کارلو ساکونه*: ناهید نوروزی، مقیم ایتالیا، دکتر مطالعات ادبی، تاریخی و فیلولوژیکی و مدرس زبان فارسی در دانشگاه بلونیاست و درهمان دانشگاه در انجمن مطالعات و تحقیقاتِ اروپا-آسیایی همکاری دارد.

کارلو ساکونه

 وی سر دبیر سالنامۀ آکادمیک و دو زبانۀ دفترهای میخانه و نیز عضو هیأت تحریریه در سالنامۀ آکادمیک مجلۀ مطالعات هندی ـ مدیترانه ای می‌‌باشد. او همچنین مسئولیت بخش شعر فارسی در مجلۀ ایریس نیوز. مجله بین‌المللی شعر را به عهده دارد.

تألیف وام واژه‌های عربی ـ فارسی در زبان اسپانیایی، به زبان ایتالیایی، انتشارات اسد بی، پادوا 2014 از کار‌های زبان شناختی اوست.

ناهید نوروزی علاوه بر برگردان کتاب همای و همایون به زبان ایتالیایی دو ترجمه دیگر هم دارد: برگردان ازعربی به ایتالیایی همراه با مقدمه و حواشی ازکتاب نجم الدین کبری، فواتح الجمال و فوائح الجلال، با معرفی کارلو ساکونه (دانشگاه بلونیا)، انتشارات میمزیس، میلانو 2011 و ترجمه ایتالیایی شعر سهراب سپهری با مقدمه و حواشی با عنوان تا گل هیچ، انتشارات آراکنه، رم 2014. وی ده‌ها مقاله، نقد کتاب، ترجمه‌ و گفتگو با فرهیختگان ادب ایتالیایی و نیز با ایران شناسان ارائه داده است و در دو همایش بین‌المللی در زمینۀ ادبیات فارسی معاصر و دیگر در زمینۀ ادبیات تطبیقی (ایران ـ ایتالیا) شرکت و در تهیه و اجرای آن همکاری کرده است. دکتر نوروزی هم اکنون در زمینۀ مثنوی‌های عاشقانه و نیز شعر معاصر فارسی فعالیت دارد.

اهمیت برگردان کتاب همای و همایون به زبان ایتالیایی پیش از هر چیز در این است که اولین ترجمۀ یک اثر ازخواجوی کرمانی به زبان خارجی می‌باشد و دیگر اینکه این کتاب با مقدمه‌ای جامع (بیش از 50 صفحه) درباره خواجو و آثارش همراه است. شرق شناس نامی آلمانی یوهان کریستف بورگل (دانشگاه برن) در خاتمۀ پیش درآمد و معرفی اش بر ترجمۀ خانم نوروزی، وی را طلایه دار مطالعات خواجوشناسی و شناساننده خواجو در خارج از ایران دانسته است. بنابراین دکتر نوروزی نه تنها خواجو و با آن گوشه ای مهم از فرهنگ پربار ایران را به‌ عموم مردم ایتالیا و تا حدی به دیگر کشورهای اروپایی معرفی می‌‌کند بلکه در زمینه ایران شناسی هم کار نابی ارائه داده است.

وی در مقدمه خویش علاوه بر شرح حال شاعر و نشان دادن اهمیت و مقام خواجو در ادبیات کلاسیک فارسی به تحلیل تاریخی ـ فیلولوژیکی این متن مهم تالیف شده در بغداد، می‌‌پردازد.

علاوه بر این، دکتر نوروزی تلاش و همت بسیاری در بحث جالبی مبنی بر معنوی بودن این اثر گماشته که در آن نکته‌های دقیق و موشکافانه ای را بر شمرده و نشان داده است که چگونه این منظومۀ عاشقانه را می‌توان با بینشی تمثیلی ـ روحانی خواند.
مترجم سپس به پژوهشی تطبیقی با منظومه‌های پیشین از جمله ویس و رامین فخر الدین گرگانی و خسرو و شیرین و هفت پیکر نظامی و نیز برخی اپیزودهای رمانس گونۀ شاهنامۀ فردوسی با درج مثال‌هایی چند پرداخته و به ویژه بر برخی موتیف‌های مشترک تأکید کرده است.

ترجمۀ این کتاب که بنده با علاقۀ تمام خوانده‌ام بسیار دقیق و زیبا و سلیس می‌باشد و مترجم به حفظ وفاداری به متن و نیز به ریتم شعر توجه داشته و آن را مصرع به مصرع برگردان کرده است. باید افزود که معمولاً در ترجمۀ منظومه ها سعی بر این است که به منظور سهولت برگردان و نیز کمک به خواننده ترجمه را به نثر انجام دهند، ولی دکتر نوروزی با وجود اینکه زبان پیچیدۀ ایتالیایی زبان مادری اش نیست، با شهامت و پشتکار تمام اثر را به نظم برگردانده و تلاش موفقیت آمیزی بر حفظ نسبی موسیقی کلام داشته که بسیار قابل ستایش است. البته منظور از برگردان به نظم رعایت قوافی نیست، چون ناگفته پیداست که آن امری ست تقریباً غیر ممکن. می‌‌توان چند غزل را با قافیه ترجمه کرد ولی نه یک منظومۀ بیش از 4000 بیتی را.

نکتۀ مهم دیگری که نباید از نظر دور داشت اینست که مترجم بدون هیچ منبع تفسیری و شرحی توانسته است گره‌های بسیار زیاد این اثر دشوار را هم به منظور ترجمه و هم برای توضیحات به تنهایی بگشاید و حدود 1300 پاورقی با شرح تصاویر غنی این منظومه اعم از نمادین، تاریخی، اسطوره ای، مذهبی و هنری، به منظور آشنا کردن خواننده‌ها به عجایب علم بدیع و علم معانی شعر کلاسیک فارسی، به ترجمه بیافزاید.

در پایان کتاب یک پیوست مفید و باارزش هم آمده است که توضیحی ست بر اسطوره‌های تاریخی و مذهبی و مضمون‌های فرهنگ ایران و نیز تصاویر اصیل شعر فارسی که در منظومۀ همای و همایون به مکرر دیده می‌‌شود. البته فهرست نام ها در پایان این کتاب چهارصد صفحه‌ای کمک با‌ارزشی ست برای پژوهشگران و فرهیختگان.

علاوه بر این‌ها این کتاب در مجموعه سیمرغ به مدیریت پروفسوراَنتونیو پانائینو ایران شناس نام‌دار دانشگاه بلونیا سرپرستی می‌شود. در این مجموعۀ نامی و باارزش حدود سی و پنج کتاب‌ مهم از فرهنگ ایرانی و اسلامی و هندی به چاپ رسیده است از جمله: ترجمه فواتح الجمال و فوائح الجلال، از نجم الدین کبری به کوشش ناهید نوروزی؛ ادبیات فارسی میانه از پروفسور کارلو چرتی؛ داستان شطرنج از پروفسور آنتونیو پانائینو و درباره جشن سده از سیمونه کریستوفورتّی، و همچنین کتاب‌هایی از ابن عربی و نیز چندی دیگر در زمینه تصوف.

طبیعتاً پیش درآمد و معرفی کتاب به قلم پروفسور بورگل، مثنوی شناس معروف بر ارزش علمی کتاب بسیار افزوده است.

* استاد زبان و ادبیات فارسی (دانشگاه بلونیا)

کد خبر 369903

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار ادبیات و کتاب

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha