دكتر روح الله حسيني در ادامه افزود: از زمانی که مظفرالدین شاه نخستین دستگاه سینماتوگراف را به ایران آورد؛ 115 سال می‌گذرد و اولین مرکز آموزشی نیز 51 سال قبل در دانشکده‌ی هنرهای دراماتیک دانشگاه تهران تاسیس شد که تا امروز در کنار دانشگاه غیرانتفاعی سوره از مراکز دانشگاهی معتبر در کشور به حساب می‌آیند. دو مرکز مذکور در کنار دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه آزاد؛ علمی کاربردی و آموزشگاههای خصوصی سینما؛ تلاش‌هایی را برای ارتقای سطح آموزش سینمای کشور داشته‌اند اما هیچ‌یک نتوانستند فاصله بین صنعت و سینما را به شکلی علمی و استاندارد پرکنند. این جای خالی در امریکا، اروپا، آسیا، آفریقا و اقیانوسیه با مرکزی به نام «مدرسه سینما» پرشده؛ مرکزی که تاکنون در ایران از آن بی‌بهره بوده‌ایم و هم‌اکنون این ادعا مطرح شده که با راه‌اندازی «مدرسه ملی سینما» قرار است این گپ پر شود.
- تفاوت مدرسه سینما با دیگر مراکزی که تدریس سینما می‌کنند
مدرسه سینما به هر موسسه آموزشی که به جنبه‌های آموزش فیلم‌سازی ازجمله تولید فیلم، تئوری فیلم، تولید رسانه‌های دیجیتال، فیلم‌نامه، تدوین، جلوه‌های ویژه و تصویربرداری می‌پردازد؛ اطلاق می‌شود. این مدارس ممکن است بخشی از کالج‌های دولتی یا خصوصی باشند یا بخشی از یک کمپانی فیلم‌سازی که بسته به نیازهای علمی هر کشور؛ مدارکی را در مقاطع کار‌شناسی، کار‌شناسی ارشد و گواهینامه اتمام دوره ارائه میدهند.
تفاوت عمده مدارس ملی سینما با چند هزار موسسه‌ای که در جهان سینما تدریس می‌کنند؛ در نحوه ثبت‌نام، سوابق کاری و علایق فرد متقاضی است. هرکس تنها با یک علاقه صرف توفیق ورود به این مدارس را پیدا نمی‌کند و گرفتن مدرک از چنین موسساتی؛ گذشتن از یک آزمون هزارتو را می‌طلبد. مدرکی که اعتبارش در محافل رسمی سینمایی برای فارغ‌التحصیلان این مدرسه تضمین شده است.
- تاثیرگذارترین مدارس ملی سینما
قدمت فعالیت این مدارس به تاسیس موسسه سینمایی «گراسیموف» برمی‌گردد که مدعی قدیمی‌ترین مدرسه سینمایی در جهان است. فیلمسازان روسی برای آموزش فنون فیلم‌سازی و مهندسی شیمی و مواد برای تولید نگاتیو؛ اولین مدرسه فیلم را در سال ۱۹۱۹ در مسکو تاسیس کردند. تارکوفسکی ازجمله فیلمسازان این مدرسه است. پس از آن در سال ۱۹۲۰ مدارس فیلم‌سازی USC تاسیس شد که آلفرد هیچکاک از سرآمد‌ترین دانشجویان این مدرسه بود.
«گراسیموف» در کنار «لودز» از معتبر‌ترین مدارس ملی سینما در جهان هستند که روش تدریس آنها الگوی نزدیک به سی مدرسه معتبر سینمایی در اروپای شرقی و غربی بوده است. دهه ۶۰ را می‌توان دوران طلایی لودز دانست. رومن پولانسکی؛ کریستف کیشلوفسکی و زبیگنیف رابچنسکی از شاگردان «لودز» بوده‌اند. سینمای لهستان در دهه ۷۰ و ۸۰ نیز سینماگران سر‌شناسی را به سینمای جهان معرفی کرد که همگی آنها دانش‌آموخته مدرسه سینمایی لودز بودند. این مدرسه تنها در زمینه بازیگری و کارگردانی سرآمد نیست و بخش‌های فنی سینما را نیز به‌صورت حرفه‌ای تدریس می‌کند. لودز تاکنون ده‌ها نامزد و برنده جایزه اسکار؛ گلدن گلوب؛ نخل طلای کن؛ بافتا و دیگر جشنواره‌های مهم و مطرح سینمای جهان را در پرونده‌ی کاری خود دارد.
در لودز؛ کارگاه آموزشی و برگزاری کلاس حرفه‌ای اساس کار است و کمتر روی آموزش تئوری تمرکز می‌شود. طول دوره آموزش در این مدرسه دو سال است. مسیر راه یافتگان به «لودز» مشخص است: کار حرفه‌ای در سینما.
۱۰۰ سال گذشته و تا امروز «گراسیموف» به همراه مدرسه سینمایی «لودز» هنوز از عالی‌ترین مدارس ملی سینما در جهان به‌شمار می‌روند که روش تدریس آنها الگوی بسیاری از مدارس سینمایی است.
بیست‌ونه مدرسه برتر فیلم‌سازی در ۵ قاره امریکا، اروپا، آسیا، افریقا، اقیانوسیه وجود دارند. در این میان امریکا از نظر کمی دارای بیشترین تعداد مدارس سینمایی است. مدرسه سینمایی دانشگاه کلمبیا، مدرسه فیلم لس‌آنجلس، مدرسه سینمایی usc و مدرسه فیلم اوهایو از برترین مدارس سینمایی در قاره امریکا هستند. مدارس سینمایی برتر اروپا عبارتند از: مدرسه فیلم la femis، مدرسه فیلم دانمارک، مدرسه فیلم وین. همچنین دانشگاه باپتیست هنک کنگ، آکادمی هنرهای نمایشی هنک کنگ، آکادمی فیلم بیجینگ جزء برترین مدارس سینمایی در آسیا به‌شمار می‌روند. در افریقا نیز دو مدرسه برتر سینما به نام‌های موسسه عالی مطالعات فیلم قاهره و موسسه ملی فیلم و تلویزیون غنا درحال تدریس به علاقه‌مندان حوزه سینما هستند. مدرسه فیلم سیدنی و مدرسه فیلم گریفیث نیز از برترین‌های اقیانوسیه هستند.
کشور فرانسه که در معرفی استعدادهای جوان حوزه سینما بسیار فعال است؛ بهترین و بیشترین خدماتش را در مدرسه عالی «لا فمیس» ارائه می‌دهد. این مدرسه نه تنها در فرانسه بلکه در سطح بین‌الملل دارای جایگاه معتبر است تا آن‌جا که هالیوود رپور‌تر در گزارشی که سال ۲۰۱۲ آن را منتشر کرد؛ «لا فمیس» را جزء شش مدرسه برتر بین‌المللی (به استثنای مدارس فیلم آمریکایی) رده‌بندی کرد. «لا فمیس» تنها مدرسه عالی فرانسه است که زیر نظر وزارت فرهنگ اداره می‌شود و در زمینه‌های، تحقیقات هنری، توسعه حرفه‌ای و آموزش فنی ارائه خدمات می‌کند. این مدرسه در طول فعالیت ۳۰ ساله خود بیش از هزار متخصص را به سینما معرفی کرده است. کوستا گاوراس، آلن رنه، لویی مال و تئو آنگلوپلوس و از ایران دکتر هوشنگ کاووسی از دانش‌آموختگان این مدرسه بوده‌اند. مدرسه عالی سینمای فرانسه دارای ۷ دپارتمانِ سناریونویسی، تصویر، کارگردانی، تولید، صدابرداری، دکور، مونتاژ و اسکریپ‌نویسی است و موفق به پرورش سینماگرانی شده که سه‌گانه جوایز معتبر فیلم دنیا (نخل طلای کن، خرس نقره‌ای برلین و شیر طلای ونیز) را دریافت کرده‌اند و اکنون رکورددار کسب جوایز فیلم در میان مدارس فیلم دنیاست.
پذیرش دانشجو در این مدرسه از طریق کنکور سراسری و پس از چندین مرحله امتحان کتبی و شفاهی است و سالانه به‌طور متوسط ۳۵ دانشجو در این مدرسه موفق به ثبت‌نام می‌شوند. بودجه سالانه این مدرسه حدود ۵۰ میلیارد تومان است که هشتاد درصد آن توسط وزارت فرهنگ فرانسه تامین می‌شود. ۵۰ نفر به‌صورت تمام وقت در بخش‌های اداری و تکنیکی آن مشغول به کارند و اساتید نیز به‌صورت پاره‌وقت تدریس می‌کنند. فارغ‌التحصیلان «لا فیس» از امیدهای سینمای این کشور به حساب می‌آیند.
- بهترین مدارس ملی سینما در آسیا
«آکادمی فیلم بیجینگ» که از سال ۱۹۵۰ میلادی در پکن در حال فعالیت است بزرگ‌ترین موسسه آموزش عالی در زمینه تولید فیلم و تلویزیون در آسیا به‌شمارمی‌رود و دارای رسمیت بین‌المللی است. این مدرسه دارای دوره‌های فوق‌لیسانس و دکتری برای فیلم‌نامه‌نویسی و دوره‌های لیسانس در زمینه تئوری‌های فیلم است. همچنین دوره‌های لیسانس و فوق‌لیسانس را در بسیاری از زمینه‌های فیلم ازجمله نویسندگی، تئوری فیلم و کارگردانی فیلم، تولید فیلم و تلویزیون، بازیگری، طراحی هنر فیلم و تلویزیون، تبلیغات، انیمیشن، صدا، سینماتوگرافی، عکاسی و مدیریت سرگرمی را برگزار می‌کند. «آکادمی فیلم بیجینگ» متشکل از ۵ مدرسه است و سالانه حدود ۱۵ دانشجوی لیسانس خارجی را می‌پذیرد. سالانه حدود ۱۰۰ هزار نفر برای شرکت در امتحانات ورودی ثبت‌نام می‌کنند و تنها حدود ۴۰۰ - ۵۰۰ دانشجو در آن پذیرفته می‌شود. بیجینگ پایین‌ترین میزان پذیرش دانشجو را در سطح جهانی دارد.
«آکادمی هنرهای نمایشی هنگ‌کنگ» در سال ۱۹۸۴ تاسیس شد و یکی از پیشرو‌ترین موسسات آموزش هنر آسیاست. این آکادمی دارای امکانات آموزشی و پرورشی و تحقیقاتی در هنرهای نمایش، تئا‌تر و هنرهای سرگرم‌کننده، فیلم و تلویزیون است و از مقطع دیپلم تا فوق‌لیسانس دوره‌هایی را برگزار می‌کند. انعکاس تنوع فرهنگی هنگ‌کنگ، تاکید روی سنت‌های چینی و غربی یکی از سیاست‌های این آکادمی است. این آکادمی در حوزه هنرهای نمایشی سالانه ۷۵۰ دانشجو برای برنامه‌های تمام‌وقت و حدود ۷۷۰ دانشجو برای برای برنامه‌های راهنمایی ثبت‌نام می‌کند. همچنین برنامه آموزشی مستمر، دوره‌های شخصی نیمه‌وقت، غنی‌سازی و آموزش حرفه‌ای را به تقریبا ۸۰۰۰ دانشجو در سال ارائه می‌دهد.
- توشه‌ي مدرسه ملی سینمای ایران
چگونگی هدایت بودجه سازمان سینمایی به سمت زیرساخت‌ها و تقویت بنیان‌های سینمای ایران عمده دلیل تاسیس مرکزی بود که علی جنتی (وزیر فرهنگ‌وارشاد اسلامی) حجت‌الله ایوبی (رییس سازمان سینمایی) و مجید مجیدی هیات موسسان آن هستند.
هیات امنای مدرسه را لیلا حاتمی، حجت‌الله ایوبی، یونس شکرخواه، قهرمانی، ناصر تقوایی، روح‌الله حسینی، مجيد شیخ انصاری، سعید پور اسماعیلی، علیرضا تابش به‌عنوان مدیرعامل فارابی، مجید مجیدی و مجتبی راعی تشکیل میدهند که در میان آنها؛ لیلا حاتمی، روح‌الله حسینی و سعید پوراسماعیلی به‌عنوان هیات مدیره انتخاب شده‌اند.
- هیات امنای مدرسه ملی سینمای ایران منصوب شدند
- اعضای شورای علمی و مدیر اجرایی مدرسه ملی سینمای ایران تعیین شدند
برای احداث این مدرسه؛ الگوی بیست و نه مدرسه سینمایی از «فامو» در پراگ تا «لودز» در لهستان و فیلم اسکول لندن بررسی شده تا در نهایت به الگوی اروپایی- ایرانی مطابق با استانداردهای جهانی دست یابد.
قرار بر این است این مدرسه؛ سینمای جهان را رصد کرده و تجربیاتش را به سینمای ایران منتقل کند. توجیه اقتصادی پروژه‌های سینمایی را مورد ارزیابی قرار دهد. بین بازار و سینما ارتباط برقرار کند. مدیریت تولید را استاندارد کند. افراد متخصصی را برای برآورد سوددهی پروژه‌های سینمایی تربیت کند. درنهایت افق بلند این مدرسه تاکید بر جهانی شدن و رعایت استانداردهای بین‌المللی و مهیا کردن مسیری برای رسیدن به این مهم است. مهارت‌افزایی و دانش‌افزایی، تربیت پژوهشگر، تربیت هر ساله تعداد محدود ۳ تا ۴ نفر در رشته‌های تدوین، فیلم‌نامه‌نویسی، مدیریت تولید، طراحی هنری تولید و کارگردانی و درنهایت تولید یک پروژه سینمایی با استانداردهای جهانی طی دو سال از دیگر وظایف این مدرسه است.
روح‌الله حسینی(مدیراجرایی و دبیر شورای علمی مدرسه ملی سینمای ایران) درباره شروع به کار این مدرسه به ایلنا می‌گوید: یکی از اساسی‌ترین موضوعات در شروع به کار مدرسه ملی سینمای ایران محل استقرار آن است. در ابتدا قرار بود محل این مرکز در ساختمان دفتر مطالعات واقع در خیابان فاطمی باشد به این دلیل که تمام مطالعات و دانش سینمایی در این محل بود اما در ادامه کار؛ هیات امنا و کار‌شناسان این محل را مناسب نداستند و اعتقاد داشتند باید محلی جدا به این مدرسه اختصاص یابد. این موضوع موجب عقب افتادن شروع به کار مدسه شد.
او ادامه می‌دهد: رایزنی‌هایی با سازمان میراث فرهنگی، شهرداری، ستاد اجرایی فرمان امام و وزارت ارشاد داشته‌ایم که محل درخوری را دراختیار ما قرار دهند. امیدوار هستیم به زودی بتوانیم در محلی مستقر شویم. برنامه‌ریزی ما این است که در اردیبهشت ماه؛ برگزاری کارگاه داشته باشیم.
مدیر اجرایی مدرسه ملی سینمای ایران با بیان این‌که دو فاز برای مدرسه عالی سینما تعریف شده؛ می‌گوید: برگزاری کارگاه‌های دانش‌افزایی و مهارت‌افزایی نیاز به شرایط خاص برای ثبت‌نام ندارد. این کارگاه‌ها محدودیتی از نظر رشته ندارد و اکثر حوزه‌های سینمایی را دربرمی‌گیرد. مدت دوره‌های آن نسبت به موضوع کارگاه از دو ساعت تا دو هفته متغیر است. به‌طور متوسط هر ماه دو کارگاه برگزار خواهد شد. هزینه‌ها نیز با سیاست و قاعده‌ای که هنوز مشخص نیست؛ تعیین می‌شود.
او در توضیح فاز دوم مدرسه ملی سینما که روی استعدادیابی سینما تمرکز دارد؛ می‌گوید: یک شورای علمی تشکیل شده تا سینما را رصد کرده و حوزه‌هایی که سینمای ایران در آن نیاز به دانش و نیروی حرفه‌ای دارد را شناسایی و تعداد محدودی دانش‌آموز از طریق مصاحبه و بررسی پرونده کاری آنها جذب کند. براساس بررسی‌های شورای علمی؛ سینمای ایران در پنج رشته تدوین مدیریت تولید، طراحی هنری تولید، فیلم‌‌برداری، فیلم‌نامه‌نویسی و کارگردانی ضعیف عمل کرده و ما برای دوره‌های ترمیک در این پنج رشته جذب دانشجو خواهیم داشت.
دبیر شورای علمی مدرسه ملی سینمای ایران می‌گوید: این دوره‌ها دو ساله است. دانشجویان در 6 ماه ابتدایی؛ دوره عمومی را می‌گذرانند و در ادامه راه باتوجه به استعدادی که دارند؛ در یکی از این 5 رشته جذب می‌شوند.
او بر غیرانتفاعی و دولتی بودن مدرسه تاکید می‌کند و ادامه می‌دهد: دانشجویان دوره‌های ترمیک بورسیه مدرسه هستند. در ابتدا بودجه دولتی به مدرسه اختصاص می‌یابد اما در ادامه مسیر؛ مدرسه به طرق مختلفی که در حال چیدن پلن‌های آن هستیم؛ درآمدزایی خواهد داشت.
حسینی در پاسخ به این سئوال که با وجود دانشگاه هنرهای زیبا، دانشگاه آزاد، علمی‌کاربردی و آموزشگاههای خصوصی ضرورت داشتن چنین مدرسه‌ای چیست؟ گفت: این اساسی‌ترین سئوالی بود که از ابتدا در شورا مطرح شد و همه کارهای کار‌شناسی براساس این سئوال انجام شد. نتیجه تحقیقات این بود که بین بخش علمی و عملی سینما یک فاصله وجود دارد و مدرسه سعی دارد فاصله بین صنعت و سینما را به شکلی علمی و استاندارد شده پرکند.
مدیر اجرایی مدرسه ملی سینما ادامه می‌دهد: دانشگاه‌های ما به دلایلی ازجمله کمبود بودجه و عدم حمایت مالی ازسوی دولت امکان آموزش عملی سینما مطابق با استانداردهای روز سینمای دنیا را نداشتند از سوی دیگر آموزشگاههای خصوصی تنها روی بخش عملی سینما تمرکز دارند اما در دانش و مبانی نظری قوی عمل نکرده‌اند. این مدرسه برای تحقق آموزش‌های کاربردی که مبتنی بر علم روز سینما باشد؛ تاسیس شد.
اساتید این مدرسه چه کسانی هستند؛ حسینی می‌گوید: در حال رایزنی با استادانی از کانادا، فرانسه و هالیوود هستیم. همچنین سعی داریم قراردادهایی با مدرسه‌های سینمایی لهستان و پراگ ببندیم که از استادان این مدارس هم بهره‌مند شویم. فرهادی، میرکریمی، کیارستمی و تقوایی نیز استادان ایرانی هستند.
او درباره زمان شروع اولین دوره کلاس‌ها هم می‌گوید: هم‌اکنون جلسات ما با هیات امنا به‌صورت فشرده برگزار می‌شود و در حال طراحی سایت مدرسه ملی سینما هستیم که نیمه‌های اردیبهشت فعال خواهد شد و از این طریق فراخوان و نحوه جذب هنرجو اعلام می‌شود. اولین دوره کارگاه‌ها در اردیبیهشت ماه برگزار خواهد شد. البته؛ در این دوره استاد خارجی نخواهیم داشت اما برنامه این است که از ترم تابستان حتما از حضور اساتید بین‌المللی بهره‌مند شویم.
مدرسه عالی سینما قرار است پاتوقی برای انتقال دانش روز سینمای جهان به ایران همچنین مبادله این تجارب با کشورهایی مانند عربستان، تاجیکستان، افغانستان باشد و قرار است کارگاه‌هایی که در این مرکز برگزار می‌شود؛ محلی برای آموزش کارآموزان و دانشجویانی از این کشورها باشد که به سینمای فرهادی، میرکریمی و کیارستمی و آشنایی با این سینما علاقه‌مندند.
- برگرفته از ايلنا
نظر شما