معمای حق پخش تلویزیونی مسابقات؛ شبکه‌های مجازی گزینه پیش‌رو

به گزارش ایرنا، از اواخر سال گذشته و بدنبال تصویب قانون برنامه ششم توسعه در مجلس شورای اسلامی، بار دیگر موضوع پرداخت پول از سوی صدا و سیما به فدراسیون‌های ورزشی و در راس آنها فدراسیون فوتبال که مسابقات آن بینندگان میلیونی دارد، به عنوان حق پخش تلویزیونی ورزش مطرح و در مقاطعی داغ شد.

بر اساس قانون برنامه ششم توسعه، صدا و سیما و وزارت ورزش موظف شده‌اند طی سال نخست اجرای برنامه موضوع حق پخش تلویزیونی را به ویژه برای مسابقات لیگ حل کنند.

پیش از تصویب لایحه برنامه ششم توسعه، رایزنی‌های گسترده‌ای از سوی مجموعه وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال با نمایندگان مجلس و حتی مجمع تشخیص مصلحت نظام شد تا سازمان صدا و سیما مجاب به پرداخت حق پخش مسابقات شود.

هرچند در مردادماه و بعد از برگزاری دومین نشست ویژه مجلس شورای اسلامی با مهدی تاج رئیس فدراسیون فوتبال اعلام شد که حق پخش تا روز 20 شهریورماه تعیین تکلیف خواهد شد، اما این موضوع همچنان حل نشده باقی مانده است.

«جیم هانسن» مشاور برنامه‌ریزی راهبردی فیفا که ماه گذشته به تهران سفر کرده بود، در ارزیابی خود از شرایط فوتبال ایران تاکید کرد که یکی از عمده‌ترین چالش‌های موجود در فوتبال ایران حق پخش تلویزیونی و ساماندهی بازاریابی است؛ در حالی که این موضوع 70 درصد درآمدهای فدراسیون‌های فوتبال در سراسر جهان را تشکیل می‌دهد این رقم در ایران بسیار ناچیز است.

70 درصد درآمدهای فدراسیون های فوتبال، رقم مبالغه آمیزی نیست کما اینکه در پایان شهریورماه سال جاری اعلام شد که تلویزیون ˈاسکای ایتالیاˈ یکی از شبکه‌های ماهواره ای است که پیشنهاد خرید حق پخش این مسابقات به ارزش 561 میلیون یورو در فصل را داده و این پیشنهاد نیز مورد قبول قرار گرفته است! اما صدا و سیمای ایران حاضر به پرداخت 22 میلیارد تومان حق پخش فوتبال در فصل‌های گذشته نبوده است.

مسئولان فدراسیون فوتبال بارها تاکید کرده اند که صدا و سیما نه تنها با پخش زنده مسابقات لیگ برتر و تیم‌های ملی بیننده‌های فراوانی را جذب می‌کند، بلکه از آگهی‌های تبلیغاتی قبل و بعد بازی و همچنین آگهی‌های زیرنویس نیز بهره اقتصادی خوبی حاصل می‌کند.

«محمد عزیزی» عضو فراکسیون ورزش مجلس شورای اسلامی نیز چنین عقیده‌ای دارد و به ایرنا می‌گوید: حق پخش نیاز اولیه فوتبال است و امیدوارم هرچه سریعتر این حق فوتبال به آن پرداخت شود.

با این حال مسئولان صدا و سیما به مشکلات اقتصادی سال‌های اخیر خود اشاره کرده و می‌گویند که درآمدهای آنها بسیار ناچیز است و پرداخت حق پخش برای آنها مقدور نیست. از سوی دیگر تلویزیون معتقد است در صورتی که مسابقات ورزشی به ویژه فوتبال را به طور زنده پخش نکند، فدراسیون فوتبال، سازمان لیگ و باشگاه‌های ورزشی قادر به جذب حامی مالی نخواهند بود.

همچنین صدا و سیما خواهان دریافت بخشی از درآمد حاصله از سوی فدراسیون فوتبال، سازمان لیگ و باشگاه‌ها در زمینه حمایت کننده مالی آنهاست و این موضوع را حق خود می‌داند! البته رویه اعلام شده در هیچ کجای دنیا مرسوم نیست ولی از آنجایی که در ایران انحصار پخش تلویزیونی تنها در اختیار این نهاد است، این مساله مطرح شده است. کما اینکه شنیده می‌شود رشته‌های غیر فوتبالی بعضا حاضر شده‌اند برای پخش مسابقات خود به صدا و سیما پول نیز بدهند!

استدلال این فدراسیون‌ها که از جمله فدراسیون‌های کوچک‌تر هستند نیز این منطق است آنها با امتیاز پخش زنده به راحتی می‌توانند وارد مذاکره با شرکت‌های تولیدی، بانک‌ها، بیمه‌ها و حتی فروشگاه‌های زنجیره‌ای شده و اقدام به جذب اسپانسر کنند.

با این حال در سال‌های اخیر و با توسعه فناوری‌های ارتباطی از جمله توسعه شبکه‌های اجتماعی و امکان پخش برخط مسابقات ورزشی، به نظر می‌رسد که به تدریج توجه فدراسیون‌ها به این سمت خواهد رفت. کما اینکه در ماه‌های گذشته فدراسیون فوتبال پخش تعدادی از مسابقات ورزشی را بر روی شبکه‌ای اینترنتی آغاز کرده و یکی از اپراتورهای تلفن همراه نیز از لالیگای اسپانیا حق پخش مسابقات را بر روی ابزارک کاربردی تصویری‌اش دریافت کرده و حتی نشست خبری مربیان تیم‌ها را نیز پوشش می‌دهد.

به هرحال از نظر قانونی، صدا و سیما مکلف به پرداخت حق فوتبال است ولی با توجه به شرایط انحصاری آن در پخش مسابقات و همچنین شرایط اقتصادی سایر فدراسیون‌ها در جذب اسپانسر، موضوع حق پخش به معمایی تبدیل شده که حل آن به نظر آسان نمی‌رسد.