به گزارش همشهری آنلاین، «مهدی سنایی» استاد دانشگاه و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی همزمان با برگزاری شانزدهمین اجلاس سران جنبش عدم تعهد در تهران، وب سایت شخصی خود را با یادداشتی با عنوان «فرصت تاریخی یک جنبش» بروز کرد که در ادامه آمده است:
«جنبش عدم تعهدیکی از اصلی‌ترین جنبش‌های بین‌المللی است و بعد از سازمان ملل، بزرگترین مجمع شکل‌دهنده کشورها است. کشورهای عضو این جنبش هم از جنبه سرمایه انسانی و هم جغرافیایی و معنوی یک جغرافیایی بزرگ، متنوع و چندگونه فرهنگی را شکل می‌دهند و خواسته‌های‌شان هم درخواست‌های روشنی است؛ خروج از جهان دو قطبی و تک قطبی.
نکته‌ای که باید در خصوص آن دقت کرد آن است که عدم تعهد جنبش نام گذاشته شده است به این معنا که اهدافی را دنبال می‌کند که در ساختارهای بین‌الملی آن چنان که باید به شکل کامل تحقق عینی پیدا نکردند. این جنبش بعد از جهان دوقطبی ماهیت خود را حفظ کرد چون نوعی عدم تعهد به جهان یک قطبی را به نمایش گذاشت.
به نظرم در صحنه بین‌الملل با دو واقعیت مواجه هستیم؛ یکی حق و یکی قدرت. جنبش عدم تعهد نماد حق‌طلبی در عرصه بین‌الملل است و معتقدم از قدرت بالایی هم برخودار است. اما در صحنه بین‌الملل برای اینکه یک حق تبدیل به قدرت می‌شود، باید ساختارهای جهانی و بین‌الملی را تحت تاثیر قرار دهد و خود را بر ساختارهای بین‌الملی تحمیل کرد.
به هر حال این واقعیت مهمی است که جمع زیادی از کشور ها رویکرد مستقل دارند و حتی اگر در پیشبرد اهداف خود به شکل نسبی توفیق نداشته باشند، اما حضورشان در جنبش نمایش بزرگی از خواست جامعه بین‌الملل و مردم دنیا برای مقابله به نظم دو قطبی و در حال حاضر نظم تک قطبی است.
در شرایط حاضر جنبش عدم تعهد در مرز تاریخی است و ما با یک واقعیت مواجه هستیم و آن این است که نظام سرمایه‌داری که نماد آن آمریکا و بخشی از اروپای غربی است، تلاش می‌کند نظام مورد نظر خود را بر دنیا تحمیل کند. این تلاش در دهه 90 از سوی آمریکا آغاز شد و در اوایل هزاره سوم با مشکلات عظیمی مثل جنگ عراق و افغانستان رکود اقتصادی مواجه شد.
در پایان دهه اول هزاره سوم، آمریکا تلاش کرد علی رغم مشکلاتی مثل جنبش داخلی وال استریت بخشی از اروپا را با خود همراه کند و تحولات دنیا از جمله تحولات شمال آفریقا و منطقه عربی را مدیریت کند و خاورمیانه را که منطقه حساسی از جهان است، تحت مدیریت نظم ادعایی خود در آورد.
برای بالا رفتن جایگاه جنبش عدم تعهد، حضور در جنبش عدم به تنهایی کافی نیست و تعهد و عدم تعهد، باید به شکل عینی به نمایش گذاشته شود. امروز کشورهای مستقل از توان و قدرت کافی برخودارند اما در عین حال برخی قدرت‌ها مثل آمریکا هم تلاش می‌کنند جنبش را به شکل آشکاری تضعیف کنند.
در برهه فعلی انتظار می‌رود در بحث سوریه هم که این روزها بحث جدی و اساسی است، این جنبش حرکت متفاوتی را از آنچه غرب و آمریکا آن را دنبال می‌کنند، به نمایش بگذارد. جنبش عدم تعهد می‌تواند با یک راه حل متفاوت درباره سوریه تاثیرگذاری خودش را در مقابل برنامه آمریکا و متحدانش نشان دهد.
یک تصمیم مناسب در مورد سوریه و همگرایی اقتصادی درباره مبادلات ارزی در میان کشورهای عضو عدم تعهد و همکاری‌های فرهنگی میان این کشور ها می‌تواند نماد شکل‌گیری یک جهان چند قطبی و ایستادگی در برابر سیاست‌هایی باشد که آمریکا و متحدین اروپایی‌اش تلاش می‌کنند بر کشورهای عضو تحمیل کنند. خواسته این کشورها برای تبین سیاست مستقل و تن ندادن به نظم آمریکایی، یک واقعیت روشن است؛ اما کشورهای عضو جنبش باید این خواسته را در اجلاس تهران تبدیل به یک برنامه کنند و تاثیرات عینی آن را در تجارت و اقتصاد و حوزه فرهنگی خود مشاهده کنند.
برای جمهوری اسلامی ایران برگزاری این اجلاس حاکی از این است که بر عکس ادعای آمریکا و اسرائیل، جمهوری اسلامی منزوی نیست و در شرایطی که سنگین‌ترین فشارها بر ایران می‌آید، این کشور میزبان چنین اجلاس بزرگی است. ضمن اینکه یک نوع خط بطلان بر تحریم‌ها یک جانبه‌ای است که بر ایران تحمیل می‌شود. بنابراین در شرایطی که حوزه دیپلماسی و سیاست خارجی ایران با محدودیت‌های فراوانی مواجه است ایران می‌تواند در گفتگوهای دو جانبه نسبت به تقویت سیاست خارجی و همین طور تعریف منطقه‌ای در اجلاس عدم تعهد گام بردارد.
منبع : وب سایت شخصی مهدی سنایی
