آشنایی با سرعت شاتر و کارایی‌ آن در دوربین

 سرعت شاتر چیست و چه کارایی‌هایی دارد؟

یکی از عناصر مهم در ثبت یک تصویر سرعت شاتر است. این عامل کنترل کننده زمان ورود نور به دستگاه دوربین است. این کنترل کننده اکثرا از یک صفحه پلاستیکی ساخته شده که با باز و بسته شدن مقدار نور را بر روی صفحه دیجیتال (یا فیلم در دوربین‌های آنالوگ) تنظیم می‌کند.

این صفحه با فشار دادن دکمه شاتر باز می‌شود و در تنظیم خودکار و بعد از اکتساب مقدار نور به مقدار کافی بسته می شود. زمانی که بیشتر با دوربین و کار با آن آشنا شوید صدای ناشی از این باز و بسته شدن (کلیک) را تشخیص می‌دهد و به واسطه شتاب یا کندی آن متوجه خواهید شد که چه میزان نوردهی برای ثبت یک تصویر نیاز خواهید داشت.

 اندازه گیری سرعت شاتر

سرعت شاتر بر اساس ثانیه انجام می‌گیرد. برای مثال 4 دهم معادل 4 ثانیه و ¼ معادل یک چهارم ثانیه است. علامت اختصاری B نیز در بسیاری از دوربین‌ها بدین معناست که شاتر دوربین تا زمانی که عکاس دوباره دکمه شاتر را فشار دهد باز خواهد ماند.

در این عکس دو کنترل کننده نور یعنی دریچه دیافراگم (فلش سمت راست) و سرعت شاتر (فلش سمت چپ) بر روی صفحه نمایش دوربین‌های دیجیتال نشان داده شده است

 سرعت شاتر کند

زمانی که شاتر دوربین در کمتر از 60/1 بسته می‌شود اصطلاحا آن را شاتر کند یا طولانی می‌نامند. در این حالت دوربین با نوردهی طولانی تصویر را ثبت می‌کند.

 سرعت شاتر سریع

این اصطلاحی است که به سرعت شاتر بالای 500/1 داده می‌شود. در این حالت صفحه شاتر با سرعت زیاد باز و بسته می‌شود و به عکاس این امکان را می‌دهد که سوژه را ایستا و ثابت به ثبت برساند.

شاتر با سرعت کند (تصویر بالا) و شاتر با سرعت سریع (تصویر پایین)

 یک نکته

باید در خاطر داشته باشید که ثبت عکس‌های واضح بدون سه پایه (بر روی دست) بنا به اندازه لنز متفاوت است. برای مثال زمانی که لنز 300 میلیمتری را سوار بر بدنه دوربین می‌کنید تا سرعت 300/1 و بالاتر می‌توانید بدون سه پایه عکاس‌هایی فاقد لرزش‌های ناشی از دست داشته باشید.

 تنظیم درجه دیافراگم

چگونگی تنظیم سرعت شاتر سوالی است که در ابتدا آموزش عکاسی زیاد پرسیده می‌شود. این کنترل کننده توسط چرخش یک تنظیم کننده مدرج که بر روی بدنه دوربین تعبیه شده است تغییر می‌کند. این تنظیم کننده مدرج عموما بین 1 تا 5000 عدد‌ گذاری شده است. در دوربین‌های جدید عکاس قادر خواهد بود که عدد سرعت شاتر را بر روی صفحه نمایش دوربین ببیند. در بسیاری از دوربین‌های کوچک خانگی این چرخانک وجود ندارد. در نتیجه عکاس برای کنترل بیشتر باید از گزینه‌های از پیش تعیین شده مثل (ماکرو/ منظره/ پرتره و غیره) استفاده کند.

سرعت شاتر و دیافراگم در رابط‌ ای مستقیم با هم کار می کنند و بر نتیجه ی عکس تاثیر می‌گذارند.

 سرعت شاتر در گزینه‌های مختلف دوربین

• سرعت/ حرکت

با گزینش این گزینه دوربین برای ثابت به تصویر کشیدن سوژه ی در حال حرکت بالاترین سرعت شاتر ممکن را انتخاب می کند. در واقع در این گزینه شما امکان کشیدگی سوژه در تصویر را نخواهید داشت و عکسی واضح و ثابت از مثلا یک انسان در حال دویدن و یا ماشین در حال حرکت خواهید داشت. [بیشتر بدانید]

• منظره/ چشم انداز

این گزینه دقیقا بر عکس گزینه ی قبل (حرکت) عمل می کند.  در واقع دوربین در این انتخاب برای داشتن عمق میدان زیاد کوچکترین دریچه ی دیافراگم را بر می گزیند و به همین دلیل سرعت شاتر معمولا طولانی خواهد بود. اگر دوربین شما فاقد گزینه ی TV و یا کنترل دستی (M)ست می توانید از امکان انتخاب منظره/چشم انداز استفاده کنید.

• شب

سرعت شاتر در این گزینه از گزینه ی منظره نیز کمتر است و دوربین با خاموش کردن فلاش و انتخاب حساسیت بالا دوربین به نور به ثبت تصویر می پردازد.گاهی در این وضعیت به سه پایه نیاز داریم تا عکسی با نور طبیعی و بدون لرزش در شب داشته باشیم.

• پرتره/ چهره

در پرتره دوربین با انتخاب کمترین حساسیت نور و بازترین دریچه ی دیافراگم به عکاس کمک می کند تا پشت زمینه ای تار در پشت سر سوژه ایجاد کند و به همین دلیل سرعت شاتر اکثرا بالاست و به دلیل اولیت حساسیت نور در انتخاب این گزینه عکاس کنترل زیادی بر سرعت شاتر ندارد.

• کنترل دستی/ M

این گزینه اکثرا در دوربین های جدیدتر تعبیه شده است و با علامت اختصاری M  معرفی می شود. کنترل دستی بدین معناست که عوامل عکسبرداری در دوربین کاملا در اختیار شماست و اگر سرعت شاتر را تنظیم می کنید باید با محاسبه ی نور دریچه ی دیافراگم را هم متعاقبا میزان کنید. برای این کار عکاسان حرفه ای از دستگاهی به نام نورسنج استفاده می کنند.

• اولیت سرعت شاتر / TV

با انتخاب این گزینه که با علامت اختصاری TV مشخص  می شود شما قادر خواهید بود تا تنظیم سرعت شاتر را به دلخواه تغییر دهید و دوربین را به تنظیم و انتخاب مناسب دریچه ی دیافراگم وادارید. در واقع این گزینه با شما کمک می کند تا بنا بر سرعت سوژه و اهمیت یا عدم اهمیت عمق میدان تصویر بر سرعت شاتر کنترل داشته باشید.

• برنامه

در این گزینه دوربین به شما در تنظیم چند عامل قدرت انتخاب می دهد و ما بقی را خودش کنترل می کند. در واقع شما در این گزینه که با علامت اختصاری P شناخته می شود می توانید استپ های نوردهی، حساسیت دوربین به نور، تنظیمات فلاش و چند نکته ی دیگر را تغییر دهید و مابقی تنظیمات را به دوربین واگزار کنید.

• نکته

اکنون که با کارایی و کنترل سرعت شاتر آشنا شدید چند نکته را برای استفاده بهینه از این عامل تعیین کننده به شما معرفی می کنیم. با نگاه کردن به این لیست می توانید شاخصی برای انتخاب سرعت شاتر در وضعیت های مختلف به خاطر بسپرید و اگر تمایل داشتید تا حرکت سوژه شما به صورت کشدار در تصویر به ثبت برسد با یک یا چند درجه پایین تر می توانید عکسی متفاوت و جذاب بگیرید:

• فوتبال: 400/1
• بستکبال: 350/1
• دویدن بچه ها: 350/1
• پریدن: 250/1
• گلف: 320/1
• قطرات متراکم آب: 350/1

ترجمه: نفیسه مطلق

منبع: photography.about.com