بورديو جامعه‌شناس فرانسوي در كتابش كنش‌هاي اجتماعي اي كه منجر به رفتارهاي سياسي مي‌شود، بررسي مي‌كند. آنچه از نظريه كنش و ديگر آثار و گفتار بورديو برمي‌آيد، نظرات انديشمندي است كه خود را وامدار احزاب سياسي نمي‌داند و شايد همين روحيه و رفتار بود كه باعث مي‌شد برخي از احزاب چپ در فرانسه از او به‌شدت انتقاد كنند. آن هم درحالي‌كه بورديو از كارگران در مقابل نخبگان سياسي و به‌صورت مشخص سرمايه‌داري نئوليبراليسم دفاع مي‌كند.
آنچه مي‌توان از كتاب نظريه كنش آموخت، استقلال و آزادگي جامعه‌شناسي است كه به رفتارهاي سياسي و ريشه‌هاي اجتماعي، فرهنگي‌اش مي‌پردازد بدون اينكه در دام جناح‌بندي رايج و مرسوم احزاب سياسي بيفتد. يكي از ديدگاه‌هاي تثبيت‌شده اين سال‌ها در متون غربي، تأكيد بر اين نكته است كه در جامعه پساصنعتي معاصر، رسيدن به آرمان برابري فرصت‌ها و تحرك اجتماعي از طريق آموزش امكان‌پذير است. اين درحالي است كه بورديو معتقد است حتي در اين جوامع هم طبقات اجتماعي مخصوصا طبقه حاكم و روشنفكر، امتيازات اجتماعي‌شان را طي سال‌هاي متمادي همچنان حفظ كرده‌اند.
به‌واقع بورديو به نوع تازه‌اي از اشرافيت اشاره دارد كه توسط دولت به جامعه تحميل مي‌شود. يكي از مهم‌ترين سرفصل‌هاي كتاب نظريه كنش بررسي مفهوم بازتوليد قدرت است. به تعبير نويسنده، انتقال سرمايه اقتصادي از همه ساده‌تر است چون مي‌تواند مستقيما از طريق ارث انجام شود؛ چيزي كه بورديو آن‌را روش بازتوليد خانوادگي مي‌نامد.
در اين روش خانواده‌هاي ثروتمند با فراهم كردن امكانات بهتر و بيشتر تحصيلي براي فرزندانشان آنها را در جمع نخبگان فرهنگي قرار مي‌دهند؛ درحالي‌كه خانواده‌هاي فقير با وجود تمام شعارهايي كه در زمينه برابري تحصيلي داده مي‌شود كمتر اين فرصت را مي‌يابند كه به جمع اليت جامعه راه يابند.كتاب نظريه كنش هم براي علاقه‌مندان جامعه‌شناسي و هم دوستداران علوم سياسي اثري است جالب‌توجه و خواندني.
- فعال فرهنگي و نماينده اسبق مجلس
نظر شما