قانون دسترسی آزاد به اطلاعات ابزاری برای روزنامه‌نگاران خواهد بود

به گزارش مهر، نشست خبری حسین انتظامی دبیر کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات با موضوع آخرین وضعیت اجرایی شدن قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات پیش از ظهر امروز- سه شنبه 25 آذر-در محل معاونت مطبوعاتی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

انتظامی در ابتدای سخنانش با اشاره به سرعت عمل هیات تطبیق دولت در تصویب آیین نامه اجرایی قانون مربوطه گفت: مطابق قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، دولت یا دستگاه های حکومتی، موظفند هر آن چیزی را که برای شهروندان، حق یا تکلیف ایجاد می کند، در اختیار آنها بگذارند و از این جهت، قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، در رابطه و تعامل حاکمیت با مردم، در واقع یک انقلاب است.

وی با اشاره به بخش های مختلف قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات از جمله بحث دسترسی و یا انتشار این اطلاعات افزود: این قانون به جهت اهمیتش، سه آیین نامه اجرایی دارد؛ یک آیین نامه کلی اجرایی که به تصویب هیات دولت رسیده است، دوم آیین نامه مربوط به ماده 18 که بیشتر یک آیین نامه داخلی و مربوط به خود کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات است. این آیین نامه در کمیسیون تدوین شده و البته باید به تصویب هیات دولت هم برسد و ما امیدواریم به زودی به هیات دولت ارائه شود. همچنین ماده 8 این قانون، یک آیین نامه مختص خود دارد که مربوط به نحوه دسترسی به اطلاعات است این آیین نامه هم در حال تدوین است و بحث آن در اولین جلسه کمیسیون مطرح خواهد شد.

معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد با بیان اینکه قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، ابزاری در اختیار خبرنگاران و روزنامه نگاران خواهد بود، در عین حال گفت: احتمالا در اوایل اجرای این قانون که البته شروع هم شده است، با مشکلاتی درخصوص وجود و یا نبود اطلاعات در بسیاری از حوزه ها مواجه خواهیم بود لذا باید در این خصوص آهسته و پیوسته گام برداشت.

انتظامی همچنین بر لزوم تسلط کامل اصحاب رسانه و روزنامه نگاران بر مواد مختلف و 23 گانه این قانون و همچنین آیین نامه‌های اجرایی آن به مقایسه ایران با برخی کشورهای دیگر از این حیث پرداخت و گفت: کشور سوئد اولین کشوری است که چنین قانونی در آن به تصویب رسیده است که زمان آن به قرن هجدهم و سال 1776 میلادی برمی گردد با این حال هستند کشورهایی مانند انگلیس که خیلی دیرتر این قانون را مصوب کردند. مثلا انگلیس در سال 2000 چنین قانونی را از تصویب گذراند در واقع در حال حاضر همه کشورهای دنیا برای چنین قانونی نیستند.

وی در عین حال تصویب و اجرایی شدن قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات را گامی مهم برای تحقق دولت الکترونیک که از الزامات قانون پنجم توسعه است، خواند و گفت: به هر میزان که بیشتر این قانون در جامعه و به ویژه از سوی رسانه ها مطرح و به آن پرداخته شود، مردم بیشتر به حقوق خودشان وارد خواهند شد.

معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد تصریح کرد: دولت یازدهم مصرّ به اجرای این قانون است چراکه راه اصلی در مبارزه با فساد، شفافیت است و این قانون به ایجاد شفافیت کمک می کند.

انتظامی همچنین در پاسخ به سوال خبرنگار مهر درخصوص جایگاه ایران در مبارزه با فساد و ایجاد شفافیت در جهان گفت: مطابق تعاریف سازمان های بین المللی که در این خصوص فعالیت می کنند، ما از نظر فساد اداری در جایگاه خوبی قرار نداریم و من بسیار خوشبین هستم که جایگاه ایران از این حیث بهبود یابد چراکه اساسا وجود چنین قوانینی در کشورها جزو شاخص‌هایی است که در اندازه گیری میزان شفافیت در آن کشورها به کار می رود.

معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد، با بیان اینکه ما به عنوان وزارت ارشاد باید در اجرای قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات پیشگام باشیم، ابراز امیدواری کرد: این وزارتخانه و سایر دستگاه‌های دولتی بتوانند در ارائه اطلاعات دقیق و شفاف به شهروندان گام‌های جدی بردارند.

انتظامی همچنین در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار مهر مبنی بر اینکه فکر می‌کنید تا چه میزان زیرساخت ها و شرایط اجرای کامل قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات در کشور ما فراهم است؟ گفت: واقعیت این است که زیرساخت‌ها فراهم نیست و به همین خاطر ما باید به عنوان اهالی رسانه، باید در این خصوص مطالبه ایجاد کنیم. به عنوان مثال ما در حال حاضر در دستگاه‌های اداری و دیوانی خودمان با یک مشکل فرهنگی روبرو هستیم و آن این است که مدیران و کارکنان این دستگاه‌ها چندان با این مسئله (انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات) آشنا نیستند.

وی در همین خصوص ادامه داد: ما حتی نیازمند آموزش مدیران و کارکنانمان در این زمینه هستیم. البته این جزو برنامه ریزی‌های ما است که این روحیه و تفکر در آموزش و پرورش به وجود بیاید و دانش آموزان بدانند که چنین حق و حقوقی دارند و لذا باید آنها را مطالبه کنند. آموزش عمومی هم به مردم لازم است. در مجموع وقتی که فرهنگ سازمانی وجود نداشته باشد، اجرای یک قانون هم دشوار خواهد بود.

دبیر کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات در عین حال ابراز امیدواری کرد که با اجرایی شدن این قانون که به گفته او ابزار مهمی در اختیار خبرنگاران خواهد بود، آنها بیش از پیش به مسئولیت‌های حرفه‌ای خود پایبند باشند.

وی در همین راستا مثال‌هایی زد و از جمله گفت: همانطور که مذاکرات مجلس شورای اسلامی، مطابق قانون علنی است و مثلا از رادیو پخش می‌شود، حقوق‌دانان معتقدند که مذاکرات نهادی مانند شورای نگهبان هم باید علنی باشد حالا نه لزوما به معنای اینکه از یک رسانه سراسری مانند رادیو پخش شود اما می‌توان این تمهید را اندیشید که فردای جلسه شورای نگهبان، مذاکرات آن در رسانه‌ها منعکس شود.

معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد در عین حال با بیان اینکه اجرای کامل قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، تنها منوط به میل و اراده دولت نیست تاکید کرد: باید تمامی دستگاه‌ها و سایر قوا برای اجرای این قانون به کمک دولت بیایند و اگر آنها همکاری نکنند، قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، اجراشدنی نیست.