دوشنبه ۲۷ شهریور ۱۳۹۱ - ۰۷:۳۶
۰ نفر

به‌منظور ارتقای سلامت تغذیه‌ای دانش‌آموزان دستورالعمل پایگاه تغذیه سالم براساس ماده سه آیین‌نامه اجرایی تأمین، حفظ و ارتقای سلامت جسمی، روانی و اجتماعی دانش‌آموزان مصوب هیأت وزیران به شماره 55028/ت29264 هـ مورخ9/9/1384 با هدف ارتقای تأمین بخشی از انرژی مورد نیاز دانش‌آموزان، ارائه موادغذایی سالم و جلوگیری از عرضه موادغذایی کم‌ارزش تغذیه‌ای به آنها، تهیه و تنظیم شده‌است.

از این منظر پایگاه تغذیه سالم مکانی است در مدرسه که ساختمان آن مطابق ماده دو تبصره آیین‌نامه بهداشت محیط مدارس و برابر با قانون اصلاح ماده13 قانون موادخوراکی، آشامیدنی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی احداث و تجهیز شده و موادخوراکی به‌عنوان میان‌وعده از طریق آن به دانش‌آموزان عرضه می‌شود.

میان‌وعده: موادغذایی‌ای است که در دو میان‌وعده صبح و بعدازظهر مصرف می‌شود. میان‌وعده باید 400-300کیلوکالری انرژی و 12-10گرم پروتئین و بخشی از ریزمغذی‌ها مانند آهن، ویتامین و... مورد نیاز روزانه دانش‌آموزان را تأمین کند.

شرایط بهداشتی پایگاه تغذیه سالم

این شرایط در سه بعد مطرح می‌شوند:
1 - مواد خوراکی
2 - فضای فیزیکی
3 - فرد متصدی بوفه/ فروشنده موادخوراکی

موادخوراکی: موادخوراکی‌ای که قابل عرضه در پایگاه تغذیه سالم هستند عبارتند از:
الف) انواع خوراکی‌های بسته‌بندی شده دارای پروانه ساخت از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، علامت استاندارد، نام و نشانی کارخانه، تاریخ تولید و انقضای معتبر، مشخصات ترکیبات تشکیل‌دهنده، پوشش سالم و تمیز.

ترجیحا این مواد از موادی انتخاب شوند که دارای برچسب موادغذایی باشند. این مواد عبارتند از:
خشکبار، خرما، انواع میوه خشک، انواع مغزها (گردو، بادام، بادام‌زمینی، فندق، بادام‌هندی، پسته)، کشمش، نخودچی، آجیل، سویا، توت‌خشک و انجیرخشک
انواع ماست و کشک، انواع شیر، پنیر و بستنی (به‌جز بستنی یخی) همه پاستوریزه یا استریلیزه
میوه: انواع میوه سالم، شسته شده و ضدعفونی شده در بسته‌بندی‌های یک‌نفره وکیوم شده
نوشیدنی‌ها: دوغ بدون‌گاز و انواع آبمیوه طبیعی (استریلیزه یا پاستوریزه)، ماءالشعیر، آب‌معدنی
بیسکوئیت، کیک و کلوچه: شامل انواع کلوچه‌های سنتی توصیه می‌شود بیسکوئیت از نوع سبوس‌دار و کیک و کلوچه از نوع غنی‌شده و تهیه شده با روغن حاوی اسیدچرب با ترانس زیر 10درصد عرضه شود.
ب) لقمه سالم شامل نان و پنیر و گردو، نان و تخم‌مرغ، نان و پنیر و خیار، نان و پنیر و گوجه‌فرنگی و نان و کره و عسل
تبصره: خیار و گوجه‌فرنگی، شسته شده و ضدعفونی شده ‌باشد.
توصیه می‌شود از نان‌های سفید به‌علت دارا بودن نمایه کلسیمی بالا کمتر استفاده شود و به جای آن از انواع نان‌های سبوس‌دار و غنی شده استفاده شود.
ج) غذاهای پخته مانند انواع‌ آش و سوپ، لوبیا، عدس، حلیم، شله‌زرد، فرنی، سمنو به شرط داشتن تمامی شرایط تهیه آنها مطابق با موارد زیر:
داشتن آشپزخانه مطابق با ماده دو تبصره سه آیین‌نامه بهداشت محیط مدارس الزامی است.
ارائه موادغذایی در ظروف یک‌بار مصرف
پخت روزانه
نظارت انجمن اولیاء و مربیان بر پخت و توزیع آنها
پخت در شرایط بهداشتی و رعایت کامل نکات بهداشتی
تبصره: در مورد غذاهایی که از بیرون (مراکز پخت) تهیه می‌شوند، وضعیت بهداشتی مرکز پخت و شرایط حمل‌ونقل غذا باید مطابق با آیین‌نامه مرتبط با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باشد. در مورد این نوع غذاها به نکات زیر نیز
توجه شود:
میزان نمک مصرفی در غذا زیاد نباشد.
روغن به‌کار رفته با اسیدچرب ترانس کمتر از 10درصد باشد.
موادغذایی و نوع غذا براساس مقدار نیاز دانش‌آموزان به انرژی و پروتئین براساس سن درنظر گرفته شود.
حجم غذا متناسب با سن و انرژی مورد نیاز درنظر گرفته شود.
از توزیع نوشابه‌های گازدار (به‌جز ماءالشعیر) همراه با غذا یا مجزا خودداری شود.
موادغذایی‌ای که عرضه آن در پایگاه تغذیه سالم غیرمجاز است:
انواع پفک، انواع یخمک، نوشابه‌های گازدار (به‌جز ماءالشعیر)، آدامس، سوسیس، کالباس، سالادالویه، چیپس، انواع لواشک ، آلو و آلوچه فاقد شرایط بند الف، آب‌نبات‌هایی که به سطح دندان می‌چسبند، آبمیوه‌هایی که از آب و قند و اسانس میوه تهیه شده‌اند، فلافل و بستنی‌یخی.

جدول فهرست موادغذایی قابل عرضه در پایگاه‌های تغذیه سالم و جدول موادغذایی که عرضه آن در پایگاه‌های سالم غیرمجاز است، باید در محل مناسب و در معرض دید دانش‌آموزان و کارکنان مدارس نصب شود.

جدول فهرست موادغذایی قابل عرضه در پایگاه های تغذیه سالم

ردیف موادغذایی فهرست مواد غذایی
1 خشکبار، خرما و انواع مغزها پسته، بادام، گردو، بادام زمینی، بادام هندی، فندق، نخودچی، توت خشک، انجیرخشک، کشمش، آجیل سویا و خرما(بسته بندی شده)، انواع میوه خشک
2 شیر و فراورده‌های آن انواع شیر، انواع ماست، کشک، پنیر(پاستوریزه، استریلیزه بسته بندی شده)
3 نوشیدنی آبمیوه های طبیعی و دوغ بدون گاز (پاستوریزه و استریلیزه)، ماءالشعیر، آب معدنی
4 میوه سیب، نارنگی، پرتغال و موزه شسته شده، ضدعفونی شده و وکیوم شده در بسته بندی یک نفره
5 بیسکوئیت، کیک و کلوچه

انواع بیسکوئیت، ترجیحا از انواع غنی شده، سبوس دار و تهیه شده با روغن دارای اسیدچرب با ترانس زیر 10 درصد

6 لقمه سالم نان و پنیر و گردو، نان و پنیروخیار، نان و پنیر و گوجه فرنگی، نان و کره و عسل، نان و تخم مرغ پخته (نان ترجیحا سبوس دار)
7 غذاهای پخته انواع آش و سوپ، لوبیا، عدس، حلیم، شله زرد، سمنو، فرنی و شیربرنج

جدول فهرست موادغذایی که عرضه آن در پایگاه های تغذیه سالم غیرمجاز است

ردیف موادغذایی غیرمجاز
1 انواع پفک
2 انواع یخمک
3 نوشابه های گازدار(به جز ماءالشعیر)
4 آدامس
5 سوسیس وکالباس
6 سالادالویه
7 چیپس
8 انواع لواشک،آلو و آلوچه فاقد شرایط بهداشتی
9 آب نبات هایی که به سطح دندان می چسبند
10 آبمیوه هایی که از آب، قند و اسانس میوه تهیه شده اند
11 فلافل
12 بستنی یخی
کد خبر 184829

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار تغذیه و آشپزی

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز