یکی از حماسه‌های جاویدان تمام تاریخ این سرزمین بی‌شک طرح‌ریزی و اجرای عملیات حماسی و عظیم بیت‌المقدس در سال 1361 و در آغازین سال‌های دفاع مقدس است که به آزادسازی خرمشهر همیشه جاوید توسط رزمندگان اسلام منجر شد.
تمام ایرانیان از هر مرام و مسلکی که باشند نمی‌توانند آن روزهای سرنوشت‌ساز و ماندگار را از خاطر خویش محو کنند. اسارت 578روزه خرمشهر در چنگال صدامیان موجب خدشه‌دار شدن غرور ملی و اسلامی ملت ایران و فرزندان غیور آن شده بود.
این غیرت ایرانی و اسلامی هنگامی‌که با دم مسیحایی حضرت امام و تدبیر و شور و شجاعت فرزندان دلاور این سرزمین توأم شد سرانجام توانست طی 34 روز نبرد سنگین و در روز سوم خرداد سال 1361 خرمشهر را آزاد سازد و برای تمام جهانیان الگویی ماندگار از عشق و تدبیر بیافریند.
رزمندگان اسلام با آزادسازی خرمشهر از عشق، جهاد و وطن مفهومی جدید آفریدند. برای ایشان خرمشهر پاره تن جهان اسلام و چکیده تاریخ و تمدن ایران عزیز بود و از این‌رو آزادی آن نه به‌معنای آزادی یک موقعیت سرزمینی بلکه به‌عنوان پیروزی اصول و ارزش‌های انقلاب اسلامی بر تمامی دنیای کفر و نفاق تعبیر می‌شد.
اینک پس از گذشت سال‌ها از پایان دفاع مقدس و فتح خرمشهر، هنوز هم خاطره آن پیروزی‌ها در کام ملت ایران شیرین و سازنده است. فتح خرمشهر نشان داد که الگوی فرهنگ جهادی و انقلابی که عبارت از همبستگی ملی و مشارکت عمومی بر حول منافع و مصالح عالیه ملی است تا چه اندازه مؤثر و پیروزی‌آفرین است.
در تاریخ ملت‌ها، همیشه روزهایی وجود دارند که از سایر روزها متمایزند. این روزها پیام‌آور معانی و مفاهیم خاصی برای ملت‌ها هستند. بیراهه نیست اگر بگوییم این روزهای خاص هستند که هویت یک ملت را شکل می‌دهند. با رجوع به تقویم ملت‌ها و نگریستن به روزهای خاص و مورد تأکیدشان می‌توانیم به ابعاد مختلف هویتی آن ملت پی ببریم.
سوم خرداد در تقویم ما یک‌چنین روزی است. با سوم خرداد است که هویت راستین انقلابی ما شکل می‌گیرد. سوم خرداد آزمون سنجش پایداری ما در راه اهداف انقلاب بود. در این آزمون الهی بود که فرزندان راستین امام و پیروان واقعی او از مدعیان متمایز شدند.
درحقیقت با نگاه به وضعیت سیاسی آن روز جامعه درمی‌یابیم آزادسازی خرمشهر درحقیقت پیروزی مقتدرانه خط امام و تفکر و اندیشه ناب انقلابی و شکست و اضمحلال تفکرات التقاطی و وابسته به بیگانه بود. سربلندی ما در این آزمون و امتحان الهی هم حقانیت انقلاب اسلامی را بر جهانیان اثبات کرد و هم نشان‌دهنده پیروزی پیروان خط اصیل انقلاب و امام به‌شمار می‌رفت.
از سوی دیگر، هویت انقلابی و جهادی ما مدیون مفاهیمی است که در دوران دفاع مقدس شکل گرفتند. در گذشته این سرزمین، نشان از مفاهیمی از قبیل جهاد، ایثار، جانباز، شهید، آزاده و بسیجی نمی‌بینیم. اینها مفاهیمی هستند که در دوران دفاع مقدس آفریده و احیا شدند و اینک هویت فرزندان امام و انقلاب را شکل می‌دهند.
اگر دفاع مقدس نبود و اگر چنین معانی عظیمی آفریده نمی‌شدند ما امروز برای تمایزبخشی هویت خود از سایر هویت‌ها چه پشتوانه‌ای در اختیار داشتیم؟
بر این باوریم که سوم خرداد را می‌توان مبنای تاریخ حماسی جدید این سرزمین دانست. تاریخ ایران قبل از سوم خرداد با ایران پس از آن بسیار متفاوت است.
در گذشته مجبور بودیم برای ارضا و کشف حس وطن‌پرستی و ملیت‌خواهی خود به آثار باستانی و حماسه‌های اساطیری رجوع کنیم اما پس از سوم خرداد ما یک تاریخ عینی و ملموس از شرافت و شجاعت و غرور ملی توأم با عزت و ارزش‌های اسلامی داریم؛ امری که در تمام طول تاریخ این سرزمین بی‌سابقه است.
اگر در گذشته پدران ما برای تقویت و القای روحیه شجاعت و شهامت در فرزندانشان به اساطیر و حماسه‌های بعضا افسانه‌ای گذشته رجوع می‌کردند اینک ما برای فرزندان‌مان خاطرات و داستان‌های واقعی از اسطوره‌های راستین این سرزمین و رشادت‌های باورنکردنی و تاریخ‌سازی داریم که حماسه‌ای واقعی و عینی است.
اگر دوران هشت‌ساله دفاع مقدس – این دوران آزمون و ابتلا – نبود ما چگونه اساطیر و قهرمانان واقعی این سرزمین را کشف می‌کردیم و از نعمت حضورشان بهره می‌بردیم؟ اگر این دوران نبود ما چگونه کاظمی، باکری، خرازی، کاوه، همت و هزاران فرزند پاک و دلاور و مظلوم این سرزمین را می‌شناختیم؟
اگر دفاع مقدس به‌جز شناساندن این افراد و ایجاد این فرهنگ عظیم جهادی حاصل دیگری نیز نمی‌داشت باز هم برای تمام تاریخ ما کافی بود. سوم خرداد را می‌توان عصاره و الگوی تمام این دوران باشکوه دانست.
دفاع مقدس میراث مشترک و سند افتخار جاودان تمام فرزندان این آب و خاک است که قابل مصادره به غیر نیست. چپ و راست و وسط، اصولگرا و اصلاح‌طلب نمی‌شناسد زیرا که شأن آن والاتر از سیاسی‌بازی‌های روزمره است.
در چنین وانفسایی وظیفه همه دلسوزان نظام و انقلاب و همه فرزندان جبهه و جنگ است که به نشان دادن ماهیت اصلی دفاع مقدس پرداخته و با تمام توان در رفع مظلومیت این دوران پرافتخار بکوشند.
امروز و در سالگرد فتح عظیم خرمشهر فرصت مناسبی است تا جامعه امروزمان را با ابعاد مهم و اساسی دفاع مقدس آشنا کنیم. فتح خرمشهر با پیمان مقدس عشق و تدبیر حاصل شد. عشق به دین و ملت و التزام عملی به تدبیر و خرد، عصاره فرهنگ جهادی است و آزادی خرمشهر نشانه پیروزی این منطق و فرهنگ است.
اما موفقیت این الگو تنها به میدان جنگ خلاصه نمی‌شود بلکه این فرهنگ منطق کلی انقلاب و الگوی اساسی ما برای موفقیت در تمام عرصه‌های جامعه است. امروز مهم‌ترین وظیفه ما در گرامیداشت عملی یاد و راه شهدا، تلاش در جهت احیای فرهنگ اصیل جهادی و مبارزه با تحریفات و سطحی‌نگری‌ها نسبت به آن است.
فرهنگ جهادی بر مبنای تعریف حقیقی آن تمام مؤلفه‌های فوق را در بر دارد و ازاین‌رو می‌تواند به بهترین نحو تأمین‌کننده منویات رهبری درخصوص نیل به پیشرفت و عدالت در ایران اسلامی باشد.
8 سال دفاع مقدس و عملیات رزمندگان اسلام با همه فراز و فرودش به خلق فرهنگی غنی منجر شد، همان تفکری که به‌عنوان فرهنگ پایداری از آن نام می‌برند. فرهنگ دفاع مقدس به‌واسطه ریشه و خاستگاه‌های تاریخی خود نوعی فرهنگ دینی و ملی است و می‌تواند نسخه شفابخشی برای رفع بسیاری از مشکلات کشور باشد.
از سوی دیگر سوم خرداد یک حماسه عظیم ملی است؛ این حماسه عظیم ملی را حضور باشکوه همه آحاد ملت در جبهه‌ها رقم زد. اگر حضور ملت در صحنه جبهه‌های دفاع نبود، نه حماسه آن پیروزی تحقق می‌یافت و نه انقلاب و نظام اسلامی استواری و پایداری امروز را می‌داشت.
لذا به‌حق می‌توان گفت پاسداشت فتح خرمشهر در گرو پاسداشت حضور مردمی در همه صحنه‌هاست. خرداد، ماه حماسه‌ها و رویدادهای بزرگ است و امید می‌رود با حضور پرشور و آگاهانه همه آحاد ملت در دهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، شاهد به‌ثبت رسیدن حماسه بزرگ دیگری در این ماه باشیم تا خرداد ماه تبدیل به نمادی جاویدان از حضور و ایستادگی و پایمردی در تاریخ پرافتخار کشورمان شود.
