عمده فعالیت‌های پژوهشی وی از یک دهه قبل در مؤسسه علمی- پژوهشی امام‌خمینی(ره) در زمینه اندیشه تاریخ سیاسی معاصر بوده است که بیشتر در قالب مجموعه کتب 10جلدی «آموزه» این مؤسسه، چاپ و منتشر شده است. با وی در باب نگاه آیت‌الله نجفی به ولایت فقیه به بحث نشستیم.
- شما در خصوص نظریه آیت‌الله‌نجفی در خصوص ولایت فقیه تحقیق کرده‌اید؛ به‌نظر شما چه خصیصه‌ای در نظریه ایشان در این باب برجسته است؟
یکی از شخصیت‌هایی که در تاریخ معاصر به‌طور جدی نقش‌آفرینی کرده است، مرحوم آقانجفی است.
ایشان به همراه برادرشان حاج‌آقا‌نورالله از مجتهدین برجسته و از افراد تأثیرگذار در فضای قبل و بعد از مشروطه در اصفهان به‌شمار می‌روند. به‌طوری که باید گفت فضای مشروطه در اصفهان مرهون تلاش‌های سیاسی- اجتماعی این بزرگواران است. فضای مشروطه در اصفهان به‌گونه‌ای بود که کسروی که روحیه روحانیت‌ستیزی او بر کسی پوشیده نیست از آن با عنوان«مشروطه‌آخوندی» یاد می‌کند. این مشروطه دین‌باور و روحانیت‌محور مرهون تلاش‌ها و جهت‌دهی‌های جدی آقانجفی و امثال ایشان است. شأن و جایگاه ایشان بسیار بالاتر و برتر از آن چیزی است که به ما رسیده و آنچه ما از ایشان می‌دانیم به فراخور فضای آن روز اصفهان است.
البته شکی نیست که ویژگی‌های شخصیتی ایشان در تکمیل سایر جوانب و ابعاد شخصیتی‌شان دخیل بوده است. شأن و جایگاه رفیع ایشان در عنوان روحانیت‌ولایی خلاصه نمی‌شود. چنانچه در رأس روحانیت‌ولایی، فقه‌ولایی در ایشان و امثال ایشان بروز و ظهور داشته است چون اصفهان از دیرباز کانون ولایتمداری و از طرفی موطن صفویه بوده و همچنین جایگاه علمی حوزه علمیه اصفهان سبب شده که با نگاه الهی به تبیین جامعه و سایر مختصات آن پرداخته شود، لذا در چنین فضایی مرحوم آقانجفی به بحث ولایت فقیه و ضرورت حاکمیت ولی فقیه می‌پردازند. البته باید ذکر کرد که این نظریات محدود به ایشان نبوده و کسانی همچون آیت‌الله کلباسی نیز در این زمینه تقریراتی داشته‌اند. بنابراین مفهوم رساله ایشان در چارچوب اندیشه‌ای که در فضای سیاسی‌ای که در آن روز اصفهان حکمفرما بوده است، معنا می‌شود.
- ویژگی‌ها و نوآوری‌های آقا نجفی در خصوص این موضوع چیست؟
در رساله مفصل آقانجفی بحث ایشان بیشتر تلفیقی است و به بحث درباره نظریات شیخ‌انصاری و مرحوم عبدالفتاح‌مراغی،
صــاحب العنــاوین می‌پردازند. به عنوان نمونه در نقد و بررسی یک روایت، به 19عنوان نقد و بررسی درباره دلالت‌سنجی و سایر موارد مطرح شده می‌پردازند.
در مجموع این فعالیت‌‌ها حاکی از نکته‌سنجی و نکته‌بینی و ظرافت و دقت ایشان است؛ چنان که به تفصیل به شرح عناوین و قسمت‌بندی فصول کتاب اقدام و در کنار آن از تمام مباحث عقلی و نقلی استفاده کرده‌اند. علاوه بر این ویژگی‌ها، نکته جالبی که وجود دارد این است که ایشان بحث را در خلأ مطرح نمی‌کنند.
- مختصات فقهی اجتهادی مرحوم آیت‌الله‌آقانجفی در خصوص بحث ولایت فقیه چگونه سامان یافته است؟
دقت و تامل در مسئله ولایت اضطراری غیرفقیه و اینکه در شرایطی که فقیه در جامعه حضور نداشته باشد یا امکان اعمال ولایت فقیه در جامعه ممکن نباشد و یا حتی نسبت فقها با یکدیگر، در رساله ایشان بحث شده است. مرحوم آقانجفی تنها یک فقیه نیست بلکه سیاستمداری آگاه به زمان خود نیز بوده و تجربه سیاسی‌شان در کتاب‌هایشان بازتاب داشته است.
