برخی کارشناسان معتقدند دانشگاه به صنعت ارتباطی ندارد و بازار کار افراد دپیلم و زیر دیپلم را بهتر جذب می‌کند و دانشگاه‌ها از کیفیت مطلوب برخوردار نیستند و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی کمتر جذب بازار کار می‌شوند و این مشکل رو به گسترش است.
اکنون همه مسئولان ذی‌ربط بر گسترش آموزش‌های مهارتی تأکید می‌کنند و از طرفی سعی در نزدیکی رشته‌های دانشگاهی با نیازهای صنعت دارند اما تاکنون چنین چیزی رخ نداده است.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی یکی از مسئولانی است که بارها از وضعیت حاکم بر آموزش عالی کشور انتقاد کرده و دانشگاه‌ها را به مثابه کارخانه تولید مدرک دانسته و گفته که دانشگاه نیاز صنعت را برآورده نمی‌کند. عبدالرضا شیخ‌الاسلامی دیروز در آیین بزرگداشت بیستمین سال تأسیس دانشگاه جامع علمی کاربردی اعلام کرد: دانش‌آموختگان ما هنوز نتوانسته‌اند به شغل مناسبی دست پیدا کنند و نرخ بیکاری افراد لیسانس نسبت به افراد دیپلم و زیر دیپلم 10به یک است و این موضوع باید به‌طور جدی بررسی و آسیب شناسی شود.
او این پرسش را مطرح کرد: چرا نظام آموزش عالی که به این خوبی پیشرفت کرده است در ایجاد موقعیت‌های شغلی برای دانش‌آموختگان موفقیتی نداشته است.او با انتقاد از نظام آموزشی کشور اظهار کرد: نظام آموزش عالی هیچ استقبالی از شغل آفرینی نمی‌کند و طوری بیان می‌شود که ایجاد اشتغال وظیفه دولت است، ولی در کشورهای توسعه یافته دیگر به این شکل نیست و یک نیرو در بخش‌های مختلف تحت آموزش‌های مهارتی قرار می‌گیرد. شیخ‌الاسلامی با تأکید بر اینکه در کشورهای پیشرفته به توسعه آموزش‌های مهارتی و حرفه‌ای بیشتر توجه می‌کنند، گفت: امروز در دنیا بیش از آنکه به‌تحصیلات آکادمیک دانشگاهی بها داده شود، به توسعه آموزشی، مهارتی و حرفه‌ای بها داده شده است.
به گفته شیخ‌الاسلامی 65درصد فنی و حرفه‌ای‌ها و 90درصد دانشجویان برخی رشته‌ها جذب بازار کار می‌شوند. همواره گفته می‌شد حلقه مفقوده‌ای بین صنعت و دانشگاه وجود دارد، این حلقه مفقوده آموزش مهارتی است که تصویب شده است.
او با اشاره به سه نظام مرتبط با نظام آموزش مهارتی اظهار کرد: نظام آموزش ملی مهارت و فناوری، نظام صلاحیت حرفه‌ای و نظام اشتغال راه‌اندازی و یا در حال تصویب است که نظام صلاحیت حرفه‌ای به‌زودی توسط هیأت دولت تصویب می‌شود. وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با انتقاد از وضعیت کنونی در هدایت تحصیلی گفت:
یکی از مهم‌ترین مشکلات دانشجویان این است که در رشته‌هایی تحصیل می‌کنند که نه‌تنها به آن‌علاقه‌ای ندارند بلکه رشته تحصیلی‌شان را هم نمی‌شناسند. او با بیان اینکه سن دو تا شش سال مرحله بروز استعدادهاست، تصریح کرد: استعدادها باید در سن‌های دو تا شش سال شناسایی شود ولی متأسفانه ما آنها را رها کرده‌ایم، باید با مدل‌های خلاقیت و شکوفایی استعدادها را شناسایی کنیم و آنها را پرورش دهیم.
جذب 65درصدی دانش‌آموختگان مهارتی
وزیر کار با بیان اینکه 65درصد از دانش آموختگان دوره‌های فنی و حرفه‌ای جذب بازار کار می‌شوند، تصریح کرد: دانش‌آموختگان فنی وحرفه‌ای ظرف سه‌ماه جذب بازار کار می‌شوند و حتی در برخی از رشته‌ها آمار جذب بالای 90درصد را نیز داریم و این در حالی است که در دانشگاه‌ها که این همه هزینه برای آنها صرف می‌شود، چنین آمار جذب کاری وجود ندارد.شیخ‌الاسلامی با بیان اینکه در نظام جامع ملی مهارت، نظام آموزش ملی مهارت تصویب شده است، تصریح کرد: نظام صلاحیت حرفه‌ای هفته آینده به تصویب خواهد رسید و همچنین باید نظام احراز اشتغال نیز انجام شود.
آمار بالای دانش‌آموختگان بیکار
رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز در این آیین از آمار بالای دانش‌آموختگان بیکار انتقاد کرد و گفت: اکنون تعداد زیادی لیسانس بیکار داریم، به همین دلیل فعلا به‌صورت مسکن لازم است که دانشگاه جامع علمی کاربردی و مراکز فنی و حرفه‌ای، تک پودمان‌ها و تک آموزش‌های مهارتی را در دستور کار قرار دهند.
محمد‌مهدی زاهدی با بیان اینکه در اکثر کشورهای پیشرفته جهان، 70درصد آموزش‌ها مهارتی است، اظهار کرد: اختلاف فراوان بین آموزش‌های مهارتی و عملی در کشور باعث می‌شود که مدرک‌گرایی یک امتیاز به حساب‌آید. وزیر سابق علوم افزود: تاکنون بحث صلاحیت حرفه‌ای در کشور مغفول مانده بود که در واقع این بحث باید قانونمند شود؛ البته اگر این اتفاق بیفتد، مشکل ایجاد شغل و کارآفرینی حل می‌شود. زاهدی با بیان اینکه بحث آموزش‌های مهارتی فنی و حرفه‌ای در کشور متولیان زیادی دارد که این متولیان تاکنون به‌صورت جزیره‌ای عمل می‌کردند، تصریح کرد: اکنون ارتباط تنگاتنگی بین متولیان فراهم آمده است که ان‌شاءالله باعث رشد خواهد شد.
تجمیع مهارتی‌ها
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها هم در این همایش گفت: براساس نظر رئیس‌جمهور و با تصویب هیأت دولت قرار شد که مجموعه آموزشکده‌های فنی و حرفه‌ای و دانشگاه جامع علمی‌کاربردی به یک مجموعه تبدیل شود و باید هر چه سریع‌تر ساماندهی این مجموعه را شروع کنیم.
حجت‌الاسلام محمد محمدیان افزود: سرعت تولید علم در کشور زیاد است ولی در دانشگاه‌ها در تبدیل علم به محصول ضعیف هستیم. دانشگاه جامع علمی کاربردی در جهت دادن به دانشگاه‌های بزرگ می‌تواند نقش مؤثری داشته باشد.
باید 70درصد رشته‌ها مهارتی باشد
درحالی‌که وزیر کار و رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در این آیین از افزایش آمار بیکاری دانش‌آموختگان انتقاد کردند، ولی وزیر علوم مدعی شد که در سه سال گذشته به آموزش عالی مهارتی توجه شده و در این نوع آموزش رشته‌های مورد نیاز بازار کار تعریف شده است. کامران دانشجو اظهار کرد: باید کاری کرد تا بین 60 تا 70درصد دانشجویان در رشته‌های مهارتی تحصیل کنند اما الان رشته‌های مهارتی فقط 13درصد توسعه یافته است.او با تأکید بر اینکه آموزش‌های نظری از دستگاه‌ها حذف شد، گفت: نظام صلاحیت حرفه‌ای به‌زودی تصویب می‌شود.
