ازدحام جمعیت به قدری بود که صندلی‌ها برای میزبانی بعضی از شهروندان کم آمد. احتمالا پیش‌بینی نمی‌شد که استقبال از نخستین کنسرت خیابانی، آن هم بعد از عبور از حاشیه‌های گرفتن مجوز صورت بگیرد. این اتفاق اما در شرایطی رخ داد که یک روز قبل از برگزاری کنسرت خیابانی علاقه‌مندان به موسیقی در جریان قرار گرفتند. چنین بود که ارکستر سازهای ملی ایران به خوانندگی محمد معتمدی با رهبری علی‌اکبر قربانی طلسم کنسرت خیابانی با ابعادی گسترده و در سطح بالا را شکست.
در شب نخست حدود 5هزار صندلی برای شهروندان درنظر گرفته شده بود، درحالی‌که مسئولان برگزارکننده این کنسرت استیج را تقریبا در وسط بوستان تعبیه کرده بودند تا حاضران در جای‌جای پارک آب و آتش طنین صدای معتمدی را داشته باشند؛ خواننده‌ای که با متانت همیشگی وارد استیج شد و در ابتدای کنسرت چنین خواند:
«بهار دلکش رسید و دل به‌جا نباشد / از آنکه دلبر دمی به فکر ما نباشد» پس از اجرای قطعه «بهار دلکش» قطعات دیگری مانند «دگر چه خواهی»، «شکایت دل»، «خوش آمدی» و «کل صبح» با صدای دلنشین معتمدی اجرا شد. در میانه کنسرت همخوانی شهروندان با خواننده حال‌وهوای شادی را در بوستان آب و آتش فراهم آورده بود و حتی مردم از معتمدی درخواست کردند که قطعه «ای ایران» را اجرا کند.
درحالی‌که این قطعه با ارکستر سازهای ملی ایران تمرین نشده بود، اما معتمدی به‌نظر رسید که تمام تلاش خود را برای رضایت مردم انجام داد. برای همین، در پایان کنسرت قطعه «ای ایران» طنین انداخت و مردم نیز همصدا با او خواندند؛ اجرایی که شور و حال عجیبی به فضای کنسرت داد و حسن‌ختامی بود به برگزاری نخستین کنسرت خیابانی. معتمدی البته در جایی از کنسرت شب نخست به این موضوع اشاره کرد و گفت:
«امشب می‌خواهیم با برگزاری خوب کنسرت، به عزیزان نیروی انتظامی بگوییم از این پس چنین برنامه‌ای برگزار شود، کوچک‌ترین مشکلی وجود نخواهد داشت.» همزمان با ارکستر سازهای ملی که در بوستان آب و آتش کوک شد، در نقاط دیگر شهر هم کنسرت‌هایی به همین سبک و سیاق برگزار شد. در بوستان ولایت روزبه نعمت‌اللهی، خواننده موسیقی اجرایی با حضور 5 هزار تماشاگر داشت. با این تعداد تماشاگر در منطقه2 و در بوستان پرواز نیز گروه سون اجرای باشکوهی داشتند تا سبب شادی شهروندان شوند. در اطراف دریاچه شهدای چیتگر هم خوانندگان پاپ نیز به اجرا پرداختند. شب عید غدیر، شب شادمانی بود برای شهروندان تهرانی.
- معتمدی: به‌شدت استرس داشتم
محمد معتمدی، خواننده موسیقی سنتی حالا بزرگ‌ترین کنسرت خیابانی را در ایران برگزار کرده است. البته در شبی که او به همراه ارکستر سازهای ملی در بوستان آب‌وآتش به اجرا پرداخت، روزبه نعمت‌اللهی و گروه سون هم در فضای باز اجرا داشتند، اما وسعت و استقبال بسیار شهروندان از اجرای معتمدی نامش را در تاریخ موسیقی ایران ثبت کرد. محمد معتمدی عصر دیروز درحالی‌که آماده کنسرت دوم خیابانی خود می‌شد، با همشهری گفت‌وگو کرد.
- آقای معتمدی، نخستین تجربه کنسرت خیابانی از نظر شما چطور برگزار شد؟
ابتدا باید اقرار کنم که به‌شدت استرس داشتم. به این دلیل که این اتفاق تا حالا نیفتاده بود و برای اولین‌بار تقریبا در تاریخ اجتماعی شهر تهران این اتفاق خوب و فرخنده روی داد و یک نقطه عطف بود. اما موضوعی که من را به‌شدت هیجان‌زده و خوشحال کرد، حضور بسیار متمدنانه و با فرهنگ مردم بود. یعنی آنقدر این مردم نسبت به فرهنگ و مقوله موسیقی واکنش متمدنانه و شخصیت‌‌مدارانه دارند که واقعا به‌عنوان یک ایرانی موجب افتخار بنده و شاید باعث افتخار ایران بود. مردم نشان دادند که اگر چنین اتفاقاتی گاهی بیفتد، نه‌تنها مشکل امنیتی به‌وجود نمی‌آید، بلکه خیلی هم وجود چنین برنامه‌هایی برای حفظ نشاط و روحیه شهر می‌تواند مناسب باشد.
- با توجه به تجربه شب نخست فکر می‌کنید ارکسترهای ما آمادگی برگزاری کنسرت‌های خیابانی را دارند؟
من فکر می‌کنم آمادگی آن وجود دارد. منتها همانطور که تمهیداتی برای برگزاری کنسرت خیابانی اندیشیده می‌شود، در بحث فنی هم اول در موضوع صدا و دوم در مسئله تصویر باید مورد توجه قرار بگیرد. چون وقتی قرار است کنسرت برای جمعیت کثیری برگزار شود، کسانی که دورتر هستند، نمی‌توانند گروه ارکستر را ببینند و شاید صدا هم به‌خوبی شنیده نشود. بنابراین، تعداد اسپیکر صدا و نمایشگرهای بزرگ باید افزایش یابد.
- پیش از برگزاری این کنسرت چه تصوری از برگزاری کنسرت در خیابان داشتید و این موضوع چه اندازه به تصور قبلی شما نزدیک بود؟
اینجا هم باید اقرار کنم که خیلی بهتر از آن چیزی بود که تصور می‌کردم. واقعیت این است که من از شب قبل از اجرا استرس زیادی گرفته بودم و احساس مسئولیت می‌کردم. یعنی احساس مسئولیتی که مأموران نیروی انتظامی عنوان می‌کردند من تا شب قبل اجرا تصوری از آن نداشتم. اما یک روز قبل با خودم فکر کردم که اگر شلوغ شود یا خدای ناکرده مردم زیر دست‌‌وپا بمانند، آسیب ببینند و مسئولیتش به‌عهده من باشد، آنجا کمی بار مسئولیت آنها را احساس کردم. اما خوشحال هستم که هیچ اتفاقی نیفتاد و در نهایت نظم انجام شد. البته طبیعی هست که به‌خاطر فضای باز یک جاهایی شلوغ شده یا سروصدا ایجاد شود. به‌خصوص با جمعیت چند 10هزار نفری طبیعی است.
- شما و چند خواننده دیگر که کنسرت خیابانی برگزار کردند. اینکه این اتفاق برای نخستین‌بار رخ داد و بازخورد مناسبی داشت، چقدر می‌تواند در تداوم برگزاری چنین برنامه‌هایی کمک کند؟
برای حفظ روحیه و نشاط مردم لزوم چنین حرکت‌هایی نه‌تنها مشکلی ندارد، بلکه ضروری است. اما از آنجایی که در سطح فرهنگسازی اجرایی کلان تا الان برای این برنامه‌ها نداشتیم، یک مقدار انجام آن با نگرانی‌هایی همراه بود. البته بستر کنسرت خیابانی به سادگی فراهم نشد. تقریبا از اسفند95 من در نشست خبری کنسرت کویر پیشنهاد کنسرت خیابانی رایگان را دادم و گفتم که کنسرت رایگان برگزار می‌کنم. در این مدت خیلی رایزنی و تلاش شد تا این اتفاق بیفتد.
اتفاقی که در این دو شب افتاد، شاید حاصل یک سال و 7، 8 ماه تلاش بسیاری از نهادهاست؛ نهادهایی که شاید فکر نمی‌کردند این اتفاق بیفتد، به‌خصوص نیروی انتظامی و مؤسسه توسعه هنرهای معاصر. اما این یک فتح باب و نقطه عطفی در تاریخ اجتماعی و هنری تهران و ایران شد. ما به چنین حرکت‌هایی نیاز داریم. چون کنسرت‌های ما به‌واسطه بهای بلیت‌ها برای بخش قابل‌توجهی از جامعه یک کالای لوکس شده که قابل دسترسی نیست.
بخشی از جامعه ما نمی‌توانند حتی فکر کنند که شبی سرپرست خانواده دست زن و بچه خود را بگیرد و از شنیدن موسیقی لذت ببرند. موسیقی، شادی و جشن حق طبیعی تمام اقشار جامعه است. ما هم وظیفه داریم که زمینه این کار را فراهم کنیم.
- تداوم کنسرت خیابانی می‌تواند مثبت باشد
- علی‌اکبر قربانی، رهبر ارکستر سازهای ملی
به‌عنوان رهبر ارکستر برای نخستین‌بار بود که در فضای باز اجرا داشتیم، ولی به شکل کنسرت خیابانی نبود. خیلی شور و اشتیاق خوبی در مردم و مخاطبان دیده شد؛ اینکه کسانی که دوست دارند موسیقی بشنوند و این امکان برای همه مردم پیش می‌آید، خیلی خوب است.
کنسرت رفتن در کشور ما مانند یک کالای لوکس است که هر کسی این امکان را ندارد. از این نظر خیلی خوشحال هستیم که این اتفاق افتاده. من فکر می‌کنم در میان جمعیت کسانی بودند که برای اولین‌بار با این کیفیت کنسرت می‌رفتند و این جای خوشحالی دارد. به لحاظ مردم و مخاطبان هم همانطور که فکر می‌کردیم اتفاق افتاد. یعنی جمعیتی که در شبِ نخست حضور داشتند، واقعا برای شنیدن موسیقی آمده بودند.
خیلی با اشتیاق و علاقه به این موسیقی گوش می‌دادند و این برای من خیلی جالب بود. تداوم کنسرت خیابانی خیلی می‌تواند مثبت باشد. خود این اتفاق می‌تواند فرهنگسازی باشد، اینکه همه بتوانند موسیقی گوش دهند. رسانه‌های ما نتوانستند آنطور که باید و شاید مردم را با موسیقی آشنا کنند. اما اینکه حالا همه می‌توانند موسیقی زنده گوش کنند، می‌تواند فرهنگ شنیداری آنها را بالا ببرد.
حالا من نمی‌خواهم بگویم که فقط موسیقی ملی که در همه بخش‌ها مانند موسیقی پاپ، کلاسیک و... واقعیت این است که اگر فردی موسیقی خوب بشنود، قطعا در روحیه‌اش تأثیر می‌گذارد و می‌تواند قلب آدم‌ها را زلال کند. موسیقی خوب هر چقدر بیشتر باشد، جامعه ما را به جامعه سالم نزدیک‌تر می‌کند.
- سعی کردیم کار سنتی و فاخر ارائه دهیم
- محمدحسین حجازی، مدیرعامل شرکت نوسازی اراضی عباس‌آباد
بوستان آب‌وآتش نخستین تجربه کنسرت خیابانی را نداشته و قبلا هم کنسرت‌های میدانی در این بوستان برگزار شده است، اما در راستای مدیریت جدید شهری، کنسرت ارکستر سازهای ملی ایران را تا به حال تجربه نکرده بود. به هر حال، این کنسرت رایگان را در اختیار مردم قرار دادند و مشخص شد که ایران اسلامی و شهر تهران توانایی برگزاری کارهای فاخر را به این شکل دارد. نخستین ارکستر ملی ایران را اراضی عباس‌آباد میزبانی کرد.
ارکستر سازهای ملی برای اراضی‌ای مانند عباس‌آباد ایجاد شده و این مجموعه که به‌عنوان منطقه فرهنگی و گردشگری نامیده می‌شود و میزبان مردم عزیز در این منطقه است. منطقه فرهنگی و گردشگری عباس‌آباد براساس پایه‌گذاری بسیار جدی و پخته آماده شده تا برای مردم ایجاد انگیزه و همچنین فرهنگسازی کند. کنسرت معمولی و خیابانی که با نگاه صریح موسیقی حرفه‌ای دیده می‌شود، قطعا جایگاهش خارج از فضای باز و دوستانه معمولی است.
اراضی عباس‌آباد با یک زیرساخت بسیار فنی و جدی سعی دارد به کارهای سنتی و فاخر بپردازد و تقریبا از فضاهای آماتور و غیرحرفه‌ای پرهیز می‌کند. اراضی عباس‌آباد در گذشته همیشه پایه‌گذار اتفاقات خوبی بوده و با برنامه‌ریزی‌هایش توانسته یک کار فاخر که دغدغه مسئولان ما و حتی فضای حاکمیت بوده است، انجام دهد.
این اتفاق به میمنت و مبارکی روز عید غدیر برگزار شد. آنچه رخ داد، بر مبنای رهنمودهای شهردار محترم تهران بوده که امیدواریم حمایت مدیریت شهری موجب افزایش چنین اتفاقات خوبی باشد.
نظر شما