-
این خاندان برای شهر ما چه نقشههایی کشیدند؟ | نخستین نقشه گردشگری ایرانی
طراحی نقشههای جغرافیایی ایران و تهران با نام خاندان سحاب گره خورده است. خاندانی برای حفظ آبروی پایتخت نخستین نقشه گردشگری تهران را ترسیم کردند. ماجرای تهیه این نقش حکایت جالب و خواندنی دارد.
-
پزشکزادهای که طهران را تشریح کرد
سعید نفیسی، نویسنده، روزنامهنگار، مترجم و محقق پرکار و عشق کتابی بود که شغل ابا و اجدادیاش پزشکی بود. اما او بر خلاف پدرانش شغل روزنامهنگاری و پژوهشگری را انتخاب کرد. خواندن ماجرای این تهران پژوه و خدماتش به تهران خالی از لطف نیست.
-
هزار و هفتاد نفر برای دویست محله
با مشارکت بیش از ۷۰ محقق، عکاس، نویسنده و... مجموعه کتابهایی جامع و خواندنی درباره هویت محلههای تهران تولید کرده است. «محله ما» عنوان کتابی است که هر آنچه درباره تاریخ یک محله باید بدانید در آن یافت میشود. در ادامه با «علیرضا زمانی» تهرانپژوه درباره کتابهای محله ما گفتوگو کردیم.
-
فیلم | نخستین و گمنامترین نویسندگان در باره تهران
مطالعات مردمشناسی از علومی است که در اروپا متداول بوده و بیش از ۴ دهه است وارد ایران شده است.
-
گذشته و حال تهران با کریمان | پیشاهنگ پژوهشهای علمی در گستره بکر پایتخت
وقتی از تهران و نخستین پژوهشهای میدانی علمی برای ثبت هویت تهران یاد میکنیم، بیشک دکتر حسین کریمان از نخستین نامهایی است که پدیدار میشود. خواندن قصه زندگی این پژوهشگر و خدماتش به ثبت هویت تهران خالی از لطف نیست.
-
ثبت اسناد تاریخ اجتماعی به دست نوه مظفرالدینشاه
انگیزه اولیه منصوره اتحادیه برای تحقیق و پژوهش و نوشتن رمانها و کتابهای تاریخی در حوزه تهران دسترسی به آرشیو اسناد تاریخی خانواده مادری و همسر بوده است. ماجرای پژوهشها و کتابهایی که درباره تاریخ اجتماعی تهران نوشته است خواندنی است.
-
یادگار عبرتآموز از نبرد دوم جهانی در دولاب
آتش جنگ جهانی دوم تر و خشک را با هم سوزاند. شعلههای آتش مستقیم و غیرمستقیم جنگ جهانگیر حتی به کشورهای بیطرفی مانند ایران و لهستان هم کشیده شد. بسیاری از اسرای لهستانی به تهران فرستاده شدند بعد از مرگشان در گورستانی دور افتاده در حوالی دولاب، خاکسپاری شدند. ماجرای این گورستان خواندنی است.
-
چرا دولاب دارالمومنین تهران است؟ | فرح، اینجا چادر سر کرد
دولاب را دارالمؤمنین تهران مینامند. این عنوان از همان زمان که دروازههای تهران را بنا نهادند با مزین کردن نام الله بر منارههای دروازه دولاب تا امروز که بر روی تابلویی به مسافران و رهگذران به این محله بهعنوان محله مؤمنان خوشآمد میگوید برازنده این محله بوده و خواهد بود.
-
تاریخسازان خفته در محله هزار ساله
گورستان دولاب یکی از بزرگترین گورستانهای ارامنه تهران است. گورستانی که سال ۱۲۳۳ شمسی (۱۸۵۵ میلادی) در همسایگی دارالخلافه راهاندازی شد و بهتدریج با دفن سایر درگذشتگان اقلیتهای دینی تبدیل به یکی از گورستانهای بزرگ ارامنه و اقلیتهای دینی تهران شد. در این گزارش نگاهی به شکل گیری گورستان داریم.
-
گمنامترین تهرانشناس با جامعترین کتاب
محسن معتمدی تهرانپژوه ناشناختهای است؛ حتی اگر نام او را در گوگل جستوجو کنیم، رد و نشانی از او نمییابیم و تهران پژوهان معاصر از او، برخلاف سندها و تالیفات فاخرش، به عنوان گمنامترین تهرانپژوه یاد میکنند.
-
بازشناسی شمایل یک شاهد عینی | انوار گنجینه تهران
مرحوم عبدالله انوار را به گنجینهای برای تاریخ و فرهنگ ایران و تهران تشبیه میکنند؛ پژوهشگر، کتابشناس و نسخهپردازی که عمر خود را وقف تحقیق، پژوهش و شرح و ترجمه آثار مختلف کرد و با کار ماندگارش در حوزه ثبت و حفظ نسخ خطی، دین خود را به فرهنگ و ادب میهن ادا کرد.
-
تاریخ تهران به روایت روحانی تهرانپژوه
در دوره حکومت مظفرالدین شاه، یکی از روحانیون تهران تصمیم گرفت درباره تاریخ پایتخت تحقیق و پژوهش کند و نتیجه تحقیقاتش به منبعی موثق و قابل اعتنا برای محققان و تهرانپژوهان نسلهای بعد از خودش تبدیل شد. مرحوم حجت بلاغی تحصیلات آکادمیک نداشت اما موشکافانه و دقیق درباره بناهای وقفی تهران تحقیق کرد.
-
بیماران این بیمارستان کاغذی هستند!
هیچ با خود اندیشیدهاید که وقتی یک اثر تاریخی را در موزهها میبینیم و از تماشای آن لذت می بریم چه تلاش و اقداماتی برای حفظ و نگهداری آن صورت میگیرد؟ برنامه تور گردشگری «بازدید از نادیدههای موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک» با هدف معرفی این تلاشها و اقدامات برگزار شد.
-
دنیای نوستالژیک و قیمتی تمبرهای موزه ملک | از تمبرهای سورشارژ تا تمبرهای خطاکار!
شاید چسباندن تمبر روی بستههای پستی، برای بسیاری عجیب به نظر برسد؛ چرا که با پیشرفت علم و تکنولوژی و ارسال الکترونیک پیامها و مکتوبات کاربرد تمبرها در حال فراموشی است. سفر به دنیای نوستالژیک تمبرهای موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک ما را به روزگار بروبیای تمبرها و نقشهای سحرانگیز آن میبرد.
-
ناصر نجمی، فرزند سنگلج | تصویرساز چیرهدست روزگار سپریشده
ناصر نجمی، تهرانشناس معاصر، در محله سنگلج تهران به دنیا آمد. رشته دانشگاهی او، تاریخ و جغرافیا بود، اما مرحوم نجمی به واسطه تعلقخاطر و عرق بسیار به تهران از میان دهها جلد کتابی که از خود به یادگار گذاشته است.
-
هفتمین جلسه «مدرسه بهاره» همشهری؛ امشب ساعت ۲۰ | هنر نقاشی و نقاشان شهیر
«مدرسه بهاره» همشهری امشب ساعت ۲۰ با موضوع «هنر نقاشی و نقاشان شهیر» به شکل برخط برگزار میشود.
-
تقدیم به آنهایی که به من بد کردند! | جعفر شهری، راوی بینظیر زندگی مردم تهران
جعفر شهری نویسنده و پژوهشگر تاریخ را باید راوی بی نظیر زندگی اجتماعی مردم تهران دانست. او سال ۱۲۹۳ در شب تاجگذاری احمدشاه قاجار در یکی از قدیمیترین محلههای تهران، عودلاجان، به دنیا آمد.
-
سفر به سرزمین ممنوعه کتابخانه و موزه ملی ملک
هیچ با خود اندیشیدهاید که وقتی یک اثر تاریخی را در موزهها میبینیم و از تماشای آن لذت می بریم چه تلاش و اقداماتی برای حفظ و نگهداری آن صورت میگیرد؟ برنامه تور گردشگری «بازدید از نادیدههای موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک» با هدف معرفی این تلاشها و اقدامات برگزار شد.
-
سرنوشت نامعلوم تهرانشناسی که ناپدید شد | عکس نوربخش را هم پیدا نمیکنید!
ماجرا از این قرار است که مسعود نوربخش نتیجه سالها تحقیق و پژوهش در باره تهران را برای انتشار به کتابخانه منوچهری ارائه میدهد و بعد از آن به مکان نامعلومی میرود.
-
جمعآوری عکسهای دوره قاجار توسط استاد سمسار
روایت مصور تولد پایتخت تا افول قاجارها
استاد محمدحسن سمسار متولد سال ۱۳۱۳ شمسی است. او در شیراز متولد شد و در سال ۱۳۳۴ شمسی برای تحصیل در رشته باستانشناسی وارد دانشگاه تهران شد و ۳ سال بعد به استخدام اداره هنرهای زیبا درآمد و سپس به اداره کل موزه ها منتقل شد.
-
از ملاقات با امینالضربها تا پرسه در دارالخلافه همراه با داریوش شهبازی
۴ دهه از عمر هفتاد و یک سالهاش را صرف پژوهش درباره تاریخ تهران کرده است. داریوش شهبازی، فعالیت خود در حوزه تاریخ تهران را از سالهای نخست دهه ۶۰ آغاز کرد و با نگارش کتابهایی چون روایتی از تاریخ تهران، از الهیه تا دروازه غار، تهراننامه و... پژوهشهای فراوانی در باره تاریخ تهران انجام داده است.
-
ششمین جلسه «مدرسه بهاره» همشهری؛ امشب ساعت ۲۰ | گرافیک و طراحی در مکتب تهران
مرکز تهرانپژوهی همشهری «مدرسه بهاره» با عنوان «تاریخ هنر، مکتب تهران» را برای علاقهمندان به هنر با حضور اساتید مطرح این حوزه با موضوعات معماری، تئاتر، سینما، فرش، موسیقی، عکاسی، نقاشی، خوشنویسی، گرافیک، مد و لباس و مجسمهسازی برگزار میکند که ششمین جلسه آن امشب ساعت ۲۰ به صورت برخط تشکیل میشود.
-
فیلم | یادگار ماندگار یه بچه تهرون
ماشین مشتی ممدلی، یکی از ترانههایی است که با صدای زندهیاد مرتضی احمدی ماندگار شد.
-
روایت تهرانپژوه عراقی از تهران عصر ناصری
کتاب «تاریخ طهران» یکی از نخستین منابع مکتوبی است که در باره تاریخ و پیشینه پایتخت نوشته شده و برخی پژوهشگران به آن رجوع می کنند.
-
مشاهیر دولاب | از ستارهههای فوتبال تا هنرمند و وزیر
دولاب از سالهای قدیم خاستگاه فوتبالیستهایی بود که با کمترین امکانات در زمینهای خاکی این محله رشد کردند و به اوج شهرت رسیدند.
-
معماری هشتگنبد از همدان تا تهران
ملکالمتکلمین، پهلوی، هشتگنبد و ۳۱شهریور، نامهایی است که میدان کهن تهران روزگاری آن را یدک میکشید. حسنآباد را بهعنوان متقارنترین میدان پایتخت و بخشی از بافت تاریخی و سنتی تهران دوره قاجار میشناسند.
-
حکایت مطربی که اسطوره قصیدهخوانی شد | شاهکار حاج حسن دولابی در شمیران
دولاب از روزگار قدیم بافت مذهبی داشته و به همین دلیل این محله را دارالمومنین میخواندند. محدوده جغرافیایی محله تاریخی دولاب با گذشت زمان کوچکتر شده و حسابی تغییر کرده، اما سنگنوشته های بزرگی که در ورودیهای دولاب نصب شده، ورود به دارالمومنین را به هر شهروندی خوشامد میگوید.
-
آرامگاه نخستین زن حاکم شیعی در دولاب | پاسخ دندانشکن سیده ملک خاتون به سلطان غزنوی چه بود؟
از جذابیتهای محله دولاب باید به آرامگاه بانویی اشاره کرد که لقب نخستین زن حاکم شیعی در تاریخ ایران را دارد. شیریندخت اسپهبد رستم طبری یا به روایت عموم سیده ملک خاتون زنی پارسا و قدرتمند بود.
-
این شماره همشهریماه به سبک زندگی دکتر سیدمرتضی نبوی اختصاص دارد
چرا سادهزیستی برخی مسئولان باورپذیر نیست؟
آنهایی که سالهای اول انقلاب را به یاد دارند میدانند که عنوان چهره سیاسی بهمعنای امروز مصطلح نبود و امتیاز ویژه مسئولان رده بالا این بود که سبک زندگیشان با مردم عادی متفاوت نبود. آنها الگوهای عملی بودند از آنچه میگفتند و کمتر میشد تفاوتی میان رفتار و سخنانشان قائل شد.
-
از شیوههای طبابت تا آشپزی تهرانیها زیر ذرهبین بلوکباشی
علی بلوکباشی، زاده سال ۱۳۱۴ در کوچه تهرانچی تهران، نویسنده و محققی است که برای نخستین بار به موضوع مردمشناسی مردم زادگاهش پرداخته است.