص‌‏‎ -بزرگان‌‏‎ اشعار‏‎
منطبق‌‏‎ كتاب‏‎ صفحات‌‏‎ تعداد‏‎.‎مثيل‌‏‎ و‏‎ بي‌شبيه‌‏‎ است‌‏‎ گنجي‌‏‎ و‏‎ بديل‌‏‎
(‎‏‏26‏‎)".است‌‏‎ صفحه‌‏‎ بر 2342‏‎ بالغ‌‏‎ استانبول‌‏‎ جامع‌‏‎ يني‌‏‎ نسخه‌‏‎ بر‏‎
همان‌‏‎ شديم‌ ، ‏‎ يادآور‏‎ "موكدا‏‎ كه‌‏‎ چنان‌‏‎ آن‌‏‎ كتاب‏‎ برجسته‌‏‎ بعد‏‎
حكما ، ‏‎ گفتاورد‏‎ و‏‎ عرفاني‌‏‎ حكايات‌‏‎ (‎‎‏‏27‏‎)است‌‏‎ عرفاني‌‏‎ درونمايه‌‏‎
تداعي‌‏‎ را‏‎ عرفاني‌‏‎ برجسته‌‏‎ متون‌‏‎ روزگار ، ‏‎ پاكان‌‏‎ و‏‎ صوفيان‌‏‎
منابع‌‏‎ از‏‎ را‏‎ روايات‌‏‎ و‏‎ حكايات‌‏‎ اين‌‏‎ ميبدي‌‏‎ حضرت‌‏‎.مي‌كند‏‎
متون‌‏‎ در‏‎ -تغييراتي‌‏‎ اندك‌‏‎ با‏‎ -آنها‏‎ غالب‏‎ و‏‎ نموده‌‏‎ نقل‌‏‎ مختلف‌‏‎
في‌المثل‌‏‎ آمده‌ ، ‏‎ چشم‌‏‎ به‌‏‎ كشف‌الاسرار‏‎ از‏‎ پس‌‏‎ و‏‎ پيش‌‏‎ صوفيه‌‏‎
در‏‎ (‎ص‌ 477‏‎ ج‌ 6 ، ‏‎) حلاج‌‏‎ منصور‏‎ حسين‌بن‌‏‎ گناه‌‏‎ حكايت‌‏‎
نيز‏‎ نيشابوري‌‏‎ شيخ‌‏‎ تذكرتالاولياي‌‏‎ و‏‎ نظامي‌‏‎ مخزن‌الاسرار‏‎
(‎‏‏28‏‎).است‌‏‎ شده‌‏‎ روايت‌‏‎
مانسته‌‏‎ حكايت‌‏‎ با‏‎ اختلافاتي‌‏‎ عرفاني‌ ، ‏‎ حكايت‌‏‎ از‏‎ بعضي‌‏‎ نقل‌‏‎ در‏‎
معراج‌‏‎ ماجراي‌‏‎ حكايت‌‏‎ جمله‌‏‎ از‏‎.مي‌شود‏‎ ديده‌‏‎ ديگر‏‎ متون‌‏‎ در‏‎
عالم‌‏‎ در‏‎ جلال‌‏‎ و‏‎ جاه‌‏‎ با‏‎ را‏‎ فاجره‌‏‎ زني‌‏‎ كه‌‏‎ ‎‏‏،‏‎(ص‌‏‎)‎ رسول‌‏‎ حضرت‌‏‎
نظامي‌‏‎ مخزن‌الاسرار‏‎ در‏‎ (‎ص‌ 338‏‎ ج‌ 1 ، ‏‎) فرمودند‏‎ مشاهده‌‏‎ برين‌‏‎
.است‌‏‎ شده‌‏‎ داده‌‏‎ نسبت‌‏‎ عدويه‌‏‎ رابعه‌‏‎ به‌‏‎ عطار‏‎ تذكرتالاولياي‌‏‎ و‏‎
(‎‏‏29‏‎)
از‏‎ كشف‌الاسرار ، ‏‎ شاعرانه‌‏‎ لطافت‌‏‎ و‏‎ ادبي‌‏‎ سرشار‏‎ ارزش‌هاي‌‏‎ -‎‎‏‏3‏‎
شمار‏‎ به‌‏‎ كبير‏‎ تفسير‏‎ اين‌‏‎ ممتاز‏‎ و‏‎ برجسته‌‏‎ ويژگيهاي‌‏‎ ديگر‏‎
كه‌‏‎ فارسي‌ ، ‏‎ دلكش‌‏‎ رباعي‌هاي‌‏‎ و‏‎ بيت‌ها‏‎ تك‌‏‎ (‎‎‏‏30‏‎)مي‌رود‏‎
اين‌‏‎ لطف‌‏‎ بر‏‎ آمده‌‏‎ بخش‌‏‎ هر‏‎ سوم‌‏‎ مجلس‌‏‎ انتهاي‌‏‎ در‏‎ "معمولا‏‎
دو‏‎ به‌‏‎ نظر‏‎ مورد‏‎ اشعار‏‎ ميان‌‏‎ از‏‎.‎است‌‏‎ افزوده‌‏‎ بسي‌‏‎ تفسير‏‎
:مي‌شود‏‎ اشاره‌‏‎ "ذيلا‏‎ نمونه‌‏‎
خوش‌‏‎ دارم‌‏‎ منزلي‌‏‎ اميد‏‎ دركوي‌‏‎
خوش‌‏‎ دارم‌‏‎ مشكلي‌‏‎ عشق‌‏‎ قصه‌‏‎ در‏‎
جهان‌‏‎ جان‌‏‎ اي‌‏‎ پرسي‌‏‎ چه‌‏‎ دلم‌‏‎ تفصيل‌‏‎
خوش‌‏‎ دارم‌‏‎ دلي‌‏‎ كه‌‏‎ دان‌‏‎ همي‌‏‎ جمله‌‏‎ در‏‎
ج‌ 1 ، 196‏‎
مباد‏‎ شاه‌‏‎ دلم‌‏‎ ملك‌‏‎ بر‏‎ تو‏‎ عشق‌‏‎ جز‏‎
مباد‏‎ آگاه‌‏‎ خلق‌‏‎ تو‏‎ و‏‎ من‌‏‎ راز‏‎ وز‏‎
ريش‌‏‎ دل‌‏‎ زين‌‏‎ توام‌‏‎ عشق‌‏‎ نشود‏‎ كوته‌‏‎
مباد‏‎ كوتاه‌‏‎ تو‏‎ زلف‌‏‎ سر‏‎ ز‏‎ دستم‌‏‎
ج‌ 1 ، 130‏‎
نقل‌‏‎ و‏‎ ياد‏‎ بزرگي‌‏‎ صوفيان‌‏‎ و‏‎ عرفا‏‎ از‏‎ (‎سوم‌‏‎ مجلس‌‏‎)‎ بخش‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎
;الاعربي‌‏‎ ابن‌‏‎ ;ادهم‌‏‎ ابراهيم‌‏‎:‎جمله‌‏‎ از‏‎.‎است‌‏‎ شده‌‏‎ قول‌‏‎
;قصاب‏‎ ابوالعباس‌‏‎ ;دينوري‌‏‎ ابوالعباس‌‏‎ ;خرقاني‌‏‎ ابوالحسن‌‏‎
سعيد‏‎ ابو‏‎ ;حداد‏‎ ابوحفض‌‏‎ ;شبلي‌‏‎ ابوبكر‏‎ ;سرخسي‌‏‎ ابوالفضل‌‏‎
ابويزيد‏‎ ;دقاق‌‏‎ ابوعلي‌‏‎ ;خفيف‌‏‎ عبدالله‌‏‎ ابو‏‎ ;ابي‌الخير‏‎
;ثوري‌‏‎ سفيان‌‏‎ ;حافي‌‏‎ بشر‏‎ ;خضرويه‌‏‎ احمد‏‎ ;الاسود‏‎ احمد‏‎ ;بسطامي‌‏‎
;رويم‌‏‎ ابومحمد‏‎ ;منصور‏‎ حسين‌بن‌‏‎ ;بصري‌‏‎ حسن‌‏‎ ;جريري‌‏‎ ابومحمد‏‎
;كرخي‌‏‎ معروف‌‏‎ ;سرخسي‌‏‎ لقمان‌‏‎ ;عياض‌‏‎ فضيل‌‏‎ ;تستري‌‏‎ عبدالله‌‏‎ سهل‌‏‎
.اينها‏‎ جز‏‎.‎.‎و‏‎ دينوري‌‏‎ ممشاد‏‎
و‏‎ موجز‏‎ بسيار‏‎ مقدمه‌‏‎ كتاب ، ‏‎ بارز‏‎ ويژگيهاي‌‏‎ از‏‎ يكي‌‏‎ -‎‏‏4‏‎
چند‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ است‌ ، ‏‎ ميبدي‌‏‎ حيرت‌انگيز‏‎ عجيب‏‎ و‏‎ جامع‌‏‎ فوق‌العاده‌‏‎
و‏‎ نموده‌‏‎ باز‏‎ را‏‎ كتاب‏‎ (جلد‏‎ ده‌‏‎)‎ صفحه‌‏‎ هزار‏‎ دو‏‎ از‏‎ بيش‌‏‎ سطر ، ‏‎
كه‌‏‎ است‌‏‎ آن‌‏‎ كتاب‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ ما‏‎ شرط‏‎":‎است‌‏‎ كرده‌‏‎ معرفي‌‏‎ به‌خوبي‌‏‎
نوبت‌‏‎ سه‌‏‎ مجلس‌‏‎ هر‏‎ در‏‎ و‏‎ ولا‏‎ بر‏‎ قرآن‌‏‎ آيات‌‏‎ و‏‎ سازيم‌‏‎ مجلسها‏‎
معني‌‏‎ به‌‏‎ اشارت‌‏‎ هم‌‏‎ كه‌‏‎ وجهي‌‏‎ بر‏‎ ظاهر‏‎ پارسي‌‏‎ اول‌‏‎:گوييم‌‏‎ سخن‌‏‎
تفسير‏‎ نوبت‌‏‎ ديگر‏‎.بود‏‎ ايجاز‏‎ غايت‌‏‎ عبارت‌‏‎ در‏‎ هم‌‏‎ و‏‎ دارد‏‎
بيان‌‏‎ و‏‎ نزول‌‏‎ سبب‏‎ و‏‎ مشهوره‌‏‎ قرائات‌‏‎ و‏‎ معاني‌‏‎ وجوه‌‏‎ و‏‎ گوييم‌‏‎
و‏‎ دارد‏‎ آيت‌‏‎ به‌‏‎ تعلق‌‏‎ كه‌‏‎ نوادر‏‎ و‏‎ آثار‏‎ و‏‎ اخبار‏‎ ذكر‏‎ و‏‎ احكام‌‏‎
رموز‏‎:‎نوبت‌‏‎ ديگر‏‎ سه‌‏‎.‎مجراه‌‏‎ مايجراي‌‏‎ و‏‎ نظاير‏‎ و‏‎ وجوه‌‏‎
".مذكران‌‏‎ لطايف‌‏‎ و‏‎ صوفيان‌‏‎ اشارات‌‏‎ و‏‎ عارفان‌‏‎
و‏‎ يادي‌‏‎ كه‌‏‎ مهمي‌‏‎ تفاسير‏‎ بطن‌‏‎ و‏‎ متن‌‏‎ در‏‎ اجمالي‌‏‎ تاملي‌‏‎ با‏‎
و‏‎ ;برجسته‌‏‎ ابعاد‏‎ و‏‎ سرشار‏‎ ارزش‌هاي‌‏‎ رفت‌ ، ‏‎ آنها‏‎ از‏‎ نشاني‌‏‎
دانسته‌‏‎ روشني‌‏‎ و‏‎ به‌خوبي‌‏‎ ميبدي‌‏‎ كشف‌الاسرار‏‎ رفيع‌‏‎ جايگاه‌‏‎
كه‌‏‎ كلامي‌ ، ‏‎ و‏‎ فلسفي‌‏‎ مقولات‌‏‎ يكسري‌‏‎ از‏‎ صرفنظر‏‎.‎مي‌آيد‏‎
بالطبع‌‏‎ و‏‎ ;نمي‌گنجد‏‎ تصوف‌‏‎ و‏‎ عرفان‌‏‎ مباني‌‏‎ در‏‎ "اصولا‏‎
"اساسا‏‎ و‏‎ "مستقلا‏‎ مقولات‌‏‎ اين‌‏‎ به‌‏‎ نيز‏‎ كشف‌الاسرار‏‎
و‏‎ عام‌‏‎ ويژگيهاي‌‏‎ لحاظ‏‎ به‌‏‎:كه‌‏‎ گفت‌‏‎ بايد‏‎ است‌ ، ‏‎ نپرداخته‌‏‎
آن‌‏‎ خاص‌‏‎ شرايط‏‎ و‏‎ -‎ميبدي‌‏‎ تا‏‎ تابعين‌‏‎ از‏‎ -قرآن‌‏‎ تفسير‏‎ متعارف‌‏‎
عرفان‌‏‎ همچون‌‏‎ اختصاصي‌‏‎ جهات‌‏‎ از‏‎ و‏‎ ;ق‌‏‎ -‎ه‏‎ ششم‌‏‎ و‏‎ پنجم‌‏‎ قرن‌‏‎ در‏‎
تفسير‏‎ ;يگانه‌‏‎ ساختار‏‎ و‏‎ بالنده‌‏‎ نثر‏‎ و‏‎ قلم‌‏‎ غناي‌‏‎ ;تصوف‌‏‎ و‏‎
قرآن‌‏‎ تفاسير‏‎ تمام‌‏‎ تارك‌‏‎ بر‏‎ عدتالابرار‏‎ و‏‎ كبيركشف‌الاسرار‏‎
.مي‌نمايد‏‎ جلوه‌‏‎ تفسير‏‎ تاريخ‌‏‎ ذروه‌‏‎ بر‏‎ و‏‎ مي‌درخشد‏‎
:پي‌نوشتها‏‎
.ص‌ 5‏‎ ;اسلام‌‏‎ در‏‎ تصوف‌‏‎ تاريخ‌‏‎ ;غني‌‏‎ قاسم‌‏‎ دكتر‏‎ -‎‏‏11‏‎
.تصوف‌‏‎ مباحث‌‏‎ ;گلگشت‌‏‎ ;رياحي‌‏‎ امين‌‏‎ محمد‏‎ دكتر‏‎:‎به‌‏‎ ك‌‏‎.ن‌‏‎ -‎‎‏‏12‏‎
را‏‎ كتاب‏‎ عربي‌‏‎ ابن‌‏‎ كه‌‏‎ گفته‌اند‏‎ الاشواق‌‏‎ ترجمان‌‏‎ درباره‌‏‎ -‎‎‏‏13‏‎
و‏‎ آفريده‌‏‎ اصفهاني‌‏‎ مكين‌الدين‌‏‎ دختر‏‎ نظام‌‏‎ سوزان‌‏‎ عشق‌‏‎ در‏‎
!اتهام‌؟‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ خود‏‎ مراد‏‎ و‏‎ استاد‏‎ تبرئه‌‏‎ براي‌‏‎ شيخ‌‏‎ شاگردان‌‏‎
روايت‌‏‎ اين‌‏‎زده‌اند‏‎ كتاب‏‎ عاشقانه‌‏‎ واژه‌هاي‌‏‎ تاويل‌‏‎ به‌‏‎ دست‌‏‎
و‏‎ صنعان‌‏‎ شيخ‌‏‎ حكايت‌‏‎ در‏‎ آن‌‏‎ تاريخي‌‏‎ اسطوره‌اي‌ ، ‏‎ ريشه‌هاي‌‏‎ كه‌‏‎
عرفان‌‏‎ بزرگان‌‏‎ از‏‎ تن‌‏‎ چند‏‎ درباره‌‏‎ است‌ ، ‏‎ نهفته‌‏‎ ترسا‏‎ دختر‏‎
:تفسير‏‎ صاحب‏‎ شيرازي‌‏‎ بقلي‌‏‎ روزبهان‌‏‎ حضرت‌‏‎ ازجمله‌‏‎ عاشقانه‌‏‎
.است‌‏‎ شده‌‏‎ گفته‌‏‎ نيز‏‎ حقايق‌القرآن‌‏‎ في‌‏‎ عرايس‌البيان‌‏‎
سوزان‌‏‎ عشق‌‏‎ هم‌‏‎ را‏‎ عبهرالعاشقين‌‏‎ كتاب‏‎ تاليف‌‏‎ سب‏‎ آنچنانكه‌‏‎
فتوحات‌‏‎:‎عربي‌‏‎ ابن‌‏‎ به‌‏‎. ك‌‏‎.‎ن‌‏‎.‎دانسته‌اند‏‎ ترسا‏‎ دختر‏‎ يكي‌‏‎
شيراز‏‎ ;آربري‌‏‎:‎به‌‏‎ ك‌‏‎.ن‌‏‎ نيز‏‎ ;روزبهان‌‏‎ ماجراي‌‏‎ درباره‌‏‎ مكيه‌ ، ‏‎
;را‏‎ عشق‌‏‎ بايد‏‎ مردكارافتاده‌‏‎ مقاله‌‏‎ نيز‏‎ ;عرفان‌‏‎ و‏‎ شعر‏‎ مهد‏‎
.عطار‏‎ ويژه‌نامه‌‏‎ شماره‌ 120 ، ‏‎ فرهنگي‌ ، ‏‎ كيهان‌‏‎ محمدقراگوزلو ، ‏‎
.نساء‏‎ سوره‌‏‎ تفسير‏‎ ;فصوص‌الحكم‌‏‎ ;عربي‌‏‎ ابن‌‏‎ -‎‏‏14‏‎
ص‌ 304‏‎ از‏‎ ;تذكرتالاوليا‏‎ ;عطار‏‎:‎به‌‏‎ بنگريد‏‎ او‏‎ درباره‌‏‎ -‎‎‏‏15‏‎
.تا 323‏‎
.ص‌ 1‏‎ عدتالابرار ، ‏‎ و‏‎ كشف‌الاسرار‏‎ مقدمه‌‏‎ ;ميبدي‌‏‎ -‎‏‏16‏‎
.لاتين‌‏‎ شرح‌‏‎ ;طبقات‌المفسرين‌‏‎ ;سيوطي‌‏‎ -‎‎‏‏17‏‎
:فرمايد‏‎ حافظ‏‎ -‎‎‏‏18‏‎
خيزد‏‎ او‏‎ از‏‎ عشق‌‏‎ كه‌‏‎ نهاني‌‏‎ است‌‏‎ لطيفه‌اي‌‏‎
زنگاريست‌‏‎ خط‏‎ و‏‎ لعل‌‏‎ لب‏‎ نه‌‏‎ آن‌‏‎ نام‌‏‎ كه‌‏‎
ياد‏‎ زنده‌‏‎ فاضلانه‌‏‎ مقدمه‌‏‎:‎به‌‏‎ ك‌‏‎.‎ن‌‏‎ حديث‌‏‎ اصحاب‏‎ درباره‌‏‎ -‎‏‏19‏‎
ذيل‌‏‎ ;الكفايه‌‏‎ مفتاح‌‏‎ و‏‎ الهدايه‌‏‎ مصباح‌‏‎ بر‏‎ همايي‌‏‎ جلال‌‏‎ استاد‏‎
.ص‌ 34‏‎
در‏‎ تشيع‌‏‎ جلوه‌هاي‌‏‎ ;اميني‌‏‎ علامه‌‏‎ يادنامه‌‏‎ ;به‌‏‎ ك‌‏‎.‎ن‌‏‎ -‎‏‏20‏‎
ركني‌ ، ‏‎ مهدي‌‏‎ محمد‏‎ دكتر‏‎:نيز‏‎ ‎‏‏175 ،‏‎-‎ص‌ 171‏‎ كشف‌الاسرار ، ‏‎
.ص‌ 34‏‎ كريم‌ ، ‏‎ قرآن‌‏‎ از‏‎ لطايفي‌‏‎
.ص‌ 640‏‎ ;جلد 10‏‎ ;كشف‌الاسرار‏‎ ;ميبدي‌‏‎ -‎‎‏‏21‏‎
.ص‌ 188‏‎ ;جلد 12‏‎ ;روح‌الجنان‌‏‎ ;رازي‌‏‎ ابوالفتوح‌‏‎ -‎‏‏22‏‎
.مقدمه‌‏‎ ;كشف‌الاسرار‏‎ ;ميبدي‌‏‎ -‎‏‏23‏‎
;جلد 2‏‎ ايران‌ ، ‏‎ در‏‎ ادبيات‌‏‎ تاريخ‌‏‎ ;صفا‏‎ ذبيح‌الله‌‏‎ دكتر‏‎ -‎‎‏‏24‏‎
.ص‌ 257‏‎
.مصحح‌‏‎ مقدمه‌‏‎ ;كشف‌الاسرار‏‎ ;ميبدي‌‏‎ -‎‎‏‏25‏‎
مجموعه‌‏‎ ;قرآن‌‏‎ از‏‎ ميبدي‌‏‎ عرفاني‌‏‎ دريافت‌‏‎:‎به‌‏‎ ك‌‏‎.‎ن‌‏‎ -‎‏‏26‏‎
.جلد 2‏‎ ايراني‌ ، ‏‎ تحقيقات‌‏‎ كنگره‌‏‎ دومين‌‏‎ سخنرانيهاي‌‏‎
ص‌‏‎ تذكرتالاوليا ، ‏‎ ;ابي‌بكر‏‎ محمدبن‌‏‎ فريدالدين‌‏‎ عطار ، ‏‎ -‎‎‏‏27‏‎
.بعد‏‎ ‎‏‏591 ، به‌‏‎
گزيده‌‏‎ گهربار‏‎ روايات‌‏‎ ;ثروتيان‌‏‎ بهروز‏‎ دكتر‏‎:به‌‏‎ ك‌‏‎.‎ن‌‏‎ -‎‏‏28‏‎
.مقدمه‌‏‎ كشف‌الاسرار ، ‏‎
كريم‌‏‎ قرآن‌‏‎ از‏‎ لطايفي‌‏‎ ;ركني‌‏‎ مهدي‌‏‎ محمد‏‎ دكتر‏‎:به‌‏‎ ك‌‏‎.‎ن‌‏‎ -‎‏‏29‏‎
:به‌‏‎ ك‌‏‎.ن‌‏‎ نيز‏‎.[تا 146‏‎ ص‌ 57‏‎ ;كشف‌الاسرار‏‎ ادبي‌‏‎ خصايص‌‏‎]
ص‌‏‎ يغما ، ‏‎ كشف‌الاسراروعدتالابرار ، ‏‎ تفسير‏‎ ;محقق‌‏‎ مهدي‌‏‎ دكتر‏‎
گزيده‌‏‎ ;انزابي‌نژاد‏‎ رضا‏‎ دكتر‏‎:‎به‌‏‎ ك‌‏‎.‎ن‌‏‎ نيز‏‎ ‎‏‏519 ،‏‎
.مقدمه‌‏‎ كشف‌الاسراروعدتالابرار ، ‏‎
.مقدمه‌‏‎ كشف‌الاسرار ، ‏‎ ;ميبدي‌‏‎ -‎‏‏30‏‎


Copyright 1996-1999 HAMSHAHRI, All rights reserved.
HTML Production by Hamshahri Computer Center.