يك سال كار و زندگي و تلاش ختم مي‌شود به حداقل 13 روز تعطيلي كه فرصت مناسبي است براي تجديد توان و قوا. سفر كردن يكي از بهترين گزينه‌ها براي گذران تعطيلات نوروزي است. يك گزينه ساده و سالم كه بزرگان ما نيز بسيار به آن سفارش كرده‌اند امير مؤمنان(ع) مي‌فرمايند: مسافرت كنيد كه در آن 5 فايده است: اندوه‌زدايي، درآمدزايي، دانش‌افزايي، ادب‌آموزي و همراهي با شرافتمند. و رسول خدا(ص) مي‌فرمايند:
3 دعا بي‌ترديد مستجاب است: دعاي مظلوم، دعاي مسافر و دعاي پدر براي فرزندش. اما سفر رفتن هم نياز به رعايت نكاتي دارد كه تعدادي از آنها مربوط به قبل از سفر است، مقدار زيادي به حين سفر مربوط مي‌شود و چندتايي به بعد از بازگشت از سفر. همه اين نكات به ما كمك مي‌كند تا مهارت سفر كردن را بياموزيم و كاري كنيم كه هم به‌خودمان و هم به همسفرانمان بيشتر خوش بگذرد و استفاده بهتري بكنيم.
- عزم سفر كردي چرا؟
اول بايد تصميم بگيريد كه مي‌خواهيد سفر كنيد. بله اين نكته بسيار روشني است كه انسان قبل از انجام هر كاري بايد تصميمش را بگيرد. اما منظور ما اين است كه قبل از به سفر رفتن بايد به ترديدهايتان غلبه كنيد و نفس «سفر كردن» برايتان مهم باشد. عده‌اي گمان مي‌كنند كه تنها زماني مي‌توان اسم اين از خانه بيرون آمدن و دل به جاده سپردن را سفر گذاشت كه مقصد يك كشور خارجي باشد، خانم به آقا مي‌گويد:
«به اينكه نمي‌گن سفر! سفر رو مهين خانوم اينا رفتن كه از يك‌ماه قبل از عيد بارو بنه رو بستن و راهي جزاير قناري شدن» آنقدر در همين ايران خودمان مكان‌ها و شهرها و روستاهاي ديدني براي لذت بردن و فهميدن و دانش‌اندوزي داريم كه حداقل تا20 سال سفر رفتنمان را تأمين كند. نگاهتان را عوض كنيد. رفتن به جزاير قناري وقتي هنوز «سرعين» و «ماسال» و «اردكان» و... را تجربه نكرده‌ايم، چندان هم خوشايند نيست.
- يار با يار سفركرده به تنها نرود
سعي كنيد تنهايي به سفر نرويد و همسفراني را براي خود انتخاب كنيد. بهترين همسفران خانواده‌تان هستند. معمولاًهم افراد ترجيح مي‌دهند تعطيلات نوروز را با خانواده خود سفر كنند. اجازه دهيد تمام اعضاي خانواده در مورد سفر اظهارنظر كنند. يك جلسه خودماني بگيريد و از همه بخواهيد كه نظر و دليلشان را بگويند. حتي كوچك‌ترين عضو خانواده كه احياناً كودكي دبستاني باشد را هم در اين تصميم‌گيري دخيل كنيد. به دلايل و علايق همه توجه كنيد. درعين‌حال در انتخاب مقصد سفر چند نكته را درنظر بگيريد، اول اينكه بهتر است به مكان‌هايي برويد كه خويشاوند و آشنايي در آنجا داريد، صله‌رحم و ديدار خويشاوندان از اعمال پسنديده است، همچنين به آب‌وهوا توجه كنيد به سايت‌هاي پيش‌بيني آب‌وهوا سر بزنيد تا باد و باران و سرما غافلگيرتان نكند و البته براساس آب‌وهوا لباس‌هاي مناسب را انتخاب كنيد.
- خوش‌سفري است اين سفر
حال كه تصميم به سفر گرفته‌ايد بايد مهيا شويد. در ابتدا بايد باروبنه معنوي و روحي‌تان را ببنديد. يعني چه؟ يعني اينكه قبل از اينكه چمدان ببنديد، اگر امانتي از كسي نزد شما مانده، آن را به صاحبش برگردانيد، كتابي، لباسي، وسيله‌اي، اسناد و مداركي يا هر چيز ديگر را بايد برگردانيد تا سبكبار سفر كنيد. اگر بدهكاري به كسي داريد ادا كنيد، حتي كوچك‌ترين‌هايش را. اگر هم وضعيت به‌گونه‌اي است كه شرايط بازپرداخت يا برگرداندن نداريد، حتماً در يك صفحه ليست آنها را بنويسيد، فرقي ندارد، يك مورد باشد يا ده مورد، بازهم تفاوتي ندارد كه شما اسم اين صفحه را وصيت بگذاريد يا هر چيز ديگر. درسيره رسول خدا(ص) آمده است كه هنگام هجرت به اميرالمؤمنين(ع) سفارش كرد كه امانات مردم و بدهكاري‌هاي آنها را بپردازد وبعد هجرت كند.
- سبك‌بارمردم سبك‌تر روند
خبرنگاري از دكتر ذوالعين كه پرسفرترين جهانگرد ايراني است و به 190كشور جهان سفركرده، مي‌پرسد: «شما چگونه برنامه‌ريزي كرديد كه توانستيد اين‌همه سفر كنيد؟» و دكتر پاسخ مي‌دهد: «اگر مي‌خواستم برنامه‌ريزي كنم، 190كشور كه هيچ، به 10كشور هم نمي‌توانستم سر بزنم، توصيه مي‌كنم سفر را سهل و آسان بگيريد و خود را درگير قيود و زوائد آن نكنيد تا آرامش بيشتري را تجربه كنيد.» پس «سبك سفر كنيد» حتماً كساني را ديده‌ايد كه سفر را با اسباب‌كشي اشتباه گرفته‌اند و كوهي از وسايل را با خود جابه‌جا مي‌كنند. اما تجربه ثابت كرده است كه يك چمدان يا ساك متوسط جوابگوي نيازهاي شما در سفر است. گاه حتي يك كوله‌‌پشتي ساده هم مي‌تواند وسايل شما را در خودش جاي دهد.لباس‌هايي را متناسب با آب‌وهواي مقصدتان انتخاب كنيد، درعين‌حال سبك و كم‌حجم. لباس‌هايي كه رنگ‌هاي ساده و معمولي دارند، انتخاب‌هاي مناسب‌تري هستند.
هميشه يك ست كوچك خياطي با خود داشته باشيد، يك سوزن، نخ‌هاي سياه‌وسفيد و متناسب با رنگ لباس‌هايتان. يك بسته نايلون كوچك و دستمال‌كاغذي هم حتماً در سفر به دردتان مي‌خورد، منتهي اينها را حين مسافرت هم مي‌توانيد تهيه كنيد.
اگر از شامپو يا صابون‌هاي خاص استفاده نمي‌كنيد، صابون و شامپويي را انتخاب كنيد كه با آن بتوانيد هم بدن و موها و هم لباس‌ها را بشوييد. در غيراين صورت به فكر اين باشيد كه يك ماده شوينده لباس در يك بطري كوچك به همراه داشته باشيد يا از شامپو و صابون‌هاي مسافرتي استفاده كنيد كه كوچك و كم‌حجم‌ترند.
اسناد و مدارك لازم براي سفر را در كيف مدارك چك كنيد، بليت، رسيد و هرچه كه لازم است؛ كارت ملي، گواهينامه، بيمه ماشين و... از مدارك مهم سفر كپي بگيريد كه درصورت نياز درنمانيد. اين مدارك را در چمدان رها نكنيد بلكه يك كيف‌دستي كوچك را به مدارك و وسايل كوچك و موردنياز، اختصاص دهيد.
سعي كنيد اشياي قيمتي همچون طلا و زيورآلات زيادي را با خود همراه نبريد. در غيراين صورت مي‌توانيدآن را به امانت‌داري هتل تحويل دهيد يا اينكه يك‌راه خلاقانه براي پنهان كردن اشياي قيمتي خود پيدا كنيد. حداقل 2 كارت‌بانكي و مقداري پول نقد با خود داشته باشيد. اگر با اتومبيل شخصي سفر مي‌كنيد، به اين نكته دقت كنيد كه در كوه و دشت و بيابان خبري از خودپرداز نيست، پس حواستان باشد كه دستتان خالي نماند يابه خاطر نداشتن پول نقد معطل نشويد.
- شو بار سفربند
هنگام بستن چمدان به اين نكته دقت كنيد كه لباس‌هاي تاشده جاي بيشتري مي‌گيرند. به‌جاي اين كار مي‌توانيدآنها را فشرده لوله كنيد، با اين كار هم از چروك شدن زياد لباس‌ها جلوگيري كرده‌ايد و هم جاي كمتري به آنها اختصاص داده‌ايد. از كفش‌ها شروع كنيد، ته چمدان و كنارش را به كفش‌ها اختصاص دهيد. بعد لباس‌هاي لوله شده را به‌ترتيب شلوارها و لباس‌هاي ظريف‌تر و روسري و شال‌هاي لوله شده را روي كفش‌ها بگذاريد. يا مي‌توانيد لباس‌هاي بلند مثل مانتو يا كت‌وشلوار را طوري در كف چمدان قرار دهيد كه 2 سر آن از دو طرف چمدان بيرون بزند.
بعدازاينكه بقيه لباس‌ها را چيديد، ابتدا و انتهاي لباسي كه ته چمدان گذاشته‌ايد را مرتب و منظم روي لباس‌هاي رويي تا كنيد. اين كار از چروك شدن آنها و جا گرفتن زيادي جلوگيري مي‌كند. آن دسته از وسايلي كه سبك هستند و دم‌دستي و نياز بيشتري به آنها داريد در آخر و روي لباس‌ها قرار دهيد؛ وسايلي همچون شانه، كيف‌دستي، لوازم بهداشتي و آرايشي. همچنين نياز داريد كه اسباب‌بازي‌هاي مورد علاقه كودكتان را با خود ببريد، هنگام سفر با او صحبت كنيد، درباره مناظر بيرون، درباره گياهان و حيوانات و طبيعت برايش توضيح بدهيد.
- گفتم كه چوني درسفر؟
شنيده‌ايد كه مي‌گويند فلاني «خوش مسافرت» است؛ يعني اگر با او همسفر شويد حتما بهتان خوش مي‌گذرد. بداخلاق و اخمو نيست. بارش را در سفر به روي دوش شما نمي‌اندازد. در واقع پا به پايتان مي‌آيد و حالتان را نمي‌گيرد. لازم است كه در سفر اينگونه باشيد.
لبخند بزنيد.در طول سفر متبسم باشيد. در وصاياي لقمان حكيم به فرزندش آمده است: «هرگاه باگروهي سفركردي، در كار خود و كار آنان، با آنها به مشورت بپرداز و در چهره ايشان بسيار تبسم كن و برتوشه خود كريم و بخشنده باش و چون تو را دعوت كنند اجابت نما و اگر از تو كمك خواستند ياري ده، سكوت طولاني و نماز بسيار كن و سخاوت نفس را در مركب سواري و توشه خود به‌كار بند.چون از تو گواهي حقّي طلبند گواهي ده و چون مشورت كنند تمام توان انديشه‌ات را براي ارائه رأي صحيح به‌كارگير. چون راه پيمايند با آنان همگام شو و چون به كاري پردازند، با آنان مشاركت كن و چون به صدقه يا قرض دادن اقدام نمايند تو نيز بذل كن. با آنان كه از تو سالخورده‌‌ترند گوش فرا ده و هرگاه به كاري فرا خوانند يا چيزي خواهند پاسخ مثبت ده و از مخالفت بپرهيز».
براي انجام كارها برنامه‌ريزي كنيد، همه كارها را به دوش يك نفر نگذاريد و خودتان را كنار نكشيد. مادر خانه گناهي ندارد كه در سفر هم بايد همه وعده‌ها را به پخت‌وپز و شستن لباس‌هاي كثيف شما بپردازد. بار خودتان را خودتان برداريد. پيامبراكرم (صلي‌الله عليه وآله) باگروهي همسفرشد ودرآن سفر دستور دادند: گوسفندي ذبح كنند، يكي از اصحاب گفت من ذبح آن‌را انجام مي‌دهم، ديگري گفت من پوست آن را جدا مي‌كنم، سوّمي گفت من آن را قطعه قطعه مي‌كنم، چهارمي عهده‌‌دار طبخ آن شد و پيامبر (صلي‌الله عليه وآله) فرمودند:
من هم هيزم جمع مي‌كنم. ياران گفتند:اي رسول خدا، لازم نيست شما به زحمت بيفتيد ما اين‌كار را مي‌كنيم. فرمودند: مي‌دانم، اماخداوند دوست ندارد بنده با جمعي باشد و مانند آنها نباشد. آنگاه برخاستند و به جمع‌آوري هيزم پرداختند. حتما كسي را به‌عنوان سرپرست گروه انتخاب كنيد. كسي كه تجربه و آشنايي بيشتري با مسير و جاده و سفر داشته باشد و فرد مدبر و عاقلي باشد. درعين‌حال مراقب باشيد كه سفرتان به سرويس دادن تمام‌وقت به همسفران نگذرد. شما هم نياز داريد كه به‌خودتان برسيد.
- تلخي اين سفر برفت از ياد
بدترين اتفاق اين است كه در سفر درگير بيماري شويد. پس بايد حسابي مراقب خود و همسفرانتان باشيد. غذاي سالم بخوريد. مواد غذايي استاندارد و با بسته‌بندي‌هاي سالم در سوپرماركت‌ها يافت مي‌شود كه از تركيب آنها مي‌توانيد غذاي سالمي داشته باشيد. يا حتي در بين راه توقفي كوتاه كنيد و خودتان آشپزي كنيد. آب‌هاي غيربهداشتي و تصفيه نشده را ننوشيد. از آب‌هاي داخل بطري استاندارد و مطمئن استفاده كنيد. زياد تنقلات استفاده نكنيد. مصرف بي‌رويه تنقلات و آجيل مشكلات مزاجي برايتان به‌وجود خواهد آورد. بعضي افراد به ماندن در وسايل نقليه در طولاني‌مدت آلرژي دارند، قبل از سفر به دكتر مراجعه كنيد تا داروهاي مناسب را براي شما تجويز كند. در طول سفر ميوه و آب سالم زياد بخوريد. از كرم ضد‌آفتاب استفاده كنيد تا پوست تان نسوزد. عينك آفتابي با خود داشته باشيد خصوصاً كساني كه با اتومبيل شخصي سفر مي‌كنند و بايد مدت زيادي چشم به جاده بدوزند و رانندگي كنند.
- ...عزم سفر دارم از آن در گفتم آگه شو
ائمه معصومين(ص) چند كار را هنگام سفر سفارش كرده‌اند؛ ازجمله اينكه پيامبر(ص)فرمودند: «برهرمسلماني لازم است وقتي مي‌خواهد سفر كند به برادرانش اعلام كند و بر برادران ديني است كه هنگام بازگشت به زيارت او بروند.» اين روزها كه اعلام سفركردن چندان هم زحمتي ندارد، پيام‌رسان‌ها، شبكه‌هاي اجتماعي و تلفن كار را راحت كرده‌اند، يك متن اعلام و خداحافظي بنويسيد و براي آشنايان دوستانتان ايميل يا پيامك كنيد. پيشنهاد ما اين است كه افراد نزديك‌تر را يا حضوري ملاقات كنيد و يا تماس تلفني داشته باشيد.
دومين كار غسل كردن قبل از آغاز سفر است. هنگام غسل هم مي‌توانيد اين دعا را بخوانيد: بسم‌‌الله و بالله ولاحول و لاقوه الا بالله و علي ملة رسول‌الله.و اما كار سوم مربوط به عمل پسنديده صدقه دادن است. امام‌صادق(ع) مي‌فرمايند: سفرت را با صدقه آغاز كن و آيه‌الكرسي بخوان.
دعاهايي هم واردشده است كه در آغاز سفر مي‌توانيد بخوانيد و تمام آنها را در «مفاتيح» مي‌توانيد پيدا كنيد. ازجمله اينكه حضرت رسول(ص) هنگامي‌كه به سفر مي‌رفتند، چنين دعا مي‌كردند: «اللهم إني أعوذبك من وعثاء السفر و كابة المنقلب و سوء المنظر في أهل و المال والولد؛ خدايا از سختي سفر و اندوه دوري وسرگرداني و دربه‌دري و بدمنظري درباره خاندان و مال و فرزند به تو پناه مي‌برم.»
- جهان شد پر ازخوبي و ايمني
قبل از ترك خانه از بستن در و پنجره‌ها و بسته بودن شير آب و گاز مطمئن شويد. هنگام سفر كمربندي ايمني خود را ببنديد. درصورت امكان يك جعبه كمك‌هاي اوليه با خود داشته باشيد و با خواندن يك مقاله ساده مهارت مقابله با اتفاقات احتمالي سفر را فرابگيريد. گزيدگي، مسموميت، شكستگي‌و... اتفاقاتي هستند كه ممكن است خداي‌نكرده در سفر پيش بيايد. پس آمادگي رويارويي با شرايط بحراني را هم داشته باشيد. اگر با اتومبيل شخصي سفر مي‌كنيد، از سالم بودن آن مطمئن شويد. لاستيك‌ها را چك كنيد، روغن ترمز، لنت و... را هم كه با يك سرويس كوتاه در يك مكانيكي مي‌توانيد از پس‌اش بربيايد.
نظر شما