3 /33درصدي نسبت به‌مدت مشابه سال قبل روبرو بوده است. قتل با سلاح سرد جزء ثابت و هر روزه صفحات حوادث شده و در همه اينها پاي يك چاقو در ميان است. چاقو كه در جيب باشد، گاهي هنگام خشم بيرون مي‌آيد و زخمي كاري مي‌زند و به اين ترتيب حوادث قتل با سلاح سرد بيشتر مي‌شود. مدتي است كه در كنار لزوم حل ريشه‌اي مشكلاتي كه منجر به خشونت و در نهايت قتل مي‌شوند، برخورد با كساني كه چاقو حمل مي‌كنند به‌عنوان يك راهكارجدي مطرح مي‌شود.
تصويب طرح ممنوعيت به كارگيري سلاح سرد اگر چه براي نخستين بار در مجلس هفتم مطرح شد اما سرانجام در آخرين روز تابستان به تصويب كميسيون حقوقي قضايي مجلس رسيد تا شايد ضامني باشد در برابر افرادي كه از اين وسيله در نزاع‌ها استفاده مي‌كنند.درماده 617 قانون مجازات اسلامي درخصوص استفاده از سلاح سرد آمده است: «هر كس به وسيله چاقو يا هر نوع اسلحه ديگر تظاهر يا قدرت‌نمايي كند، يا آن را وسيله مزاحمت براي اشخاص يا اخاذي يا تهديد قرار دهد يا با كسي گلاويز شود درصورتي كه از مصاديق محارب نباشد به حبس از 6ماه تا 2سال و تا 74ضربه شلاق محكوم خواهد شد و چنانچه محارب شناخته شود محكوم به حد خواهد شد.»
براساس مصوبه اين كميسيون حمل، توليد و نگهداري سلاح‌هاي سرد غيرمتعارف به انگيزه ارتكاب اعمال مجرمانه (مانند قمه، قداره و شمشير و...) جرم تلقي مي‌شود. طرح ممنوعيت به كارگيري سلاح سرد نيز در قالب 2تبصره به ماده 617قانون مجازات اسلامي تصويب شد.در سال‌هاي گذشته در غياب قوانين بازدارنده درخصوص حمل و استفاده از سلاح سرد و خريد و فروش اين كالا شاهد قتل‌هاي بسياري با استفاده از چاقو در كشور بوديم كه در اكثر موارد مجرمان اين حوادث جوانان بودند. آسان‌بودن خريد و فروش اين كالا و سهولت دسترسي به آن در كنار پايين آمدن آستانه تحمل و فقدان آموزش مهارت‌هاي زندگي مانند مديريت خشم و... باعث شده تا شاهد استفاده از اين سلاح حتي در نزاع‌هاي كوچك باشيم. با وجود اين هنوز چاقو، قمه، پنجه‌بوكس و سلاح‌هاي سرد ديگر به‌راحتي فروخته مي‌شوند. تنها ماده قانوني‌اي كه انگيزه مبارزه با سلاح‌هاي سرد است، ماده917قانون مجازات اسلامي است كه به موجب آن، هركس به‌وسيله چاقو يا هر نوع اسلحه ديگري تظاهر به قدرت‌نمايي كرده و در نزاع‌هاي خياباني از آن استفاده كند، بنا بر رأي دادگاه به 6ماه تا 2سال حبس تعزيري يا 74ضربه شلاق محكوم خواهد شد.روز شنبه نيز در شهرستان بروجرد يك معلم در كلاس درس توسط دانش‌آموز خود مورد اصابت ضربات چاقو قرار گرفت و بعد از انتقال به بيمارستان جان باخت. اين حادثه و حوادث مشابه لزوم اعلام جرم حمل چاقو و تصويب طرح ممنوعيت به كارگيري سلاح سرد را بيشتر از گذشته نمايان مي‌كند؛ موضوعي كه واكنش سخنگوي كميسيون آموزش مجلس را نيز به‌دنبال داشت. قاسم جعفري در واكنش به اين حادثه مي‌گويد:حادثه فوت معلم بروجردي با ضربات چاقوي دانش‌آموز، علاوه بر اينكه يك فاجعه انساني است يك فاجعه مهم اخلاقي نيز محسوب مي‌شود.
به روايت آمار
نگاهي كوتاه به آمار سازمان پزشكي قانوني نشان مي‌دهد كه از سال 1380تا 89پرونده‌هاي تشكيل شده با موضوع قتل بر اثر اصابت سلاح سرد 11هزار و 119فقره بوده است به اين معني كه در هر سال يك هزار و 119نفر با سلاح سرد به قتل رسيده‌اند. پرونده‌هاي نزاع در اين مدت هم حاكي از تشكيل 5ميليون و 800هزار پرونده نزاع است.آمار پزشكي قانوني در سال‌جاري هم حكايت از افزايش 6 /63درصدي قتل با سلاح سرد در 2ماه ابتدايي سال نسبت به‌مدت مشابه سال قبل در استان تهران دارد. در اين مدت 18مورد فوت به‌دليل سلاح سرد به مراكز پزشكي قانوني استان تهران ارجاع شده است كه اين رقم سال گذشته 11مورد بوده است. براساس اين آمار سال گذشته در كل 799نفر بر اثر اصابت سلاح‌سرد جان خود را از دست دادند؛ يعني در سال91روزانه حدود 2/2نفر در ايران با سلاح سرد كشته شده‌اند. بر اين اساس 63تهراني در نيمه نخست سال بر اثر اصابت سلاح سرد جان باخته‌اند كه اين تعداد نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته كه 57كشته بود رشد 5 /10درصدي را نشان مي‌دهد. به عقيده كارشناسان در دسترس‌بودن و فروش آزادانه انواع سلاح سرد و نبود قوانين بازدارنده در مورد فروش و حمل آنها موجب شده تا اينگونه سلاح آلت قتاله بيش از يك سوم قتل‌هاي كشور باشد.
پيگيري يك موضوع
سيد حميدرضا طباطبايي نائيني، عضو كميسيون قضايي مجلس درباره پيگيري اين موضوع در مجلس‌مي گويد: در مصوبه اي كه در كميسيون به تصويب رسيد پيش‌بيني كرديم توليد چاقوهايي كه براي كارهاي متعارف ساخته مي شود ادامه پيدا كند اما چاقوهاي غير متعارف و قمه و پنجه بوكس و ... جمع آوري و ساخت آنها ممنوع شود. الان اين مصوبه قانون نيست و بازدارندگي ندارد. لوازمي مثل زنجير و پنجه بوكس براي دعوا و مزاحمت توليد مي شود و به طور قاطع بايد جلوي توليد آنها گرفته شود اما در خصوص لوازمي كه دو جنبه براي آن متصور است مثل انواع چاقو طوري در مصوبه به آن پرداخته شده كه براي مردم مزاحمتي ايجاد نمي شود و مردم و توليد كنندگان اين وسايل متضرر نمي شوند.
ابوالفضل ترابي، عضو كميسيون قضايي مجلس درخصوص ممنوعيت حمل سلاح سرد مي‌گويد: 90درصد افرادي كه به قتل مي‌رسند معمولا با سلاح سرد و توسط جوانان كشته مي‌شوند اما درصورتي كه طرح ممنوعيت حمل و نگهداري سلاح به تصويب برسد و تبديل به قانون شود حمل، نگهداري، خريد، فروش و ساخت سلاح‌هاي سرد همچون پنجه بوكس و زنجيرهايي كه كاربرد ضرب و جرح دارند ممنوع شده و حاملين آنها به حبس از 6ماه تا يك سال محكوم مي‌شوند.به گفته او فرهنگ‌سازي در اين زمينه ديگر نتيجه‌بخش نيست چرا كه همه مي‌دانند كه حمل سلاح سرد خطر دارد و درصورت تصويب قانون، حاملين آن به حبس و پرداخت جزاي نقدي محكوم مي‌شوند. سال گذشته نيز آيت‌الله آملي لاريجاني، رئيس قوه قضاييه بعد از انتشار فيلم زورگيري با قمه در تهران گفت: حسب موازين شرعي و قانوني مصوب، تفاوتي ميان به كارگيري سلاح سرد يا گرم وجود ندارد و در حكم محاربه بوده و مجازات آن نيز اعدام است.يك حقوقدان و وكيل دادگستري درخصوص ممنوعيت استفاده از سلاح سرد، مي‌گويد: اين طرح با جرم انگاري استفاده از اين سلاح و اينكه به‌طور خاص چه افرادي مي‌توانند براي مثال چاقو با خود حمل كنند، پيش از اين در مجلس هشتم نيز مطرح و از دستور كار خارج شد. به عقيده علي محمد صديقي طرح جديد با نگاهي ويژه‌تر به اين بحث پرداخته و چاقو را تعريف كرده است. بايد مشخص شود كه چه كساني مي‌توانند از سلاح سرد استفاده كنند، داشتن چاقو به‌خودي خود نمي‌تواند جرم تلقي شود. تعريف سلاح سرد يك تعريف كلي است و شامل چاقو، قمه، چوب خشك و غيره است. حال بايد ديد طرحي كه در كميسيون حقوقي و قضايي به تصويب رسيده مي‌تواند خلأهاي قانوني موجود در اين زمينه را برطرف كند يا نه؟ به‌نظر مي‌رسد نمايندگان مجلس بايد ترتيبي اتخاذ كنند تا اين طرح بيش از اين در صف انتظار نماند و تعدد طرح‌ها و لايحه‌هاي همراه با فوريت، بررسي موضوعي چنين بااهميت را بيش از اين به تأخير نيندازد.
كاهش خشونت رفتاري به جاي ممنوعيت حمل سلاح سرد
متأسفانه خلأ قانوني در زمينه خريد و فروش و نگهداري سلاح سرد باعث شده كه اينگونه وسايل به آساني در كوچه و خيابان و در مقابل چشمان كودكان به فروش برسد. از سوي ديگر پايين آمدن آستانه تحمل و كمرنگ بودن آموزش مهارت‌هاي زندگي مانند مديريت هيجان‌هاي رفتاري باعث شده به كارگيري اين سلاح افزايش يابد. 45درصد از قتل‌ها با سلاح سرد اتفاق مي‌افتد. توجه به گسترش و افزايش خشونت ناشي از فيلم‌هاي ماهواره‌اي و از آنجا كه 90درصد از بازي‌هاي رايانه‌اي كودكان داراي صحنه‌هاي خشونت‌بار است متأسفانه شاهد استفاده از چاقو و قمه هستيم. ممنوعيت خريد و فروش سلاح سرد باعث زيرزميني‌شدن آن مي‌شود به همين جهت بايد در زمينه كاهش خشونت رفتاري در جامعه و اقدامات پيشگيرانه قدم‌هاي اساسي برداشته شود.
مجيد ابهري، جامعه شناس
نظر شما