روبه‌رویش هیچ‌چیزی نیست. خیابانی دیگر و خودرو‌هایی که بعد از عبور از چهارراه سرعت گرفته‌اند. سمت راست و چپ شهریار تالار وحدت و مجموعه فرهنگی رودکی هستند، با نرده‌هایی که در هر دو طرف طرح‌های یکسان دارند.
شهریار آنقدر بالاست که صورتش درست دیده نمی‌شود. پایین سکویی که تا کمر درون آن فرورفته، نوشته است: «اهدایی شهرداری تبریز - ساخته احد حسینی - 1388» طرح «گذر فرهنگ» در خیابان شهریار که تالار وحدت را به پارک دانشجو وصل می‌کند در زمستان سال 1396ارائه شد.
بر این اساس بنا بود این مسیر که از خیابان آرام و کم‌ترددی در پشت ساختمان‌های مجاور خیابان انقلاب می‌گذرد تبدیل به «منطقه فرهنگی هنری» شود. فرض سازمان زیباسازی شهرداری تهران و کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران این بود که مراکز هنر‌های نمایشی در این مسیر توجه علاقه‌مندان به هنر را جلب می‌کنند و در نتیجه می‌توان از این فرصت برای ساخت مسیری که کاربری‌های گوناگون فرهنگی و هنری داشته باشد، استفاده کرد.
تالار وحدت در سال 1346و تئاتر شهر در سال 1351ساخته شده و از همان ابتدا هم به‌عنوان مراکز هنر‌های نمایشی در پایتخت شروع به‌کار کردند. از آن زمان تا‌کنون این دو مرکز دائما فعال بودند و حتی در سال‌های انقلاب و جنگ هم نمایش‌هایی در آنها روی صحنه می‌رفت.
باقیمانده چنار‌های تهران را می‌توان در خیابان شهریار یافت. درختانی که در2سوی خیابان و در میانه آن رشد کرده و به همه خیابان سایه انداخته‌اند، از آخرین بازماندگان چنار‌ها هستند که هنوز در مقابل گرما مقاومت می‌کنند. سایه این درخت‌ها روی اتوبوس‌ها و تاکسی‌ها افتاده است. مسافرکش‌های اطراف پل حافظ که از کنار پمپ بنزین می‌گذرند این خیابان را برای پارک کردن انتخاب می‌کنند تا هم زیر سایه درختان استراحت کنند و هم دستی به خودروی خود بکشند که زیر آفتاب تابستان داغ کرده است.
اتوبوس‌ها هم اینجا را می‌شناسند؛ جایی که هم سبزه و آب روان داشته باشد و هم از سر و صدای زیاد خودرو‌ها در مرکز پایتخت در امان باشد، کمتر پیدا می‌شود. برای همین هم هیچ‌کس به تابلو‌های توقف ممنوع و حمل با جرثقیل که در تمام طول خیابان نصب شده است اعتنایی نمی‌کند.
- بید مجنون
تفاوت محوطه تالار وحدت با مجموعه رودکی در چمن و حوض و بید مجنون است. چمن‌ها نم دارند و بعضی از حوض‌ها خشک هستند. شیشه‌های ساختمان بلند تالار وحدت آفتاب را بازتاب می‌دهند. روز قبل که مراسم تشییع عزت‌الله انتظامی برگزار شد همه این محوطه و خیابان شهریار پر از جمعیت شده بود.
پیاده‌روی خیابان شهریار که از تقاطع با حافظ در شرق شروع می‌شود و تا چهارراه خارک پیش می‌رود، کف‌سازی شده است. بلوک فرش‌های خاکستری در دوطرف و بلوک‌های شیاردار راهنمای نابینایان از وسط پیاده‌رو عبور کرده‌اند. بعد از تالار شهر ورودی معاونت امور هنری وزارت ارشاد است و بعد از مجموعه رودکی پارکی به نام بوستان «ارفع» که بازمانده از نام گذشته این خیابان (دکتر ارفع) است. پارک کوچک همیشه در تسخیر جوانانی با ظاهر دانشجوست.
دلیل آن را می‌توان در انتهای «بن‌بست یکم» که درست کنار همین بوستان قرار دارد، دید؛ تابلوی «دانشگاه علمی کاربردی واحد 7». بوستان کوچک است و چند درخت قدیمی دارد. آب‌نمای آن با 3 گلوله سنگی بزرگ ساخته شده که آب از درون آن می‌جوشد و بیرون می‌زند. همه‌‌چیز در رخوت گرم تابستانی فرو رفته است.
- پرسه‌زنان
محل قرار گرفتن تالار رودکی و تئاتر شهر با یکدیگر تفاوت چشمگیری دارد. تئاتر شهر به‌دلیل اینکه در محل اتصال2خیابان اصلی شهر قرار گرفته است و محوطه وسیعی را در اختیار دارد جمعیت زیادی را جذب می‌کند. ایستگاه مترو و خطوط بی‌آر‌تی هم در یک دهه اخیر شیوه رفت‌وآمد در آن را تغییر داده‌اند. پیاده‌رو‌های عریض مجاور تئاتر شهر و برنامه‌های رسمی و غیررسمی که دائما در آنها برگزار می‌شود فضای اطراف ساختمان مدور تئاتر شهر را متفاوت از هر مکان هنری دیگری در شهر کرده است اما تالار وحدت به جز زمانی که مراسمی در آن اجرا می‌شود حضور جمعیت را در اطراف خود حس نمی‌کند.
عرض پیاده‌روی خیابان شهریار کمتر از آن است که بتوان در آن گذرهای فرهنگی از نوع نمایشگاه‌های هنری که در پیاده‌راه‌ها برگزار می‌شود را به اجرا درآورد. بخش بزرگی از این خیابان شامل ساختمان‌های مسکونی یا ظاهرا مسکونی است که گاهی کاملا نوساز با نمای نورمخفی هستند یا اینکه از ساخت آنها 40سال می‌گذرد.
نخستین ساختمان قدیمی در ضلع شمال‌غربی چهارراه خارک و شهریار قرار دارد؛ خانه‌ای چند طبقه با نمای آجری که هر تکه آن به شکلی ترمیم شده و جنس آجر و بند‌کشی آن در هر قسمت تغییر کرده است. سقف خانه شیروانی حلبی است که بیش از نیم قرن قبل در این منطقه رایج بود. خانه به‌نظر متروک می‌آید و پنجره‌های آن جدا شده‌اند اما مخروبه نیست. درخت کاج بلند وسط حیاط خشکیده است.
از اینجا تا رسیدن به پارک دانشجو، کف پیاده‌رو درست مانند بقیه نقاط شهر است؛ تکه‌ای آسفالت، تکه‌ای موزاییک و تکه‌ای سنگ‌های رنگارنگ. با چند دقیقه پیاده‌روی و عبور از مؤسسه گیتاشناسی و خیابان هانری کربن می‌شود به ساختمان دیگری به همان قدمت در همان سوی خیابان رسید که مقابل سفارت ارمنستان در تقاطع خیابان شهریار و رازی قرار دارد.
اینجا یکی از ورودی‌های پارک دانشجوست که دکلی شبیه نمونه کوچک برج ایفل در کنار آن نصب شده است.
- حال و هوای فرهنگی قلب شهر احیا می‌شود
- محمدجواد حق‌شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر
ساماندهی پهنه رودکی امسال در دستور کار قرار دارد و از تمامی حوزه‌های شهرداری دعوت کردیم که در انجام این مهم ما را یاری کنند. جلسات هر 2هفته یک‌بار با حضور همه مسئولان برگزار می‌شود و به مراحل خوبی نیز رسیده‌ایم، چراکه در نخستین گام دفتر تسهیل‌گری بافت تاریخی را در تهران ایجاد کرده‌ایم. پیش از این تنها برای بافت فرسوده دفتر ایجاد می‌شد اما حالا برای بافت تاریخی این دفاتر تسهیل‌گری ایجاد شده است. پیرایش منطقه با محوریت انجمن فلسفه و حکمت در حال انجام است.
امیدواریم بتوانیم حال و هوای فرهنگی منطقه را احیا کنیم. برای ساماندهی پهنه فرهنگی در منطقه رودکی 4راسته را درنظر گرفته‌ایم. پهنه رودکی از شمال به خیابان انقلاب، از جنوب به خیابان نوفل‌لوشاتو، از شرق به حافظ و از غرب نیز به خیابان ولیعصر می‌رسد که در نظر داریم راسته کتاب از میدان انقلاب تا چهارراه کالج را نیز ایجاد کنیم. 2مرکز مهم فرهنگی مانند تئاترشهر و تالار وحدت و مجموعه رودکی نیز در این پهنه واقع شده‌اند.
همچنین سالن فرهنگ که یکی از قدیمی‌ترین سالن‌های پایتخت شناخته می‌شود، در کنار مرکز ارامنه که در انتهای خیابان خارک در کنار ۴سفارتخانه روسیه، فرانسه، واتیکان و ارمنستان واقع شده نیز بر قوام فرهنگی، هنری و معماری این پهنه افزوده است. البته در تعیین محدوده فرهنگی رودکی نباید از وجود مراکزی فرهنگی مانند وزارت ارشاد و انتشارات‌های معتبر گیتاشناسی غافل ماند.
- مرکز تهران هویت فرهنگی- هنری تازه می‌یابد
- نصرالله آبادیان، شهردار منطقه11
با همکاری سازمان زیباسازی شهرداری تهران و شرکت توسعه فضاهای فرهنگی 35کیلومتر از اراضی محلات مرکزی شهر تهران واقع در منطقه11 به گذر فرهنگی رودکی تبدیل می‌شود. گذر فرهنگی رودکی شامل یک محدوده فرهنگی در منطقه11 است که از شمال به خیابان انقلاب از جنوب به خیابان نوفل‌لوشاتو، از شرق به خیابان حافظ و از غرب به خیابان ولیعصر محدود می‌شود.
پیاده‌راه و گذر فرهنگی استاد شهریار که مجموعه تئاتر شهر را به تالار رودکی مرتبط می‌کند، هسته مرکزی این گذر را تشکیل می‌دهد که با محوریت این گذر برای سایر محورهای همجوار هویت فرهنگی و هنری تعریف خواهد شد. تسهیل‌گری، گفت‌وگو و جلب رضایت شهروندان ساکن در حوزه بلافصل پروژه به‌زودی از طریق راه‌اندازی دفتر تسهیل‌گری و از سوی منطقه11 آغاز می‌شود که نتایج مطالعات ترافیکی و تسهیل‌گری در شکل بخشیدن به پردیس فرهنگی رودکی تأثیرگذار خواهد بود.
در اجرای این طرح جداره‌های ساختمان‌های تاریخی و ارزشمند واقع در محدوده طرح پیرایش می‌شود که در همین راستا پیرایش جداره ساختمان تاریخی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران به‌زودی آغاز خواهد شد. هم‌اکنون ساختمان تاریخی فلسفه و حکمت و چند ساختمان دیگر در محدوده طرح پهنه فرهنگی رودکی در حال پیرایش است و به‌زودی مرمت خواهد شد. در کنار پیرایش محیطی و جداره‌های گذرهای اصلی و فرعی این پهنه لازم است در مبلمان فضاهای بوستانی نیز تجدیدنظر شود.
نظر شما