آن وقت باید تصمیم بگیریم با این مهمان ناخوانده چه کار کنیم؟ با او کنار بیاییم، فرار کنیم یا راه حلی پیدا کنیم؟ این‌که چه تصمیمی بگیریم، سرنوشت ما و گاهی دیگران را برای همیشه تغییر خواهد داد. رمان طاعون داستان همین ترس‌ها و تصمیم‌هاست.
یک روز صبح، مردم شهر« اوران» متوجه می‌شوند تعداد موش‌های شهر زیاد و زیادتر می‌شود. چند نفری بیمار می‌شوند و عده‌ای می‌میرند. دکتر ریو، خبر شیوع بیماری طاعون را اعلام می‌کند و شهر قرنطینه می‌شود. مرگ بی‌رحمانه اوران را محاصره کرده و حالا هر کدام از اهالی باید بین مرگ و زندگی، فرار یا ماندن و مبارزه‌کردن، راهی را انتخاب کنند. تصمیمی که با مرگ و زندگی دیگران گره خورده است.
نويسنده‌ي همه فن حريف
آلبر کامو در سال 1913 در دهکده‌ای کوچک در الجزایر به دنیا آمد. پدر او از مهاجرانی بود که به امید دریافت زمین از فرانسه به الجزایر رفته بودند. پدر آلبر یک سال بعد از به‌دنیا‌آمدن او در یکی از نبردهای جنگ‌جهانی اول کشته شد. آلبر به‌خاطر زندگی فقیرانه‌ای که داشتند مجبور شد دبستان را برای کارگری‌کردن ترک کند، اما معلمش که دانش‌آموز با استعدادش را می‌شناخت، او را تشویق کرد تا در امتحانی برای گرفتن کمک هزینهی تحصیلی شرکت کند و ادامه تحصیل بدهد. آلبر در این آزمون پذیرفته شد و به هزینهی دولت وارد دبیرستان شد.
کامو در دانشگاه، فلسفه خواند، اما علاوه بر هوش سرشارش، علاقه‌ی زیادی به فوتبال داشت و با نشان‌دادن استعداد دروازه‌بانی، خیلی زود به‌عضویت تیم فوتبال دانشگاه درآمد، اما از شانس بد، به بیماری سل مبتلا شد و مجبور شد به‌خاطر بیماری، فوتبال را با حسرت، تا پایان عمر کنار بگذارد. کامو در ضمن تحصیل به فعالیت‌های سیاسی و روزنامه‌نگاری در الجزایر ادامه داد و با نوشته‌هایش از جنبش‌های مردمی کشورش حمایت کرد. با شروع جنگ جهانی دوم، کامو به فرانسه نقل مکان کرد و در روزنامه‌ای فرانسوی مشغول به کار شد. در همین سال‌ها بود که رمان «بیگانه» را منتشر کرد و کم‌کم به‌عنوان نویسنده‌ای صاحب سبک به دنیا معرفی شد. آلبر خیلی زود به نهضت مقاومت فرانسه پیوست و ویراستار، نویسنده و بعدها سردبیر مجله‌ی «کمبت» شد که به شکل زیرزمینی، علیه نازی‌ها منتشر می‌شد. بعد از جنگ، کامو به آمریکا سفر کرد تا درباره‌ی فلسفه و دیدگاه‌های سیاسی‌اش سخنرانی کند.
آلبر سال‌های پایانی زندگی‌اش را وقف اقدامات بشردوستانه کرد، اما حاضر نشد با سازمان یونسکو همکاری کند. کامو در سال 1957 موفق به دریافت جایزه‌ی نوبل ادبی شد. او در زمان خود یکی از جوان‌ترین برندگان این جایزه و اولین نویسنده از قاره‌ی آفریقا بود که موفق به دریافت نوبل شده بودند. او در سال 1960 در یک تصادف رانندگی کشته شد. آلبر کامو نویسنده، روزنامه‌نگار، سیاستمدار و یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های فلسفی قرن بیستم است. بیگانه، افسانه‌ی سیزیف و نمایشنامه‌ی کالیگولا، از جمله مشهورترین آثار او هستند.
پشت نقاب داستان
اوران، شهری که در کتاب گرفتار طاعون می‌شود، مکانی واقعی در الجزایر است که از قضا در طول تاریخ خود بارها بیماری‌های همه‌گیری چون وبا و طاعون را تجربه کرده‌است. اما اورانی که کامو از آن حرف می‌زند تمثیل فرانسه در زمان اشغال نازی‌هاست. کامو حمله‌ی آلمان‌ها را به فرانسه همچون طاعون کشنده‌ای می‌داند که برای مبارزه با آن، همه باید بسیج شوند.
به همین دلیل خیلی‌ها معتقدند رمان طاعون یک اثر تمثیلی است که قصد گفتن حرف‌های زیادی را دارد، اما نویسنده نمی‌توانسته یا نخواسته سرراست بگوید. دکتر ریو و همراهانش که در کتاب از شهر فرار نمی‌کنند و برای مقابله با طاعون شجاعانه مبارزه می‌کنند، بسیار شبیه به فرانسویانی هستند که نهضت مقاومت فرانسه را تشکیل دادند و به شکل زیرزمینی مشغول فعالیت علیه نازی‌ها شدند. در مقابل، آن عده‌ای هم که با نازی‌ها در زمان اشغال همکاری کردند، مثل شخصیت‌های منفی کتاب هستند که از بیماری طاعون سوءاستفاده کردند و با به راه انداختن بازار سیاه، مردم شهر را تحت فشار قرار دادند.
خیلی‌ها معتقدند فضای شهر اوران در زمان قرنطیه و سختی‌هایی که مردم مجبور به تحمل آن بودند، بسیار شبیه فضا و شرایط حاکم بر فرانسه در زمان اشغال نازی‌هاست.
طاعون در زمان انتشار خود در سال 1947، یعنی سه سال بعد از آزادی فرانسه، به یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌ها تبدیل شد و شهرت کامو را به بیرون از مرزهای فرانسه گسترش داد.
از نااميدي تا اميدواري
کامو با آثارش یکی از پیشگامان فلسفه‌ی هیچ انگاری یا پوچ‌‌گرایی (Absurdism) است. کامو راه حل فرار از پوچی زندگی را در پذیرفتن آن می‌داند. به نظر او هنرمندان قهرمانان پوچی هستند، چون در این دنیای بی‌معنا، با شغلشان معنای تازه‌ای برای خود ساخته‌اند. جالب این‌جاست که رمان طاعون یکی از امیدوارانه‌ترین آثار کاموست. او در این کتاب راه رستگاری و نجات بشر را در همکاری و همبستگی می‌داند. طاعون در واقع سفری است که از ناامیدی و پوچی آغاز شده و به ایستادگی در برابر نیروهای شر ختم می‌شود.
نظر شما