تئاتر همان است که بازیگر نفس به نفس تماشاگر بدهد و چشم در چشم او بدوزد. لذا اگر از نمایش فیلمبرداری شود، حاصل آن نه تئاتر است نه سریال که بخواهد از تلویزیون پخش شود. به هر حال این قالب پس از چند سال مهجوری به شکل منظم مدتی است از شبکه 4 سیما پخش می‌شود و اتفاقاً مورد توجه مخاطبان خاص خود قرار گرفته است.
کارگردانان حرفه‌ای تئاتر هم در این زمینه فعالیت‌های خوبی داشته‌اند؛ مثل قطب‌الدین صادقی و یا هادی مرزبان که اخیراً تله‌تئاتر «ببر گراز دندان» از او به نمایش درآمد. اکنون نمایش «5 دقیقه تا مرز» ویژه ایام محرم برای پخش از تلویزیون آماده شده است.
«5 دقیقه تا مرز» را سید جواد هاشمی کارگردانی میکند و امیر دژاکام، عزت‌الله مهرآوران، خسرو احمدی، علی سلیمانی، شیوا بلوریان و دیگر بازیگران با سابقه تئاتر او را همراهی می‌کنند.
توقف در مرز
«5 دقیقه تا مرز» تله‌تئاتر 7 قسمتی است که به‌صورت اپیزودیک در استودیو سمعی و بصری شرکت نفت ضبط شده و هر اپیزود قصه جداگانه خودش را دارد. این تله‌تئاتر که برای همین روزها ساخته شده در دو پلاتوی متفاوت ضبط می‌شود.
این دو پلاتو ویژگی‌های خاص خود را دارند؛ یکی در زمان حال است و دیگری به دوران گذشته برمی‌گردد و فضایی تاریخی دارد. سیدجوادهاشمی، کارگردان تله‌تئاتر 5 دقیقه تا مرز درباره آن می‌گوید: «تله تئاتر 5 دقیقه تا مرز ماجرای شخصی است به نام آصف که در جایی که با مرز 5 دقیقه فاصله دارد، متوقف می‌شود.
این قصه درباره او و آدم‌های اطرافش است که به ماجرا اضافه می‌شوند.» البته در این تله‌تئاتر ماجرای عشقی و عاطفی نیز در جریان است. کارگردان این تله‌تئاتر ادامه می‌دهد: «در این قصه سیاوش نامی حضور دارد که می‌خواهد ازدواج کند و مجبور است به خاطر قولی که به مادرش داده برای ادای نذرش به کربلا برود و بازگردد.»
5 دقیقه تا مرز را علیرضا حسینی نوشته و خود سید جواد هاشمی آن را بازنویسی کرده است.هاشمی درباره ارتباط این قصه با ایام محرم می‌گوید: «ماجرا نقل محرم است، آصف نقال است و چون ماجرا در مرز ایران و عراق اتفاق می‌افتد، در اپیزود‌های دیگر و دکور جدیدتر، گریزی به ماجراهای حاشیه‌ای کربلا می‌زنیم.»آصف صاحب میهمان‌خانه‌ای در مرز ایران و عراق است. اینجا محل استراحت آدمهایی است که ماجرای دراماتیک قصه «5 دقیقه تا مرز» را تشکیل می‌دهند.
هاشمی می‌گوید: «آدمهایی که قصد زیارت امام حسین(ع) را دارند در این مکان اطراق می‌کنند و هرکدام برای خودشان ماجرا و داستانی دارند.» او درباره انتخاب بازیگران می‌گوید: «بازیگران را با توجه به سابقه‌شان در تئاتر انتخاب کردیم. می‌خواستیم تله‌تئاتر بسازیم و لذا باید از بازیگران تئاتری استفاده می‌کردیم.» اجرا و طراحی دکور 5 دقیقه تا مرز با مشارکت فکری کارگردان و با اجرای سید اصغر موسوی و حسین عالم‌بخش» ساخته شده است.
پیچیدگی‌های روانی یک آدم
«5 دقیقه تا مرز» زمان کوتاهی برای تولید داشت؛ فقط 14 روز. «حسن گودرزی، حسین کریمی و حسین ظهیری» تصویربرداری کار را بر عهده داشتند و مجید میرزایی صدابردار کار است. تنظیم نور با «حسین زعفرانیه» بود و «محسن صمدی» مدیر تولید و «محبوبه نظری» منشی صحنه، در زمان فشرده‌ای که برای ساخت این تله‌تئاتر وجود داشت همکاری کردند.
دژاکام دومین تجربه تله‌تئاترش را پشت سر می‌گذارد؛ تجربه‌ای که خودش درباره آن می‌گوید: «من چیزی حدود 10 ساعت به شکل فشرده در نقش آصف بازی داشتم. این شخصیت، پیچیدگی‌های روانی خاصی دارد. شاید ظاهرش جدی باشد اما دل مهربانی دارد.
دژاکام که از سال 64 در عرصه کارگردانی تئاتر فعال بوده چند سالی است که بازی هم میکند. آخرین حضور او در تلویزیون به «تله‌تئاتر ببر گراز دندان» برمی‌گردد.
تحول در زمان خاص
عزت‌الله مهرآوران و شیوا بلوریان از دیگر بازیگران 5 دقیقه تا مرز هستند که نقش پدر و دختری به نام رؤیا را بازی می‌کنند. رؤیا عاشق پسری به نام سیاوش است که نقش او را «سعید شیخ‌زاده» بازی میکند. پدر مخالف ازدواج دختر است و پسر بر اساس قولی که به مادرش داده ابتدا باید نذرش را ادا کند.
مهرآوران درباره این نقش می‌گوید: «دختر و پسر هر دو دانشجو هستند. اما پدر دختر می‌خواهد دخترش را به خانواده‌ای ثروتمند بدهد، آنها نیز از همان قهوه‌خانه یا منزلگاه مقصود گذر می‌کنند. پدر آمده طلاق دخترش را بگیرد، اما با ناامیدی برمی‌گردد. «مهرآوران درباره جذابیت این کار با توجه به این‌که برای ایام محرم ساخته می‌شود، می‌گوید: «تاریخ در همسایگی ماست؛ اما تاریخی که با فرهنگ ما همخوان باشد.
این نمایش درباره تاریخ اعتقادی ماست. همین عامل، شوق بازی را در من ایجاد کرد. عزت‌الله مهرآوران ادامه می‌دهد: «این کار برای ایام محرم ساخته شده و این ایام نیز شرایط خاصی دارد. پدر می‌تواند نسبت به دخترش عواطف خاصی داشته باشد ولی شرایط زمانی باعث می‌شود که پدر متحول شود.»
تنها بازیگر زن یک تله‌تئاتر
تله‌تئاتر ویژگی‌های خاص خود را می‌طلبد؛ به‌خصوص درباره بازیگرانش. بازیگر در تله‌تئاتر باید دارای سه ویژگی باشد: اول این‌که با ساختار متفاوت تله‌تئاتر کنار بیاید، دوم این‌که دانش و تکنیک بازیگری داشته باشد و سوم این‌که تجربه داشته باشد.
شیوا بلوریان که ایفاگر نقش رؤیاست ضمن اظهار این مطالب، ادامه می‌دهد: «تله‌تئاتر به دلیل بار فرهنگی و تکنیکی که دارد، حس مداوم یک بازیگر را طلب میکند. یعنی بازیگر می‌باید تواتر صحنه و حس را رعایت کند، گاه می‌شد در این کار ما موقع ضبط 7 صفحه جلو می‌رفتیم و کاملاً با سیستم تئاتری کار را انجام می‌‌دادیم، به همین خاطر تله‌تئاتر با وجود سختی‌ای که دارد اما این کار برای من لذت هم داشت.»
او تنها بازیگر زن این تله‌تئاتر است که با قرار گرفتن بر سر دو راهی باید میان پدر و یا شوهر خود انتخاب کند. همین موضوع عامل جذابیت نقش برای بازی در این تله‌تئاتر بوده است. بلوریان سال گذشته کارگردانی نمایش «نقل زنان سنگی» را در تئاتر شهر داشت.
دیروز برای فردا
مجید عباسی(تهیه‌کننده) نیز می‌گوید: «5 دقیقه تا مرز به سفارش گروه معارف شبکه 2 سیما ساخته شد. عباسی درباره ویژگی‌های 5 دقیقه تا مرز گفت: «با توجه به آن‌که مخاطب، فاصله زمانی زیادی تا واقعه عاشورا دارد، این تله‌تئاتر طوری ساخته شده که مخاطب با آن ارتباط برقرار کند، اما حجم سنگینی از این ارتباط بر دوش بازیگرانی است که تجربه بازی در تئاترهای مختلف دارند و می‌دانند که باید چگونه تداوم حسی خود را نگه دارند و از آنجا که این تله‌تئاتر با سه دوربین فیلمبرداری شده آن تداوم حسی را بیشتر می‌طلبد.
به گفته مجید عباسی قرار بوده قسمت دوم این تله‌تئاتر در دکور جدیدی همراه با آن ساخته شود، اما ظاهراً این قسمت‌ها با نام متفاوت «دیروز برای فردا» زمان دیگری تولید می‌شود.
