براي توجه بيشتر به موضوع جنگل و ارائه الگويي نو در راه صيانت از جنگل از حدود3 سال پيش پروژه‌اي تحت عنوان مديريت چندمنظوره جنگل‌هاي هيركاني براي مدت‌زمان 5سال در بخشي ازجنگل‌هاي شمال كشور كه يكي از پوشش‌هاي جنگلي بزرگ كشور محسوب مي‌شود برنامه‌ريزي شد. اين پروژه در 4حوزه پايلوت تعريف‌شده و درصدد است با شيوه‌ها و الگوهاي نوين در راستاي جنگلداري چندمنظوره و جنگلداري اجتماع محور حركت كند. يكي از اين حوزه پايلوت‌ها در منطقه بليران در استان مازندران است.
- مديريت چندمنظوره در بليران
پروژه مــــديريت چندمنظوره جنگل‌هاي هيركاني، كاري مشترك ميان دولت ايران و برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) است كه تسهيلات محيط‌زيست جهاني (GEF) نيز از آن حمايت مي‌كند. مديريت چندمنظوره جنگل‌ها در بسياري از كشورها از جمله هند، نپال و كشورهاي آفريقايي اجرا شده و نتايج خوبي داشته است و حال بايد ديد اين الگوي نوين جنگلداري در ايران چگونه پيش خواهد رفت و تا چه اندازه به اهداف موردنظر خواهد رسيد.
جواد يعقوب‌زاده، تسهيل‌گر بسيج جوامع محلي پروژه مديريت چندمنظوره جنگل‌هاي هيركاني در پايلوت بليران واقع در استان مازندران مي‌گويد: پيش از آغاز فعاليت پروژه، حرف جوامع محلي درخصوص طرح‌هاي كلان حفاظت و بهره‌برداري از جنگل كمتر شنيده مي‌شد. ما جلسات زيادي با آنها داشتيم و با تك‌تك گروه‌هاي ذينفع و نمايندگان آنها گفت‌وگو كرديم. با شروع كار پروژه گروه‌هاي محلي ايجاد شد كه يكي از موفق‌ترين آنها تعاوني دامداران در حوزه پايلوت بليران است. حدود 2ماه از ثبت اين تعاوني مي‌گذرد و قرار است پس از اتمام كار تهيه طرح جنگلداري، بخش عمده صيانت از جنگل در اين منطقه به اين تعاوني سپرده شود. به گفته وي در منطقه بليران دسته‌اي از مردم در اطراف جنگل سكونت دارند و يك دسته دامدار نيز درون جنگل سكني گزيده‌اند. اين نوع پراكندگي در ميان پايلوت‌هاي پروژه ويژه بليران است. دامداران درون جنگل عموما از طايفه چلاو و روستاهاي مختلف اطراف جنگل هستند و به‌دليل اينكه جنگل همچون خانه‌هاي كندوي عسل تقسيم‌شده و درون هر خانه يك دامدار به تعليف دام مي‌پردازد، اين افراد ذينفع اوليه جنگلداري اجتماعي پروژه در بليران به‌حساب مي‌آيند.
اين كارشناس تسهيل‌گر پروژه در ارتباط با شرايط حال حاضر بليران و همكاري مردم با پروژه مديريت چندمنظوره جنگل عنوان مي‌كند: در پي اتفاقات اخير در بليران، شاهد هستيم كه زنان و كودكان روستايي به جمع‌آوري زباله‌ها از جنگل مي‌پردازند و حتي با قاچاقچيان چوب درگير مي‌شوند؛ تاجايي كه اخيرا مردم اين منطقه به‌دليل برخورد با يكي از قاچاقچيان چوب، درگير يك پرونده قضايي شدند.
يعقوب‌زاده مي‌گويد: كار مثبتي كه مردم بليران در فصل گاوبانگي انجام دادند، به مناطق ديگر نيز سرايت كرده است. اين روند همچنان ادامه دارد و اميدواريم در آينده شاهد بروز اينگونه اتفاقات در ابعاد گسترده‌تر باشيم،ضمن اينكه شكار مرال تنها مختص فصل گاوبانگي نيست و در زمان‌هايي مثل نخستين برف پاييز نيز احتمال آن زياد است؛ بنابراين اينگونه فعاليت‌ها بايد دائمي باشد. سازمان‌هاي دولتي قصد دارند در سرشماري كل و بز و قوچ و ميش وحشي نيز از جوامع محلي كمك بگيرند و مقرر است در سال آتي اين سرشماري با كمك جوامع محلي به‌صورت گسترده اتفاق بيفتد. وي در پايان اضافه مي‌كند: يكي ديگر از اتفاقات بسيار خوبي كه اخيرا با وجود پروژه و بسيج شدن جوامع محلي، حضور فعالان محيط‌زيست و كوهنوردان در ادامه پويش مرال رخ داد، تصويب طرح صندوق حمايت از حيات‌وحش در شهرستان آمل است كه كمك‌هاي مردم، خيرين و ارگان‌ها با تكيه بر توان اجرايي جوامع بومي و فعالان محيط‌زيست در آن لحاظ شده است.
نظر شما