بررسی میزان اثرگذاری اقدام‌های شهرداری در کاهش آسیب‌های اجتماعی

 محسن هاشمی، رئيس شوراي شهر تهران در همایش مدیریت شهری و آسیب‌های اجتماعی با بیان این‌که خانواده کوچک‌ترین و موثرترین نهاد مدنی است، گفت:  اگر خانواده آسیب ببیند، قطعا جامعه هم دچار آسیب می‌شود و بهترین ابزار مقابله با آسیب‌های اجتماعی نیز خانواده‌ها هستند.

محسن هاشمي گفت: مسئله فقر و بیکاری عامل آسیب‌های اجتماعی هستند.

رئيس شوراي شهر تهران افزود: ابر چالش آسیب‌های اجتماعی یکی از بحث‌های حیاتی و بحرانی جامعه است که در بالاترین سطوح نظام دنبال می‌شود. به نظر می‌رسد در ماه‌های آینده به خصوص اواخر سال ممکن است با بحران جدی در این حوزه مواجه شویم.

به گزارش ایسنا،او با اشاره به رابطه نقش مدیریت شهری در مقابله با آسیب‌های اجتماعی، تصریح کرد: ابتدا به نقش مجموعه حاکمیت و نظام در مواجهه به این آسیب‌ها باید بپردازیم و توجه کنیم که قانون برای مدیریت شهری به چه میزان اختیار و نقش برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی پیش بینی کرده و بر اساس آن وارد شویم.

هاشمی با اشاره به این‌که به نظرم مهم‌ترین ریشه آسیب‌های اجتماعی فقر است، گفت: بر اساس برآوردها در حال حاضر بیش از یک سوم مردم کشور در زیر خط فقر و یک دهک جامعه در زیر خط مطلق فقر قرار دارند و این نشان می‌دهد که ما با یک موج تورمی در نیمه دوم سال مواجه خواهیم بود که موجب کاهش قدرت خرید و رفاه شهروندان می‌شود.

او با اشاره به تحریم‌ها و خروج آمریکا از برجام تصریح کرد: طبیعتا دولت برای تامین بودجه خود نیز با چالش‌هایی مواجه می‌شود و نمی‌تواند منابع قابل توجه جهت جبران موج تورمی تخصیص بدهد. بنابراین مجموعه حاکمیت برای مواجهه با ابرچالش آسیب‌های اجتماعی همچون اعتیاد، بزهکاری و ... با مشکلاتی مواجه است اما بخش زیادی از این چالش‌ها به دلیل بیکاری و فقر است و باید رویکردهای سنتی کمیته امداد و بهزیستی را به گونه دیگر طراحی کرد.

هاشمي افزود: ممکن است با سیاست‌های شتابزده، موجب ایجاد یک موجب تورمی یا کاهش ارزش پول و درآمد جامعه شوند. امروزه فقر مانند یک سونامی از بالا بر جامعه وارد می‌شود و سپس از دستگاه‌هایی مانند شهرداری انتظار داریم که با تخریب‌های این سونامی مقابله کند. این در حالی‌ست که مدیریت شهری نیز با بحران کمبود نقدینگی مواجه است و وظیفه مستقیمی برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی در قانون به آن واگذار نشده است.

او با بیان این‌که تهران سال‌هاست با موضوع آسیب‌های اجتماعی درگیر است، گفت: شاید شکل بیرونی آسیب‌ها در طی سال‌ها عوض شده باشد اما معضلاتی همچون حاشیه‌نشینی، اعتیاد و ... همواره بر سر شهر سایه انداخته‌اند و با طرح‌های ضربتی نیز حل و فصل نمی‌شود بلکه لازم است مدیرانی با اراده و حسن نیت برای حل آسیب‌های اجتماعی وارد میدان شوند.

رئیس شورای شهر تهران ادامه داد: مهم‌ترین درسی که می‌توان از تجربه‌هاي گذشته گرفت این است که آسیب‌های اجتماعی پدیده‌ای پیچیده است و به راحتی نمی‌توان آن را با راه حل‌های ضربتی و امنیتی از میان برد.

او با بیان این‌که کوچک‌ترین نهاد مدنی خانواده است و بعد از آن می‌توان از سمن‌ها و تشکل‌های خیریه غیر دولتی استفاده کرد، گفت: البته از سمن‌ها و NGOهایی باید استفاده کرد که شفافیت مالی داشته باشند. نه این‌که در پس کارهایشان پول‌شویی کنند و در حال حاضر یکی از مهم‌ترین مشکلات ما این است که نمی‌توانیم یک خیریه درست پیدا کنیم و همچنین باید فعالیت‌های داوطلبانه و خیریه در جامعه گسترش پیدا کند.

رئيس شوراي شهر تهران گفت: بهتر است شهرداری تهران تنها وظیفه تهیه ايجاد زیرساخت‌ها و نگهداری از آنها را داشته باشند و در بخش اجرا از توان نهادهای مردمی استفاده شود. واقعیت این است که بهمن ِ آسیب‌های اجتماعی حرکت خود را از مدت‌ها قبل شروع کرده و هر روز صدا و لرزش آن واضح‌تر قابل رویت است و اگر برای مقابله با این بهمن کاری نکنیم باید منتظر خسارت‌هاي سنگین و آسيب‌هاي بیشتری باشیم. چرا که امروز زنگ خطر برای مسئولان و مردم به صدا درآمده و تا ابعاد این چالش غیر قابل کنترل نشده باید آن را از بین ببریم.

هاشمی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این‌که کاهش نرخ پول و مشکلات اقتصادی به یک دفعه جامعه را با فقر درآمدی مواجه کرد، گفت: سیاست جدید مجلس و تصویب قانون منع بکارگیری بازنشستگان قطعا یکی از دلایلش ایجاد بحث اشتغال است. چرا که اگر اشتغال وجود داشته باشد نقدینگی نیز افزایش می‌یابد و وضعیت جامعه بهتر می‌شود.

او گفت: مهم‌ترین درسی که می‌توانیم از تجربه‌هاي گذشتگان در کاهش آسیب‌های اجتماعی بگیریم این است که دیگر راه حل‌های ضربتی و روبنایی همچون کارهایی که کمیته امداد و بهزیستی می‌کند جوابگو نیست و نمی‌تواند فقر را از بین ببرد. در همین شهرداری، معاونت فرهنگی و اجتماعی و سازمان فرهنگی و هنری بودجه‌های زیادی دارند اما به جای آن‌که کارهای فرهنگی زیربنایی انجام شود، به سمت برگزاری مراسم مناسبتی رفتند که البته این موضوع هم خوب است اما باید فکری به حال فرهنگ‌سازی شود و حرکت واحدی در شهرداری برای فرهنگ‌سازی داشته باشیم.

او با بیان این‌که برخی از مشکلات اجتماعی و اقتصادی در گرو تصمیم‌هاي مسئولان است، گفت: مثلا در شهر فرودگاهی امام خمینی^(ره) حجاب زنان در بخش ترانزیت یک معضل شده است و جای سوال است که اگر مسافران خارجی بخواهند از فرودگاه عبور کنند حجابشان باید چگونه باشد و مشکلاتی ایجاد کرده، در حالی‌که مسئولان می‌توانند با تصمیم‌هايی در این خصوص مسائل را به راحتی حل و فصل کنند.

او با بیان این‌که فقر باعث آسیب‌های اجتماعی می‌شود، گفت: اگر فقر بر اساس سیاست‌های نظام حل و فصل شود بعد از آن اقدام‌هاي روبنایی کمیته امداد و بهزیستی نیز می‌تواند موثرتر باشد و باید دولت، نظام و مردم با این موضوع عاقلانه‌تر رفتار کنند.