خنده به شرط کافی

رسانه‌ملی در سالی که گذشت توجه بیشتر و جدی‌تری به مقوله طنز داشته و اگر مجموعه خنده‌بازار را در کنار ساختمان پزشکان و سریال‌های پایتخت و خانه‌اجاره‌ای و مجموعه‌های طنز دیگر قرار دهیم سال پرباری را از حیث تولید کارهای طنز گذراندیم و بیش ازاینها تولیدات انواع سریال‌های کمدی و طنز برای نوروز 91 گواه دیگری است بر اینکه تلویزیون طنز را جدی گرفته اما بیش از اندازه! واقعیت این است که ما همیشه در هر کاری دچار افراط و تفریط شده یا ازاین طرف بوم می‌افتیم یا از آن طرفش. مثلا چند سریال تراژدی یا ملودرام خانوادگی همزمان از شبکه‌های مختلف پخش می‌شود که در کالبد غمگین جامعه می‌دمد و تلخی را به اوج می‌رساند یا مثل نوروزی که در پیش داریم انواع سریال‌های طنز و کمدی تهیه و تدارک دیده شده که اصلا مخاطب شاید فرصت تماشای همه آنها را نداشته باشد، مهم نیست.

قرار بر این نیست که مخاطبان، تماشاگر همه این مجموعه‌ها باشند. به هرحال آنها نیز باید برای تماشای تلویزیون برنامه مشخصی داشته باشند. اما مسئله این است که به‌رغم نیاز جامعه به طنز، مخاطبان نیز ذائقه‌های مختلفی دارند و باید به سلیقه‌های مختلف احترام گذاشت. آنچه درتولیدات نمایشی تلویزیون ما جایش خالی است بدون شک تعادل است.

کاش به جای مثلا 5مجموعه طنز، یکی دوتا هم ملودرام اجتماعی- خانوادگی ساخته می‌شد تا به نیاز مخاطبان این ژانر نیز پاسخ داده می‌شد. ضمن اینکه تنوع ژانر درسریال‌های نوروزی به‌رغم برقراری تعادل به جذابیت و لذت بیشتر از خود این مجموعه‌های طنز نیز کمک می‌کند.

وقتی تماشاگر با تعدد مجموعه‌های طنز مواجه می‌شود، بالطبع تاثیرگذاری آن اثر نمایشی نیز کاهش یافته یا ممکن است به واسطه شباهت ساختاری و مضمونی، احساس تکراری بودن به مخاطب دست دهد که نتیجه آن جز ملال و دلزدگی نخواهد بود. خنده زیادی هم گاهی اشک آدم را درمی‌آورد و اهتمام به احساس‌های مختلف و متضاد انسانی در خلق یک اثر نمایشی اهمیت کمی ندارد.

این تعادل رسانه‌ای درتولید آثار نمایشی البته به همین عید نوروز ختم نمی‌شود و به‌عنوان یک مدل برنامه‌سازی‌ در طول سال مورد نیاز و توجه است. توجه به ژانرهای مختلف در نمایش‌های تلویزیونی به معنای احترام گذاشتن به همه مخاطبان و همه سلیقه‌هاست. گاهی افراط در ساخت مجموعه‌های طنز این شعر را به شکل معکوس به ذهن متبادر می‌کند که کارم از خنده گذشته است از آن می‌گریم!

علیرضا خمسه که در یکی از همین مجموعه‌های طنز نوروزی مشغول بازی بود به نکته خوبی درباره کمدی اشاره کرد و گفت: خنده، حاصل عبور از بحران است نه اینکه بحرانی برای خود ایجاد کنیم تا با عبور از آن بخندیم که همه ما به اندازه کافی بحران داریم. اما وقتی در کنار چند مجموعه طنز یک ملودرام یا قصه‌ای اجتماعی هم درمیان باشد که بحران‌های زندگی را بازنمایی می‌کند آنگاه انگیزه و لذت تماشای یک مجموعه طنز هم بیشتر می‌شود. خنده، خوب است، لازم است اما به شرط کافی!